Chính quyền Ukraine nuôi hy vọng lớn giải cứu cho Donetsk và vực dậy tinh thần binh sĩ bằng chiến dịch đột kích mạnh vào tỉnh Kursk của Nga. Nhưng kế hoạch này dường như ngày càng phản tác dụng, đẩy quân đội Kiev vào thế vừa hở sườn nặng ở Donetsk vừa sa lầy nghiêm trọng ở Kursk và có thể sẽ đánh mất nhiều thứ to lớn.
Tình thế xôi hỏng bỏng không của Ukraine khi định “vây Ngụy cứu Triệu”
Giới phân tích cho rằng hiện chưa rõ tàn cuộc của trận chiến Kursk sẽ ra sao và liệu canh bạc của Kiev tại đây có được đền đáp hay không.
Thế nhưng cho tới nay, khoảng một tháng sau khi quân đội Kiev bất ngờ tấn công vào tỉnh Kursk của Nga, tình hình chiến trường Ukraine vẫn chưa diễn biến theo hướng có lợi cho nước này: Quân Nga tiếp tục tiến lên mạnh mẽ ở miền Đông Ukraine.
Nếu kế hoạch đột kích táo bạo của Tổng tư lệnh Ukraine, Oleksandr Syrsky, thất bại thì Kiev có thể mất nhiều binh lính được huấn luyện tốt cũng như nhiều vũ khí khí tài của phương Tây được Kiev triển khai sang Kursk, chưa kể họ cũng mất nốt chính lãnh thổ của mình ở miền Đông, nơi quân Nga đang kiên trì tiến về trung tâm hậu cần tại thị trấn Pokrovsk thuộc tỉnh Donetsk.
Nico Lange – cựu quan chức quốc phòng Đức, hiện làm cho Trung tâm Phân tích chính sách châu Âu, nhận xét rằng Ukraine thu được một số “thành quả hữu hình” từ việc đột kích Kursk nhưng lại có một nghịch cảnh là Nga sẽ nắm giữ mãi vùng đất họ vừa chiếm được ở Ukraine nhưng Ukraine không thể giữ mãi Kursk được.
Cả Tổng tư lệnh Syrsky và Tổng thống Ukraine Zelensky đều thừa nhận tình hình mặt trận Pokrovsk là khó khăn nhất trong toàn cuộc xung đột hiện nay với Nga. Ông Zelensky ghi nhận, mục tiêu của Nga vẫn không thay đổi – đó là chiếm toàn bộ vùng Donbass. Những ngày gần đây, dân thường Ukraine di tản ồ ạt khỏi thị trấn Pokrovsk và những ngôi làng xung quanh, còn quân Ukraine thì đang chuẩn bị cho khả năng giao chiến trong những con phố của thị trấn.
Các chuyên gia phân tích tại hãng tình báo quốc phòng Janes nói với Washington Post rằng “Pokrovsk luôn nằm trong kế hoạch của lực lượng Nga, bất chấp chiến dịch đột kích của Ukraine vào Kursk”.
Theo các chuyên gia này, việc Kiev quyết định tấn công vào Kurks có thể “gây tác động tiêu cực” lên mặt trận của Ukraine gần Pokrovsk.
Trận chiến Kursk – ván cờ chính trị của Kiev
Thực tế miền Đông Ukraine có sự đối lập lớn với tình hình ở Kursk. Tại miền Tây Nga, binh sĩ Ukraine vui sướng vì chỉ vấp phải sự kháng cự tối thiểu của đối phương và chiếm được khoảng 1.000km2 trong vài ngày tiến công. Trong khi đó, ở miền Đông Ukraine, binh sĩ nước này chịu đựng áp lực lớn từ những đòn tiến công quân sự liên tiếp của Nga và kiệt sức dần.
Mặc dù vậy, nhiều người vẫn ủng hộ chiến dịch Kursk vì nó có thể giúp nâng nhuệ khí của binh sĩ Ukraine và tác động lên cộng đồng quốc tế.
Kiev biết rằng tinh thần binh sĩ Ukraine xuống rất thấp và Kiev có nguy cơ phải ngồi vào bàn đàm phán từ thế yếu. Do vậy, Kiev rất cần một chiến thắng nào đó để vực dậy tinh thần cho cả quân nhân và dân thường. Nói cách khác, chiến dịch Kursk mang nhiều ý nghĩa về mặt chính trị và tinh thần.
