Đặng Xá, Gia Lâm: Đổ thải để lấp ao làm chợ- Cứ san trước, xin cấp phép sau (Bài 1)

Thoạt nhìn, ai cũng tưởng đó là một bãi rác thải khổng lồ với chất thải rắn, phế liệu xây dựng…Tuy nhiên, đây lại là công đoạn san lấp mặt bằng để làm chợ trong tương lai, khi chưa có giấy phép xây dựng. Chuyện xảy ra tại thôn Kim Âu, xã Đặng Xá, huyện Gia Lâm,Hà Nội suốt  một thời gian dài đến nay vẫn chưa bị cơ quan chức năng nào “sờ gáy”

Chợ là cần thiết, nhưng phải chấp hành đúng pháp luật

Ngay cạnh khu đô thị Đặng Xá, thuộc địa bàn xã Đặng Xá, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội đã và đang dần “mọc” lên một dự án thương mại- dịch vụ với diện tích khoảng gần chục héc-ta trên nền hồ nước sâu mà người dân địa phương vẫn gọi là ao Kim Âu. Vụ việc được phóng viên Môi trường & Đô thị Việt Nam (PV MTĐT) phát hiện và ghi nhận từ trung tuần tháng 8 năm 2021, tuy nhiên đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời, cung cấp hồ sơ pháp lý từ chính quyền địa phương và ngành chức năng của huyện Gia Lâm.

Theo ghi nhận của PV MTĐT, sở dĩ xuất hiện dự án nêu trên là do gần đó có một chợ cóc (chợ tự phát) từ nhiều năm trước đặt trên địa bàn giáp ranh với xã Cổ Bi (Gia Lâm) mới được chính quyền địa phương cưỡng chế – xóa bỏ do lấn chiếm hành lang, vỉa hè, gây ô nhiễm môi trường và đặc biệt là nguồn lây lan dịch bệnh, khó kiểm soát.

Để giải quyết “bài toán giao thương” cho nhân dân sinh sống tại KĐT Đặng Xá và những nơi lân cận, chính quyền địa phương đã “có tâm” xây dựng một chợ mới,  cách chợ tạm này chừng 500m về hướng UBND xã Đặng Xá và tiến hành một cách nhanh chóng, làm trước khi được cấp phép: Chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chưa cam kết bảo vệ môi trường (chưa có đánh giá tác động môi trường), chưa có giấy phép xây dựng. Theo người dân địa phương phản ánh, từ khi chợ tự phát được mạnh tay dẹp bỏ (khoảng tháng 6/2021) thì cũng là lúc hoạt động san lấp ao hồ bắt đầu được triển khai rầm rộ.

Hàng ngày, xe tải lớn nhỏ nườm nượp chở đất đá, vật liệu về san lấp, máy múc, máy gạt hoạt động cả ngày và tối gây mất trật tự trị an cho nhiều người dân sống ở KĐT Đặng Xá (khu vực gần hồ nước- lá phổi xanh của cả KĐT).

Bà V.T.G, một trong những người dân đầu tiên đến ở KĐT Đặng Xá cho biết: Bà lấy làm tiếc vì ao hồ này đã bị lấp gần hết, mặc dù chỉ là ao bèo nhưng với diện tích mặt nước rộng, cạnh đồng lúa xanh mướt cũng tạo được cảnh quan xanh mát và thoáng đãng, cạnh con đường bà cùng những người bạn già đi bộ các buổi chiều.

Trùng quan điểm với bà V.T.G, ông Nguyễn Anh Tuấn, một người làm kinh doanh có nhà và văn phòng công ty ở trong KĐT Đặng Xá cũng cho rằng, lấp ao là mất đi cân bằng sinh thái của KĐT đông đúc này, bởi vì KĐT này chỉ có nhà, cây xanh mà không có hồ nước cảnh quan. Hoạt động san lấp ao hồ này còn gây bụi bặm do xe tải 2-3 chân không phủ kín bạt, chạy cả tối về đổ đất đá xuống ao. Từ khi dự án triển khai, ông Tuấn chưa hề thấy có lực lượng chức năng nào kiểm tra- xử lý và không hề thấy có một tấm bảng biển đề tên dự án- tên công trình- tên chủ đầu tư, nhà thầu thi công. Nó như một đại công trường thi công chui gần UBND xã…ông Tuấn cho biết thêm.

Để tìm hiểu, xác minh vấn đề, PV MTĐT sau khi tác nghiệp tại hiện trường đã liên hệ và làm việc trực tiếp với một vị lãnh đạo xã phụ trách trật tự xây dựng- môi trường, ông này cho biết: Đây là dự án làm chợ để giải quyết nhu cầu thiết yếu của bà con sau khi xóa bỏ chợ tạm kia đi, tuy nhiên về thủ tục pháp lý vẫn đang “chạy”, chưa xong các thủ tục về đất nên chưa được cấp phép, về mặt chủ trương thì huyện nhất trí…

Sau nhiều lần liên hệ làm việc với chính quyền để đề nghị cung cấp hồ sơ pháp lý của dự án, cơ quan báo chí cũng chỉ nhận được câu trả lời: “Trung tâm phát triển quỹ đất đang hoàn thiện thủ tục…”

Như vậy, chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép về tài nguyên- môi trường- xây dựng…mà dự án đã động thổ- triển khai và hoàn thành khoảng 70% khối lượng san lấp mặt bằng thì là điều “không thể chấp nhận được”. Từ những việc làm coi thường các quy định của pháp luật như vậy sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy, nhóm lợi ích, sai phạm – vi phạm kéo dài của các cá nhân dẫn đến mất lòng tin của nhân dân trong việc chấp hành luật.

Chợ là cần thiết, nhưng môi trường cần được bảo vệ hơn!

Sự việc không chỉ dừng lại ở việc chính quyền xã Đặng Xá “vô tình” buông lỏng quản lý về trật tự xây dựng ở dự án chợ Kim Âu mà còn là cơ hội để nhiều người trục lợi, đổ thải vi phạm Luật Bảo vệ môi trường.

Từ khi chính quyền bắt tay với nhà thầu triển khai thi công “chui” dự án chợ này, cũng là lúc một lượng rác thải rắn, phế liệu xây dựng, rác tổng hợp được chôn lấp xuống ao này ngày càng nhiều. Có nhiều nguyên nhân: do các hộ người dân ở  KĐT Đặng Xá đổ, do người dân nơi khác biết có điểm đổ thải miễn phí- tự tìm đến và do nhà thầu đổ cố tình đổ.

Ông N.V.L một trong những người trực tiếp thi công dự án từ ngày đầu cho biết: Do giá vật liệu tăng cao, doanh nghiệp được “các bác tin tưởng giao”, không thấy lợi nhuận đâu nhưng cố phải làm vì “giữ mối quan hệ” nên chả còn cách nào khác là phải tranh thủ tận dụng rác thải làm vật liệu san lấp để…tiết kiệm chi phí.

Tại dự án này, ước tính đã có nhiều tấn rác thải hỗn hợp và chất thải rắn được chôn lấp xuống đáy ao Kim Âu xưa và nền chợ sau này. Thế nhưng, không có cơ quan nào phát hiện, ngăn chặn hành vi hủy hoại môi trường này, chỉ thấy có tấm biển đỏ: “Cấm đổ rác- Bắt được phạt tiền” để “tuyên truyền- cảnh báo” với người dân không đổ rác, còn nhà thầu cứ xe lớn- xe bé đổ thải mà chẳng thấy ai…phạt tiền.

Bài 2: Lộ danh tính người “đứng sau” dự án chợ Kim Âu!