Nghệ An: Những bến cát trái phép vẫn ngang nhiên rút ruột dòng sông

Tình trạng khai thác cát trái phép xảy ra ở nhiều địa điểm. Ðiển hình tại tuyến sông Lam đoạn đi qua xã Đại Đồng, tình trạng khai thác cát trái phép hoạt động cả ngày lẫn đêm, làm mất an ninh trật tự và gây ô nhiễm môi trường khi xe ra vào vận chuyển cát sỏi đi tiêu thụ.

Theo ghi nhận của PV, tại thôn Văn Thưởng, xã Đại Đồng, huyện Thanh Chương có bến, bãi tập kết cát trái phép của ông Phạm Viết Lý ngang nhiên san lấp mặt bằng, xây bệ lắp đặt cẩu, mua sắm thiết bị về hút, khai thác, tập kết cát khi chưa có bất kỳ một thủ tục nào của cơ quan có thẩm quyền.Tại bãi tập kết PV chứng kiến, trên bãi còn khoảng 200m3 cát, hai bệ bê tông đã xây xong, một máy cẩu cố định để múc cát từ dưới nốc thuyền lên, một số ống nhựa to đang nằm ngang ngác đấu nối từ dưới lòng sông lên để hút cát trực tiếp từ lòng sông lên bãi.

Một người dân sống gần bến cát không phép này bức xúc nói “Thời gian qua xuất hiện bến cát của ông Lý, ban ngày xe chở cát không che đậy, rơi vãi, bụi bay mịt mù, nước thì không tưới. Gần đây ban đêm thì máy hút cát chạy ầm ầm. Không biết thế nào mà chính quyền xã, huyện không xử lý”.

Trao đổi với PV ông Lưu Văn Hòa, Chủ tịch UBND xã Đại Đồng, huyện Thanh Chương thừa nhận:“ Trên địa bàn xã có bến bãi tập kết cát trái phép của ông Phạm Viết Lý, người ở huyện Đô Lương đã hoạt động một thời gian gần đây. Sau khi phát hiện sự việc UBND xã, huyện đã kiểm tra, xử lý, lập biên bản về hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khai thác khoáng sản trái phép và buộc ông Lý phải dừng ngay việc khai thác, tập kết cát trái phép trên, đến nay cơ bản chấm dứt nhưng mấy đêm gần đây theo phản ảnh của nhân dân thì vẫn có hiện tượng đang khai thác từ 21 giờ đêm đến 4-5 giờ sáng, chúng tôi đang giao cho lực lượng công an tuần tra nếu phát hiện sẻ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật”.

Hậu quả của vấn nạn bị rút ruột cát sỏi ở dòng sông Lam đã và đang gây hậu quả sụt lún chân đê nghiêm trọng, nhất là các điểm bị cát tặc rút ruột. Theo đó, suốt từ đầu năm 2021 đến nay UBND tỉnh, huyện liên tục ban hành những văn bản ban bố tình trạng khẩn cấp sự cố sạt lở ở hầu hết các con sông trên địa bàn. Cụ thể, đầu tháng 11 UBND tỉnh Nghệ An ban hành quyết định về việc công bố tình trạng khẩn cấp sự cố sạt lở bờ sông Lam trên địa bàn huyện Thanh Chương, xã Xuân Lam, huyện Hưng Nguyên và một số điểm trên dọc sông Lam.

Đáng lo ngại, sự cố sạt lở này có xu hướng phát triển, uy hiếp đến ổn định bờ sông cũng như an toàn của tuyến kè sông Lam, đe dọa cuộc sống của người dân trong khu vực…

Theo một số cán bộ chuyên môn thì những khó khăn vướng mắc khiến cuộc chiến chống nạn cát tặc tại nhiều địa phương vẫn gặp nhiều khó khăn chính là sự phối hợp không đồng bộ giữa các xã, huyện nằm ở hai bên bờ sông và các địa điểm giáp ranh, đó là vấn đề bất cập cho lực lượng tuần tra như: Khi lực lượng chức năng xã này phát hiện đang khai thác thì cát tặc ngay lập tức cho tàu nốc chạy sang địa bàn xã kia, nên việc để bắt quả tang cát tặc đang thực hiện là hết sức khó khăn. Để xử lý cát tặc một cách triệt để cần có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị các lực lượng chức năng, Giám đốc công an tỉnh bởi đây mới là đơn vị có đủ phương tiện tàu thuyền hiện đại, đủ sức trấn áp những đối tượng khai thác cát sỏi trái phép.

Về vấn đề giải quyết nạn cát tặc, tại phiên chất vấn HĐND tỉnh giữa tuần trước, Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Thanh Quý đề nghị UBND tỉnh cần rà soát ngay việc thực hiện các quyết định phân công nhiệm vụ đến đâu, có chế tài xem xét trách nhiệm người đứng đầu những nơi để xảy ra tình trạng khai thác cát sỏi trái phép. Đồng thời, cần sớm phê duyệt quy hoạch các bến thủy nội địa, trạm trung chuyển vật liệu xây dựng; rà soát việc thực hiện quy chế phối hợp giữa các huyện, các địa phương xem xét trách nhiệm của các bên, để phối hợp chặt chẽ hơn.

Để dần chấm dứt tình trạng nạn cát tặc đã và đang hoạt động rầm rộ trái phép nhiều năm nay trên địa bàn toàn tỉnh, đề nghị các cơ quan chức năng kiên quyết xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về khoáng sản và môi trường. Các địa phương phải có quy chế phối hợp quản lý khoáng sản ở khu vực giáp ranh giữa các xã, huyện, nhất là khoáng sản, cát,sỏi ở lòng sông; tăng cường công tác thanh, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm của các tổ chức, cá nhân; cương quyết xử lý nghiêm người đứng đầu địa phương nếu để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn mình quản lý.