VNDirect: 4 Thách thức kéo đà tăng trưởng của Việt Nam chậm lại trong năm 2023

Trong báo cáo Chiến lược đầu tư năm 2023 vừa công bố, CTCP Chứng khoán VNDirect đã phân tích những thuận lợi, khó khăn và những biến số đối với triển vọng vĩ mô Việt Nam năm 2023.

Theo đó, Việt Nam sẽ đối mặt các thách thức do tăng trưởng xuất khẩu thấp, môi trường lãi suất cao, lạm phát thế giới vẫn ở mức cảnh báo, thanh khoản thắt chặt và gia tăng áp lực nợ xấu ở mảng BĐS trong năm 2023. “Chúng tôi nhận thấy động lực tăng trưởng kinh tế trong năm 2023 không nhiều, bao gồm: khôi phục du lịch quốc tế, đẩy nhanh giải ngân đầu tư công vào phát triển cơ sở hạ tầng và xu hướng chuyển đổi năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ. Đồng thời dự báo GDP 2023 tăng 6,7%, cao hơn so với mục tiêu 6,5% của Chính phủ, song thấp hơn mức ước tính 7,9% năm 2022. Ngoài ra, lộ trình mở cửa của Trung Quốc và gia tăng cạnh tranh FDI giữa các nước trong khu vực là những biến số quan trọng đối với triển vọng kinh tế trong thời gian tới”, bà Trần Khánh Hiền – Giám đốc Khối phân tích của VNDirect đã nêu trong báo cáo.

VNDirect: 4 Thách thức kéo đà tăng trưởng của Việt Nam chậm lại trong năm 2023

Các dự báo chính cho giai đoạn 2022-2023

Xuất khẩu tăng trưởng chậm lại do cầu thế giới suy yếu

Theo Báo cáo triển vọng kinh tế toàn cầu mới nhất của Fitch, tăng trưởng chi tiêu của người tiêu dùng được dự báo đạt 2,5% trong năm 2022 trước khi giảm xuống còn 0,9% vào năm 2023 trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm tốc. Đà tăng lãi suất điều hành quyết liệt của Fed sẽ tác động mạnh hơn đến tăng trưởng việc làm và chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ và EU – đối tác thương mại lớn của Việt Nam trong năm 2023.

Gần đây, một số công ty công nghệ của Mỹ (Twitter, Meta) đã tuyên bố sa thải nhân viên và tiến hành các biện pháp cắt giảm chi phí khác, kéo theo lo ngại chỉ số thất nghiệp gia tăng. Ngoài ra, hai nhà bán lẻ lớn nhất của Mỹ là Amazon và Walmart đã công bố kết quả kinh doanh quý 3/22 kém khả quan. Doanh thu và lợi nhuận ròng của Amazon trong quý 3/22 lần lượt giảm 15,4% so với cùng kỳ và 9,6% so với cùng kỳ, trong khi Walmart ghi nhận khoản lỗ ròng 1,7 tỷ USD trong quý 3/22.

VNDirect cho rằng tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sẽ chậm lại trong năm 2023 và dự báo giá trị xuất khẩu của Việt Nam tăng 9-10% so với cùng kỳ trong năm 2023, thấp hơn mức tăng trưởng dự báo của năm 2022 là 14%.

Việc mở cửa trở lại và nhu cầu nội địa phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc khó có thể bù đắp được nhu cầu tiêu dùng suy giảm tại Mỹ và châu Âu trong năm 2023. Do đó, VNDirect cho rằng tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sẽ chậm lại trong năm 2023 và dự báo giá trị xuất khẩu của Việt Nam tăng 9-10% so với cùng kỳ trong năm 2023, thấp hơn mức tăng trưởng dự báo của năm 2022 là 14%.

