Xúc động nghĩa trang hình lớp học tưởng nhớ cô và 30 học trò bị trúng bom

Đã 57 năm trôi qua kể từ ngày trận bom dội xuống khiến cô giáo cùng nhiều học sinh vĩnh viễn nằm lại, nhưng ký ức ấy vẫn còn vẹn nguyên trong tâm trí ông Lê Văn Thắng (72 tuổi, trú xã Thụy Dân, H.Thái Thụy, Thái Bình), một trong những học trò may mắn còn sống sót.

CÙ HIỀN

Theo lời kể của ông Thắng, khoảng 10 giờ 30 ngày 21.10.1966, ông cùng các bạn trong lớp đang học môn văn, lớp đang chuẩn bị kết thúc, bỗng có tiếng máy bay Mỹ gầm rú, cùng theo đó là khói cuộn mù mịt, đất đá văng tứ tung. Vội vã dừng bài giảng Dù đui mà giữ đạo nhà của tác giả Nguyễn Đình Chiểu, cô Xuân hô lớn: “Có máy bay, các em xuống hết hầm hào trú ẩn!”.

Nghe lời cô giáo, ông Thắng và một người bạn tên Dũng chạy vội xuống hầm cá nhân ẩn nấp. Trong khung cảnh hỗn loạn, chỉ có tiếng máy bay gầm rú và những tiếng nổ long trời, đất đá đã bao phủ toàn cơ thể của ông và các bạn.

“Trước sức ép của những tiếng nổ lớn, tôi bị ngất đi lúc nào không hay, khi tỉnh lại thì không còn thấy Dũng đâu nữa. Tôi cố đứng dậy chạy được khoảng 50 m thì gục xuống, ngất lịm, đến khi tỉnh lại thì thấy mình đang nằm trong bệnh viện nơi sơ tán, bị 3 vết thương ở trên đầu”, vừa nói ông Thắng vừa chạm vào các vết thương trên đầu mình, trải qua thời gian đã in hằn thành sẹo.

CÙ HIỀN

Trận bom khốc liệt ấy đã khiến cô giáo Bùi Thị Thanh Xuân hy sinh khi vừa tròn 24 tuổi cùng một thai nhi trong bụng, để lại một con thơ chưa đầy 3 tuổi. Trong lớp học của cô hôm ấy, 30 học sinh, trong đó có 12 học sinh nữ, cũng vĩnh viễn ra đi.

Ông Thắng ngậm ngùi nhớ lại cảnh tượng khi tìm thấy thi thể cô giáo của mình. “Thi thể cô giáo Xuân được tìm thấy khi đang ôm chặt 2 học trò. Ngôi trường của chúng tôi khi đó mới dựng đã bị san phẳng, chỉ còn trơ lại một hố bom rộng khoảng 24 m²“, ông Thắng kể tiếp.

NGHĨA TRANG HÌNH LỚP HỌC

Nhiều năm sau, hòa bình lập lại, nơi ngôi trường cũ bị bom dội xuống, nay đã mọc lên một nghĩa trang hình lớp học mang tên Nghĩa trang 21.10, nằm giữa vùng quê trù phú, yên bình bên cánh đồng lúa chín vàng, một bên còn lại là Trường tiểu học – THCS Thụy Dân.

CÙ HIỀN

Nghĩa trang 21.10 trông không khác một lớp học được xây dựng trên khuôn viên rộng hơn 1.000 m². Khu vực đài tưởng niệm được thiết kế như trang sách mở.

Trong hai trang sách, một bên ghi lại sự kiện 21.10.1966, trang còn lại là danh sách cô giáo cùng các học sinh, nạn nhân của vụ ném bom thuở ấy.

Giữa hai trang sách là cây bút, trên ngòi bút là ngọn lửa có hình vầng trăng khuyết. Phần đáy bút là một lư hương có hình lọ mực và khăn quàng đỏ. Trong khuôn viên nghĩa trang, ở chính giữa là phần mộ của cô giáo, liệt sĩ Bùi Thị Thanh Xuân; hai bên là mộ của 30 học sinh đặt ngay ngắn, như một lớp học đang lắng nghe cô giáo giảng bài.

Ngày ngày, tiếng trống trường, tiếng học sinh từ Trường tiểu học – THCS Thụy Dân vọng lại như nhắc lại thuở xưa, bài học còn dang dở năm nào.

Những kỷ vật của lớp học năm ấy đã được lưu giữ, trưng bày tại phòng truyền thống của Trường tiểu học – THCS Thụy Dân. Tại đây, ai ghé thăm cũng có thể đọc lại được rất nhiều những dòng suy nghĩ, tâm sự của cô giáo Bùi Thị Thanh Xuân.

Cô đã viết: “… Để sánh vai với người chiến sĩ ở trận tuyến giết giặc cứu nước thì ở hậu phương, ở mái trường thân yêu này, đêm ngày mình sẽ miệt mài bên trang giáo án, quyết tâm đóng góp công sức của mình làm cho sự nghiệp trồng người ngày càng thêm thay da, đổi thịt…”.

Thầy giáo Nguyễn Đức Thuận, Hiệu trưởng Trường tiểu học – THCS Thụy Dân, cho biết sự hy sinh của cô giáo Bùi Thị Thanh Xuân và 30 em học sinh là ký ức đau thương nhưng mãi là biểu tượng của tinh thần dạy và học của thế hệ tiếp nối sau này.

CÙ HIỀN

Đứng trước nghĩa trang nhuốm màu thời gian, nhiều ngôi mộ phủ màu rêu xanh, nền gạch tuy đã cũ nhưng được quét dọn sạch sẽ, thầy giáo Nguyễn Đức Thuận cho biết, hằng tuần nhà trường vẫn tổ chức cho học sinh lao động dọn vệ sinh khuôn viên, các phần mộ và thắp hương tại Nghĩa trang 21.10 để ôn lại truyền thống lịch sử.

Hằng tháng, đặc biệt là dịp 21.10 mỗi năm, nơi này thường xuyên có các lớp học ngoại khóa không chỉ của học sinh trong tỉnh mà còn thu hút học sinh các huyện, tỉnh khác cũng về đây thăm viếng, dâng hương tưởng nhớ và lắng nghe tinh thần học tập của thế hệ xưa, truyền thêm động lực trong học tập và rèn luyện.