Ông Duterte trong thế cuộc chính trị Philippines tương lai

Tối 17.6, Hãng thông tấn Philippines (PNA) dẫn lời ông Harry Roque, phát ngôn viên của Tổng thống Duterte, phát biểu trong một cuộc họp trực tuyến cùng ngày đã thông tin thêm về việc quyết định của đương kim tổng thống liên quan cuộc bầu cử vào năm 2022.

Theo đó, Tổng thống Duterte sẽ còn tiếp tục xem xét quyết định về việc ứng cử cho vị trí phó tổng thống và phải đến tháng 10 tới đây thì mới đưa ra quyết định cuối cùng là ứng cử hay không.

Để lại nhiều dự án cho chính quyền kế nhiệm PNA ngày 18.6 dẫn lời ông Vivencio Dizon, Cố vấn Tổng thống Duterte, cho hay chính quyền hiện tại sẽ để lại các dự án cơ sở hạ tầng kế thừa cho ban lãnh đạo tiếp theo khi ông Duterte kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2022. Theo đó, dưới thời ông Duterte, chương trình “Xây dựng, Xây dựng, Xây dựng” của chính quyền cũng đã hoàn thành 212 dự án sân bay, 446 dự án cảng biển, 10.376 công trình giảm thiểu lũ lụt, 26.494 km đường và 5.555 cây cầu trên khắp đất nước. Ngoài ra, danh sách các dự án đang triển khai còn có 102 dự án sân bay, 117 dự án cảng biển, 1.090 km đường sắt, 2.587 công trình giảm thiểu lũ lụt, 2.515 km đường bộ và 1.020 cây cầu.

Theo hiến pháp Philippines, một người đắc cử tổng thống thì sau khi kết thúc nhiệm kỳ (6 năm) sẽ không được tái cử. Đắc cử tổng thống vào năm 2016, ông Duterte đến năm sau sẽ không được tái cử.

Trong khi đó, phát biểu tại Cung điện Malacañan vào ngày 16.6, ông Duterte thừa nhận rằng vẫn chưa thực hiện tất cả lời hứa trong chiến dịch tranh cử của mình, chẳng hạn như cải thiện cơ sở hạ tầng của đất nước và xóa bỏ ma túy bất hợp pháp, tội phạm và tham nhũng trong chính phủ. Bên cạnh đó, ông chia sẻ “rất nhiều người” đang thúc đẩy ông tranh cử phó tổng thống. Chính vì thế, truyền thông Philippines nhận xét rằng đương kim Tổng thống Duterte nhiều khả năng sẽ tham gia ứng cử trong vị trí phó tổng thống để “có chân” trong chính quyền mới nhằm bảo vệ những điều ông xem là di sản của bản thân.

Không những vậy, dù là một trong các điều mà Tổng thống Duterte xem là “di sản”, nhưng cuộc chiến chống ma túy dưới thời ông đang bị cáo buộc là có dấu hiệu lạm sát gây thiệt hại nhiều người dân vô tội. Tòa Hình sự quốc tế vẫn đang theo đuổi vụ việc, bất chấp việc Philippines năm 2019 đã rút ra khỏi tòa này. Chính vì thế, không loại trừ khả năng vị trí phó tổng thống sẽ giúp ông Duterte dễ dàng ứng phó hơn nếu Tòa Hình sự quốc tế còn đi xa hơn trong vụ điều tra chiến dịch chống ma túy trên.

Thực tế, Tổng thống Duterte có thể có nhiều thuận lợi trong việc ứng cử vị trí phó tổng thống.

Đó là đảng cầm quyền PDP – Laban của ông vẫn chiếm nhiều ưu thế trong quốc hội Philippines và vẫn dành sự ủng hộ cho Tổng thống Rodrigo Duterte. Cuối tháng 5, PDP -Laban thông qua nghị quyết cho phép ông Duterte chọn ứng viên tổng thống đại diện đảng này, đồng thời kêu gọi ông tranh cử chức phó tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2022.

Sau đó, phát ngôn viên Roque đưa ra danh sách những ứng viên có khả năng kế vị ông Duterte. Trong đó, nổi bật phải kể đến con gái thứ 2 của ông là bà Sara Duterte-Carpio và võ sĩ quyền anh nổi tiếng Emmanuel “Manny” Pacquiao. Nằm trong số này, võ sĩ Pacquiao là một đồng minh quan trọng của ông Duterte, nhiều lần được đương kim tổng thống đánh giá như một người kế nhiệm.

Trong khi đó, hồi cuối tháng 4, Reuters trích dẫn cuộc khảo sát được tổ chức bởi Công ty nghiên cứu Pulse Asia thực hiện từ ngày 22.2 – 3.3, cho thấy 27% trong số 2.400 người được hỏi sẽ bỏ phiếu cho bà Sara Duterte-Carpio. Đây là tỷ lệ ủng hộ cao nhất trong số 14 ứng cử viên được đưa ra trong cuộc khảo sát.

Bà Sara Duterte-Carpio đang kế nhiệm cha trong vị trí Thị trưởng Davao, nơi gia đình này liên tục nắm quyền lãnh đạo trong hàng chục năm qua. Thậm chí, từ năm 2010 – 2013, cha con ông Duterte từng “đổi ghế” khi bà Sara Duterte-Carpio làm thị trưởng, còn ông Duterte làm phó thị trưởng.

Chính vì thế, dù bà Sara Duterte-Carpio vừa qua đã cho rằng không tính đến khả năng liên minh tranh cử là “Duterte – Duterte”, ám chỉ sẽ không liên danh tranh cử cùng cha, nhưng thực tế vẫn chưa thể loại bỏ kịch bản này xảy ra vì vẫn còn một thời gian khá dài để đi đến quyết định cuối cùng.