Theo bà Trần Khánh Hiền, dự báo giá trị nhập khẩu của Việt Nam tăng 9-10% so với cùng kỳ trong năm 2023, dựa trên các giả định sau: Giá hàng hóa toàn cầu tiếp tục hạ nhiệt trong năm 2023; Tỷ giá USD/VND tăng mạnh thời gian qua làm giảm nhu cầu đối với hàng tiêu dùng nhập khẩu; Nhu cầu nguyên vật liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất tăng chậm lại trong bối cảnh kinh tế toàn cầu giảm tốc. Do đó, kỳ vọng thặng dư thương mại của Việt Nam sẽ tăng lên 12,0 tỷ USD trong năm 2023 từ mức thặng dư thương mại dự kiến là 10,4 tỷ USD trong năm 2022.

Áp lực lãi suất và tỷ giá còn kéo dài cho đến quý 2/2023

Bước sang năm 2023, theo bà Hiền, áp lực đối với mặt bằng lãi suất trong nước và tỷ giá hối đoái có thể kéo dài cho đến quý 2/23, sau đó sẽ giảm bớt đáng kể sau khi FED chuyển dịch chính sách tiền tệ sang hướng trung lập hơn.

Bà Hiền cho rằng NHNN có thể giữ nguyên lãi suất điều hành trong năm 2023 do: Fed giảm tốc độ tăng lãi suất trong năm 2023 và chỉ số đồng USD có xu hướng giảm (một số tổ chức nghiên cứu hàng đầu dự báo chỉ số đồng USD sẽ ở mức 103-106 trong năm 2023); Lạm phát trong nước tăng nhưng vẫn trong tầm kiểm soát. Trong bối cảnh áp lực tỷ giá giảm, NHNN có thể xem xét ưu tiên mục tiêu ổn định mặt bằng lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế, đặc biệt trong nửa cuối năm 2023. Dự báo lãi suất tái cấp vốn duy trì ở mức 6,0% và lãi suất tái chiết khấu duy trì ở mức 4,5% trong năm 2023

Theo đó, kỳ vọng áp lực đối với đồng VND sẽ giảm đáng kể từ quý 2/23. VNDirect dự báo đồng VND có thể tăng 1-2% so với USD trong năm 2023 do Fed chuyển từ chính sách “thắt chặt tiền tệ” sang “bình thường hóa” vào năm tới.

VNDirect dự báo đồng VND có thể tăng 1-2% so với USD trong năm 2023 do Fed chuyển từ chính sách “thắt chặt tiền tệ” sang “bình thường hóa” vào năm tới.

Tuy nhiên, VNDirect cũng cho rằng không thể loại trừ rủi ro Fed sẽ thắt chặt tiền tệ mạnh hơn và lâu hơn so với kỳ vọng của thị trường nếu lạm phát hạ nhiệt không như kỳ vọng của Fed (do xung đột Nga-Ucraina leo thang, khủng hoảng lương thực, gián đoạn chuỗi cung ứng). Nếu điều đó xảy ra, tỷ giá hối đoái và lãi suất của Việt Nam có thể chịu nhiều áp lực nhiều hơn so với kỳ vọng trong năm 2023.

Lạm phát sẽ tăng nhưng trong tầm kiểm soát

Theo bà Trần Khánh Hiền, lạm phát của Việt Nam sẽ tăng trong năm 2023 do các yếu tố sau:

Thứ nhất, về phía cầu, tăng trưởng nhu cầu tiêu dùng trong nước có thể giảm tốc trong nửa đầu năm 2023, nhưng được bù đắp một phần bởi xu hướng phục hồi của lượng du khách quốc tế. Do đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng có thể tăng trưởng 8,5-9% so với cùng kỳ trong năm 2023, thấp hơn mức 14-15% trong năm 2022.

Đồng thời Quốc hội đã quyết định tăng mức lương cơ sở lên 1,8 triệu đồng/tháng, tương ứng với mức tăng 20,8%, sẽ có hiệu lực từ ngày 01/07/2023. Ngoài ra, đề xuất tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp nghề nghiệp cho một số đối tượng như người hưởng lương hưu từ ngân sách nhà nước, cán bộ y tế cơ sở…cũng được thông qua.

