Đôi mắt từ lâu đã được coi là “cửa sổ tâm hồn” và ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng chúng cũng có thể là “cửa sổ” của cả não bộ và sức khỏe.
Ít ai biết rằng kiểm tra mắt không chỉ để kiểm tra thị lực, điều chỉnh các vấn đề về thị lực mà còn có thể kiểm tra dấu hiệu của một số tình trạng khác ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta. Theo một bài đăng trên tạp chí sức khỏe mới đây, một số tình trạng sức khỏe nhất định có thể được phát hiện chỉ bằng cách kiểm tra mắt, trong số đó có bệnh tiểu đường, bệnh đa xơ cứng và thậm chí cả bệnh Alzheimer.
Mắt là bộ phận duy nhất của cơ thể có thể được kiểm tra bên trong mà không cần tới bất kì thủ thuật xâm lấn, phẫu thuật nào. Ở phía sau mắt là võng mạc, nơi có thể nhìn rõ các mạch máu và dây thần kinh thị giác. Nhờ các bộ phận này, các bác sĩ chuyên khoa và nhãn khoa có thể chẩn đoán không chỉ các rối loạn về mắt mà còn cả các bệnh hệ thống – những bệnh ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể hoặc toàn bộ cơ thể.
Cùng với việc xác định các vấn đề về thị lực, chẳng hạn như cận thị, viễn thị và loạn thị, kiểm tra mắt định kỳ sẽ phát hiện các rối loạn về mắt khác bao gồm bệnh tăng nhãn áp và thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, đồng thời cũng có thể nhận ra các bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn tuyến giáp và các bệnh thoái hóa thần kinh như bệnh Alzheimer, bệnh đa xơ cứng (MS).
Đái tháo đường là căn bệnh được chẩn đoán phổ biến nhất do tần suất mắc bệnh cũng như những phát hiện khi khám võng mạc bao gồm chảy máu, rỉ dịch và những vùng máu lưu thông kém. Theo Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ, các dấu hiệu của bệnh võng mạc tiểu đường đôi khi có thể được phát hiện bằng cách khám mắt ngay cả trước khi một người nghi ngờ rằng họ có thể mắc bệnh tiểu đường. Sau khi được chẩn đoán, nếu bệnh tiểu đường được kiểm soát tốt, người bệnh có thể giảm thiểu nguy cơ tổn thương mắt thêm.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng dấu hiệu của tăng huyết áp, hoặc huyết áp cao, được tìm thấy ở mắt của khoảng 10% người lớn không mắc bệnh tiểu đường. Khi kiểm tra, bác sĩ nhãn khoa có thể thấy dấu vết của việc thu hẹp các tiểu động mạch ở võng mạc, nứt động mạch, xuất huyết võng mạc, vi phình mạch. Tất cả những điều này là dấu hiệu của bệnh võng mạc do tăng huyết áp.
Dây thần kinh thị giác nối mắt với não và do đó là phần mở rộng của hệ thần kinh trung ương. Đó là phần duy nhất của bộ não có thể kiểm tra, nhận thấy rõ ràng bằng cách kiểm tra đáy mắt.
Sưng hoặc viêm dây thần kinh thị giác có thể gây bất lợi cho thị lực và khả năng nhìn màu sắc, đồng thời có thể chẩn đoán MS – đa xơ cứng – một bệnh mất myelin tự miễn của não và tủy sống. Các vấn đề về thị lực ở bệnh đa xơ cứng có xu hướng bùng phát rồi tự khỏi trong vòng vài tuần, thường là kết quả của viêm dây thần kinh thị giác, một chứng rối loạn viêm cấp tính mất myelin của dây thần kinh thị giác.
Viêm dây thần kinh thị giác là triệu chứng đầu tiên của khoảng 20% người bệnh mắc MS. Tuy nhiên, triệu chứng này cũng có thể thuộc về các rối loạn khác, hoặc thậm chí là kết quả của nhiễm virus hoặc thiếu vitamin.
Nếu bác sĩ nhãn khoa nghi ngờ viêm dây thần kinh thị giác khi khám mắt định kỳ, họ sẽ giới thiệu người bệnh đi xét nghiệm thêm để xác nhận chẩn đoán và xác định nguyên nhân.
Các phương pháp chẩn đoán bệnh Alzheimer hiện tại thường kéo dài, cần các thủ thuật xâm lấn và tốn kém. Vì vậy, việc chẩn đoán tình trạng bệnh từ võng mạc sẽ là một bước tiến lớn trên công cuộc đương đầu với chứng bệnh này
Kỹ thuật mới, cho đến nay chỉ được thử nghiệm trên chuột, kết hợp kết quả của hai lần quét để đánh giá tình trạng của võng mạc. Những người mắc bệnh Alzheimer có bề mặt võng mạc thô hơn nhiều so với những người không mắc bệnh.
Một nghiên cứu khác đã xác định các mảng beta-amyloid trên võng mạc và trong trong thủy tinh thể của mắt là dấu hiệu của bệnh Alzheimer. Cả hai đều có thể được phát hiện bằng các phương pháp không xâm lấn.
Hãy đảm bảo kiểm tra mắt thường xuyên là một phần trong quá trình chăm sóc sức khỏe tổng thể của bạn, đặc biệt là khi bạn già đi. Việc làm này có thể phát hiện ra một tình trạng mà bạn không biết, giúp bạn kiểm soát sức khỏe của mình tốt hơn.
Nguồn: vtv.vn
