Bên lò bánh mì

Hà Nội có vô vàn món ăn, từ cao lương mĩ vị trong nhà hàng sang trọng đến những món bình dân nơi góc chợ vỉa hè.

Và có lẽ bánh mì là món gần gũi, hợp túi tiền với dân lao động nhất.

Làm bánh mì

Ngày đó, vào khoảng giữa những năm chín mươi của thế kỷ 20, chúng tôi là những công dân tỉnh lẻ lên Hà Nội tìm kế mưu sinh bằng những nghề lao động phổ thông.

Gần nơi tôi ở trọ có một lò bánh mì đêm ngày đỏ lửa và với chúng tôi đó là một điều hết sức thú vị. Thú vị ở chỗ cứ lúc nào muốn là đều mua được bánh mì nóng với giá mềm gần bằng giá sỉ.

Cái thứ bánh vừa ra lò mùi vị nó khác xa với bánh đã ủ trong thúng và theo chân những người bán rong đi khắp phố phường. Nó nóng hổi, giòn và thơm nức, ăn một chiếc chỉ muốn ăn thêm chiếc nữa.

Bánh mì Hà Nội cho bữa sáng, lúc ngồi trên xe buýt trên đường đi làm. Bữa khuya mỗi khi có bè bạn đến chơi, mua dăm ba cái bánh mì, vừa ăn vừa đẩy đưa câu chuyện phiếm. Đặc biệt, mỗi dịp về quê, ai cũng mang một bịch lớn để làm quà cho người thân và hàng xóm.

Có thể gặp bánh mì ở khắp nơi trên đường phố Việt Nam

Thường thì bánh mì nóng ăn không cũng ngon, nhưng tuyệt vời hơn là ăn cùng ruốc tự làm, vài lát chả mua ngoài chợ hay quả trứng tráng vàng ươm trên chảo. Thậm chí, có những cách ăn “sáng tạo” như: bánh mì ăn cùng kem, cùng chuối chín, chấm cùng nước thịt kho…

Còn một điều thú vị nữa là vào mỗi lúc rảnh rỗi, chúng tôi thường kéo nhau đến xem người ta làm bánh và tán gẫu cùng những người thợ cũng đa phần đến từ tỉnh lẻ. Nhất là vào những buổi tối mùa đông, vừa buôn chuyện vừa xuýt xoa bẻ những chiếc bánh còn nóng bỏng tay và ăn luôn bên cạnh lò than hồng thì quả thật là rất tuyệt.

Hồi đó, ở Hà Nội chỉ phổ biến loại bánh mì xé cánh và thợ thuyền thường nhồi bột và nặn bánh bằng tay. Những thau bột lớn được ủ men nở phồng lên hay những chiếc bánh trắng phau béo chút chít như những chú lợn con đang nằm đợi đến lượt cho vào lò luôn tạo cho ta cảm giác ấm áp và đủ đầy sung túc.

Hơn 20, gần 30 năm sau ngày đó, duyên nợ thế nào mà gần nhà tôi bây giờ cũng có một lò bánh mì. Nhưng khác với ngày xưa, số thợ thuyền ở đó giờ ít hơn trước rất nhiều. Đơn giản một lẽ mọi thứ đều được thay thế bằng máy móc từ khâu nhồi bột đến nặn bánh lên khuôn. Lúc nướng chỉ việc cho vào lò điện, nhấn nút và điều chỉnh thời gian phù hợp.

Hình thức bánh cũng phong phú hơn nhiều từ bánh dài, bánh ngắn, bánh con chuột đến cả bánh san uých được gói thành từng chục.

Lò bánh mì kiểu mới thân thiện với môi trường hơn khi không còn khói và bụi than. Thay vào đó là mùi bơ sữa lúc nào cũng thơm nức mũi. Ở cạnh nó cũng giống như bên cạnh một cửa hàng buôn bán bình thường, không giống một “nhà xưởng” cho lắm.

Tuy có những thay đổi về hình thức nhưng giá trị của bánh mì thì vẫn vậy. Vẫn là một món ăn gần gũi, dễ kiếm, dễ mua và gần như không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người dân đô thị.