Thứ hai, về phía cung, mặc dù giá hàng hóa toàn cầu đã đạt đỉnh nhưng tác động của việc đồng USD mạnh lên đối với giá nguyên liệu nhập khẩu vẫn còn kéo dài đến quý 3/23.

Chính phủ có thể xem xét tăng giá các dịch vụ thiết yếu như điện, y tế, giáo dục trong năm 2023. Đặc biệt, giá bán lẻ điện sẽ chịu áp lực tăng trong năm 2023 do chi phí sản xuất tăng (tỷ giá hối đoái tăng, giá nguyên vật liệu đầu vào tăng như than, khí ga,…). Bên cạnh đó, sau thời gian tạm dừng tăng giá dịch vụ y tế, giáo dục do ảnh hưởng của dịch COVID-19, Chính phủ có thể xem xét tăng giá các dịch vụ này trong năm 2023.

Lãi suất tăng sẽ làm tăng chi phí của các doanh nghiệp sản xuất, thương mại và logistics, từ đó gia tăng áp lực tăng giá đầu ra. Vì vậy, dự báo lạm phát bình quân của Việt Nam tăng 3,8% so với cùng kỳ trong năm 2023 (so với kỳ vọng 3,2% trong năm 2022), vẫn nằm trong mục tiêu kiểm soát lạm phát trung bình năm 2023 dưới 4,5% của Chính phủ. Các yếu tố hỗ trợ kiểm soát lạm phát năm 2023 bao gồm: giá cả hàng hóa thế giới được kỳ vọng sẽ tiếp tục hạ nhiệt trong năm 2023 và NHNN thực hiện chính sách tiền tệ và cung tiền thận trọng để kiểm soát lạm phát.

Thị trường bất động sản ngủ đông

Nhiều dấu hiệu cho thấy thị trường bất động sản trong nước đang bước vào chu kỳ giảm do: Các doanh nghiệp BĐS khó tìm được cách đảo nợ do các quy định chặt chẽ hơn về phát hành TPDN và thắt chặt tín dụng; Lãi suất vay mua nhà tăng kéo theo nhu cầu mua nhà giảm và nguồn cung mới sụt giảm đến từ trì hoãn quá trình phê duyệt dự án do chờ Luật Đất đai sửa đổi. Theo CBRE, doanh thu ký bán đã giảm kể từ quý 3/22 khi khối lượng căn hộ giao dịch giảm mạnh 40% so với quý trước ở cả TP.HCM và Hà Nội. Tương tự, khối lượng ký bán của BĐS nghỉ dưỡng liền thổ giảm mạnh 70,4% so với quý trước.

Nhiều dấu hiệu cho thấy thị trường BĐS trong nước sẽ bước vào chu kỳ giảm tiếp theo

Tuy nhiên, chu kỳ giảm này có thể khác với đáy của chu kỳ năm 2011-2013. Chúng tôi nhận thấy tình trạng tài chính của các doanh nghiệp BĐS đã niêm yết hiện đang tốt hơn so với chu kỳ giảm lần trước. Vì vậy, kỳ vọng chu kỳ giảm lần này sẽ có ít khốc liệt hơn và với thời gian ngắn hơn. Đồng thời kỳ vọng việc luật Đất đai 2023 có hiệu lực từ nửa cuối năm 2024 sẽ giải quyết nút thắt trong phê duyệt các dự án khu đô thị mới, giúp nguồn cung nhà ở phục hồi từ năm 2024-2025.

Nguồn: diendandoanhnghiep.vn

VNDirect: 4 Thách thức kéo đà tăng trưởng của Việt Nam chậm lại trong năm 2023

DANH SÁCH CHUYÊN MỤC