Hương vị quê hương: Đã nghe trong gió mùi nem tết thân thương

Chưa năm nào trên mâm cỗ tết của gia đình nhà tôi lại thiếu món nem gói lá đinh lăng. “Đầu bếp trưởng” là cha vợ tôi. Không biết từ bao giờ, gói nem trở thành thói quen đón tết của tôi và cha vợ. Năm nào tôi cũng gọi về dặn cha: “Cha đợi con về gói nem nhé”.

Món nem sau khi nướng xong cùng sả, tỏi, ớt, lá đinh lăng

Trong nhà chưa ai có tay nghề làm món nem tết truyền thống ngon như cha dù cha đã truyền lại công thức chuẩn cho tất cả thành viên. Có lẽ, ngoài mùi vị tuyệt vời, trong từng chiếc nem còn gói ghém cả tình thương vô bờ của cha dành cho cả gia đình.

Tôi không chuyên việc bếp núc, cũng được gọi là biết gói thôi chứ gói chưa được nhanh và đẹp như cha. Trong lúc cha gói đến hai chục chiếc nem thì nhiều lắm tôi gói được bảy, tám chiếc. Chủ yếu là tôi thích cảm giác rửa lá chuối, hái lá đinh lăng, và lăng xăng phụ cha mấy việc lặt vặt. Đến cuối buổi, thể nào cha cũng để riêng dăm bảy chục nem cho tôi dành cúng ở bàn thờ và đãi bạn bè những ngày tết.

Trước khi gói nem, khâu chuẩn bị nguyên liệu của cha thật kỳ công. Tôi được giao nhiệm vụ chẻ từng sợi lạt từ thân cây giang hái ngoài rừng rồi vuốt thật mỏng để buộc nem, chọn những chiếc lá đinh lăng, lá bưởi non mang đi rửa để ráo nước. Xong lại lục đục giã tỏi, tiêu và xắt thịt. Cha chọn thớ thịt heo vừa được chia từ gia đình hàng xóm về. Thịt heo phải đảm bảo nạc, ngon, tươi, đã lọc sạch gân, mỡ, rửa sạch, để ráo rồi dùng dao thật bén xắt ra từng lát mỏng. Công đoạn xắt thịt và ướp gia vị cũng là một “nghệ thuật”, quyết định chất lượng từng chiếc nem nên cha luôn đảm nhận. Thịt xắt xong, cho gia vị như muối, tiêu, nước mắm ngon ướp cho thấm. Các loại gia vị phải đúng liều lượng, nếu mặn quá sẽ ăn mất ngon, nhạt quá nem sẽ không thấm thía.

Trong thời gian cha ướp thịt, tôi tỉ mỉ hơ từng tàu lá chuối trên lửa cho mềm dẻo để gói nem. Hơn nửa tiếng sau, múc thịt vào lòng bàn tay, nắn thành từng miếng nho nhỏ, vuông vuông rồi đặt vào lá bưởi đã lót sẵn lá đinh lăng.

Nem muốn gói to hay nhỏ thì tùy ý nhưng phải có lá đinh lăng và bọc trước bằng lá bưởi để tạo mùi thơm. Xé lá chuối thành từng miếng có bản rộng bằng chiều dài miếng thịt, quấn lớp lá chuối thành nhiều vòng quanh lá bưởi, sau đó dùng một miếng lá chuối lớn bằng bàn tay quấn tròn kín viên thịt, bẻ gập chéo hai đầu lá xuống ta được một chiếc nem, lấy dây lạt buộc chặt. Treo chùm nem vào nơi thoáng, vài ngày sau là có thể sử dụng.

Tôi thường dùng lửa than nướng nem trước khi ăn. Khi chiếc nem sủi bọt, nhỏ từng giọt gia vị xuống bếp than hồng kêu xè xè, thơm ngây ngất thì nhanh tay nhấc khỏi bếp. Người thưởng thức tự mở gói nem đặt lên đĩa. Đĩa nem như một bông hoa hé nở mà lá đinh lăng như cánh hoa, nem là nhị hoa, tỏa khói thơm ngây ngất.

Trong thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, với tâm thế của những đứa con, được ngồi làm bánh, mứt, hay đơn giản như tôi được gói nem cùng cha, được nghe giọng nói trầm ấm và ngắm thật gần nụ cười hiền hậu của mẹ, tết vậy đã đủ ấm áp lắm rồi!