4 thiệt thòi khi nhận bảo hiểm xã hội một lần thay vì chờ hưởng lương hưu

Ngày 26.12, ông Nguyễn Văn Lâm, Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH TP.HCM cho biết thống kê từ đầu năm 2021 đến nay có hơn 108.000 trường hợp làm thủ tục nhận bảo hiểm xã hội một lần, với số tiền hơn 6.000 tỉ đồng; giảm 5,5% so với năm 2020.

Về nguyên nhân dẫn đến số lượng người lao động nhận bảo hiểm xã hội một lần vẫn lớn, ông Lam cho biết có 3 nguyên nhân chính, đó là:

Thứ nhất, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến một số doanh nghiệp trên địa bàn thu hẹp sản xuất kinh doanh, dừng sản xuất tạm thời hoặc hoạt động cầm chừng nên số lao động mất việc làm tăng. Lực lượng lao động ở TP.HCM chủ yếu đến từ các tỉnh, thành khác nên khi mất việc thì cuộc sống gặp khó khăn, buộc phải chọn rút (nhận) bảo hiểm xã hội một lần để trang trải cuộc sống. “Chúng ta hiểu và thông cảm với người lao động về lý do này”, ông Lâm chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Lâm, Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH TP.HCM

Thứ 2, người lao động có thói quen nhận bảo hiểm xã hội một lần khi nghỉ việc, chưa có tập quán lo cho mình lâu dài khi về già và xem rút bảo hiểm xã hội 1 lần là khoản thu nhập sau khi nghỉ việc mà quên đi phần tích lũy sau này.

Thứ 3, đa số người nhận bảo hiểm xã hội 1 lần là lao động trẻ, khi so với quy định đóng bảo hiểm xã hội 20 năm mới được hưởng lương hưu thì phải chờ lâu. Chưa kể việc nâng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình cũng là nguyên nhân khiến người lao động nghĩ rằng khó đủ điều kiện được hưởng lương hưu.

Bài toán so sánh giữa nhận bảo hiểm xã hội một lần và chờ hưởng lương hưu

Phó giám đốc Sở LĐ-TB-XH TP.HCM cho biết khi nhận bảo hiểm xã hội một lần thì người lao động sẽ chịu nhiều thiệt thòi cả về trước mắt và lâu dài. Đầu tiên, hiện tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng bằng 22% vào quỹ hưu trí, tử tuất thì mức tiền lương một năm đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội tương đương 2,64 tháng lương, trong khi mức nhận bảo hiểm xã hội một lần thì chỉ từ 1,5 – 2 lần mức lương bình quân của mức lương đóng BHXH. So sánh đơn giản thì đóng vào là 2,64 tháng nhưng rút ra tối đa khoảng 2 tháng.

Số lượng người lao động nhận BHXH một lần có xu hướng gia tăng sau đợt dịch Covid-19

Một thiệt thòi khác là lương hưu không hưởng cố định mà điều chỉnh tăng theo chỉ số giá và mức tăng trưởng kinh tế hằng năm. Giữa 2 người cùng có điều kiện về thời gian và mức đóng bảo hiểm xã hội, cùng độ tuổi thì người hưởng lương hưu khoảng 72 tháng đối với nam (và khoảng 60 tháng đối với nữ) sẽ bằng số tiền người chọn nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Thứ 3, người hưởng lương hưu sẽ được hưởng đến khi từ trần và thân nhân được nhận mai táng phí và hưởng tử tuất một lần hoặc hưởng tuất hằng tháng.

Thứ 4, khi hết tuổi lao động thì sức khỏe người lao động bắt đầu giảm sút, phải chi nhiều chi phí cho khám chữa bệnh. Nếu chọn hưởng lương hưu thì sẽ được nhà nước cấp BHYT, và quỹ BHYT sẽ chi trả gần như toàn bộ chi phí khám chữa bệnh, qua đó mức tuổi thọ được tăng hơn. Còn người lao động nhận bảo hiểm xã hội một lần sẽ phải mua BHYT hoặc thanh toán toàn bộ chi phí khám chữa bệnh.