Cựu giám đốc ngân hàng lĩnh án 7 năm tù vì gây thiệt hại trăm tỉ

HĐXX tuyên phạt 7 bị cáo cùng phạm tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Trong đó, 5 bị cáo thuộc BIDV chi nhánh Thành Đô, gồm: ông Đỗ Quốc Hùng (cựu Giám đốc) 7 năm tù, bà Lưu Thị Bích Thủy (cựu Phó giám đốc) 5 năm 6 tháng tù, ông Nguyễn Văn Hà (cựu Phó trưởng phòng Tín dụng) 4 năm tù, ông Phạm Anh Tài (cựu Trưởng phòng Tín dụng) và Lại Minh Ngọc (cựu Trưởng phòng Thẩm định) cùng 3 năm tù.

2 bị cáo còn lại thuộc BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh, gồm ông Lê Vũ Thanh (cựu Giám đốc) và Đỗ Xuân Khoan (cựu Phó trưởng phòng Tín dụng) cùng bị 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX buộc các bị cáo cùng Công ty TNHH đầu tư và phát triển Kenmark (Công ty Kenmark) và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bồi thường dư nợ gốc hơn 180 tỉ đồng cho BIDV.

Trong đó Công ty Kenmark phải bồi thường hơn 160 tỉ đồng; ông Hùng 10 tỉ đồng (đã nộp 1 tỉ đồng), bà Thủy 3 tỉ đồng (đã nộp 300 triệu đồng), ông Hà 2 tỉ đồng (đã nộp 300 triệu đồng), ông Tài 1,5 tỉ đồng (đã nộp 300 triệu đồng), ông Ngọc 1,5 tỉ đồng (đã nộp 300 triệu đồng), ông Thanh 1,5 tỉ đồng (đã nộp 120 triệu đồng), ông Khoan 1 tỉ đồng (đã nộp 700 triệu đồng)…

Riêng về vấn đề đại diện Kenmark cho rằng BIDV và các ngân hàng bán tài sản bảo đảm không đúng quy định, gây thiệt hại cho công ty, HĐXX nhận định quá trình thu giữ, phát mại tài sản nhằm thu hồi nợ của BIDV cùng các ngân hàng đảm bảo đúng quy định. Ý kiến của đại diện Công ty Kenmark là không có cơ sở. 

Theo cáo buộc, Công ty Kenmark là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, được thành lập tại Hải Dương để thực hiện khu công nghiệp Việt Hòa – Kenmark, vốn đầu tư gần 1.600 tỉ đồng.

Để có tiền thực hiện dự án, tháng 2.2008, Công ty Kenmark ký hợp đồng tín dụng vay 67,6 triệu USD của 3 ngân hàng, gồm: SHB chi nhánh Quảng Ninh, HBB chi nhánh Bắc Ninh và một chi nhánh BIDV do BIDV chi nhánh Thành Đô làm đầu mối.

Hành vi phạm tội đặc biệt nguy hiểm nhưng không tư lợi

Hồ sơ thẩm định vay cho thấy Công ty Kenmark không có đầy đủ tài liệu theo luật Xây dựng, dự án Việt Hòa – Kenmark không khả thi và không hiệu quả, năng lực tài chính không đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết… Dù vậy, tổ thẩm định vẫn có báo cáo kết quả thẩm định đánh giá Công ty Kenmark đáp ứng đủ điều kiện cho vay, đề xuất cho vay tối đa hơn 67 triệu USD.

Trong đó, BIDV Thành Đô cho vay 39,1 triệu USD (57,8%), SHB chi nhánh Quảng Ninh cho vay 18,5 triệu USD (27,4%) và HBB chi nhánh Bắc Ninh cho vay 10 triệu USD (14,8%).

Từ tháng 2.2008 đến tháng 5.2010, các ngân hàng đã giải ngân cho Công ty Kenmark hơn 52 triệu USD và hơn 57 tỉ đồng. Đến đầu tháng 6.2010, Công ty Kenmark thông báo tạm dừng hoạt động, người đại diện pháp luật xuất cảnh khỏi Việt Nam.

Cơ quan tố tụng xác định việc các ngân hàng giải ngân trái yêu cầu về giải ngân 2 bước theo chỉ đạo của BIDV. Công ty Kenmark mới cơ bản hoàn thành đầu tư phần hạ tầng kỹ thuật của 13/27 nhà xưởng, đã được giải ngân khi dự án không đảm bảo hiệu quả và khả năng thu hồi vốn vay.

Sau khi đã thu nợ và bán đấu giá các tài sản bảo đảm, tính đến thời điểm khởi tố, dư nợ không có khả năng thu hồi của Công ty Kenmark tại 3 ngân hàng là 15,5 triệu USD (tương đương hơn 360 tỉ đồng). Riêng tại các chi nhánh BIDV, dư nợ không thu hồi được là 7,8 triệu USD (tương đương hơn 180 tỉ đồng).

Quá trình xét xử, các bị cáo thừa nhận có “một phần lỗi” trong sai phạm gây thiệt hại chung 360 tỉ đồng, nhưng cho rằng đều “vô tư, không động cơ vụ lợi”.

Cựu Giám đốc Đỗ Quốc Hùng khẳng định, bên vay khi đó là doanh nghiệp quốc tế uy tín, có công ty mẹ hùng mạnh, hoạt động khắp thế giới; công ty bảo lãnh khoản vay cũng là một doanh nghiệp nước ngoài tầm cỡ, doanh thu 100 triệu USD mỗi năm.

Cũng vì sự tin tưởng này, tổ thẩm định bị cáo buộc đã làm không đúng quy trình chuyên môn, bỏ qua thẩm định năng lực tài chính bên vay, không kiểm tra, làm rõ mâu thuẫn, chênh lệch số liệu tài chính của Công ty Kenmark.

Trong phần luận tội, đại diện viện kiểm sát đánh giá hành vi phạm tội của các bị cáo đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, vì không đánh giá đúng nguy cơ rủi ro, không đánh giá đúng năng lực của doanh nghiệp vay vốn. Tuy vậy, các bị cáo không tư lợi, chỉ với mục đích đảm bảo lợi ích chung của ngân hàng và mang lại lợi ích cho cán bộ nhân viên.