Rút kinh nghiệm từ năm 2023, khi Ukraine tự quảng bá quá rầm rộ về chiến dịch phản công của mình để rồi thất bại cay đắng sau đó, lần này, vào giữa năm 2024, Ukraine giữ bí mật cao độ cho chiến dịch đột kích Kursk. Quá trình xây dựng kế hoạch tác chiến cho chiến dịch này được giữ bí mật hoàn toàn, ngay cả với những quan chức cấp cao của Ukraine cũng như các đồng minh của Ukraine.
Những binh sĩ Ukraine được luân chuyển tới tỉnh Sumy giáp biên giới Nga chỉ nghĩ rằng họ được đưa tới nơi chiến sự nhẹ nhàng hơn để nghỉ ngơi. Đến sát thời điểm nổ súng, đa số đều không biết sẽ có nhiệm vụ vượt biên đánh vào lãnh thổ Nga.
Cảnh ngộ lực lượng chia đôi và sự tương phản Donetsk – Kursk
Ihor Sholtys, phó tiểu đoàn trưởng tại Trung đoàn 14 của Ukraine chia sẻ: Có sự khác biệt lớn về trạng thái tâm lý giữa hai nhóm binh sĩ. Trung đoàn 14 này phải chia đôi lực lượng cho mặt trận Kursk và mặt trận miền Đông.
Trong số binh sĩ Ukraine được luân chuyển tới tỉnh Sumy có Arkan, 30 tuổi.
Arkan vào ngày 4/8 được chỉ dẫn di chuyển từ vị trí của mình ở miền Đông Ukraine sang tỉnh Sumy. Khi ấy, anh này đoán rằng đây là dấu hiệu cho một chiến dịch phòng ngự. Đêm hôm sau, dưới bầu trời trong xanh có trăng lưỡi liềm, anh đi ô tô tới một rặng cây gần một cánh đồng trống trải và chuẩn bị phóng UAV một chiều vào một loạt mục tiêu ưu tiên cao bên trong lãnh thổ Nga.
Khi nhận ra việc tấn công bằng UAV như thế này là một phần trong chiến dịch đột kích vào lãnh thổ Nga, phản ứng của Arkan là “Điều này thật tốt. Sang năm chiến sự thứ 3, chúng tôi bắt đầu đưa ngọn lửa xung đột vào lãnh thổ họ. Nên tác chiến trên chiến trường đối phương với sự giúp đỡ từ chính nguồn lực đối phương”.
Có thêm những đơn vị Ukraine nữa được điều sang Kursk. Một quân nhân sử dụng hô hiệu Tourist, vẫn đang ở Pokrovsk khi ấy, đã bất ngờ về tốc độ tiến nhanh của quân Ukraine vào tỉnh Kursk. Khi chỉ huy hỏi Tourist có muốn tham gia đột kích không, anh ta tỏ ra phấn khích vì không phải ở trong trạng thái căng thẳng tại Donbass.
Tourist tiết lộ, ở Kursk, quân Nga sử dụng pháo ít hơn tới 15 lần so với ở miền Đông Ukraine. Theo lời anh này, ở gần Pokrovsk có cả một “băng chuyền tử thần” của Nga. Tourist kể, đường vào thị trấn Pokrovsk là vùng đất hoang không có sự sống.
Trong khi một bộ phận đồng đội được điều tới Kursk thì những người lính Ukraine còn lại phải vật lộn giữ đất càng lâu càng tốt.
Tại một căn cứ tạm thời nằm dưới lán cây ven đường ở rìa Pokrovsk, Oleksandr, một quân nhân 58 tuổi phụ trách xe thiết giáp MaxPro tại Lữ đoàn 68 của Ukraine, thừa nhận đơn vị của ông gặp nhiều khó khăn.
Lữ đoàn này đã mất 9,6km chỉ trong một tuần. Khi Washington Post phỏng vấn tại đây, một số binh sĩ Ukraine kêu lên rằng Mỹ nên cung cấp thêm cho họ xe thiết giáp, bao gồm xe chở quân M113 để giảm tổn thất cho họ trước những cuộc pháo kích liên tục của Nga.
Trận chiến trên hướng Pokrovsk gia tăng cường độ kể từ khi Ukraine đánh chiếm một phần Kursk, theo Oleksandr.
Khắp thị trấn Pokrovsk, dân thường đang chuẩn bị hành lý để sơ tán trong tiếng đạn pháo từ xa vọng lại.
Nguồn: vov.vn