Vì sao 2 dự án ở TP.HCM tăng hơn 10.000 tỉ đồng?

Tại kỳ họp chuyên đề cuối tháng 9.2024, HĐND TP.HCM thông qua nghị quyết điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm (Q.Bình Thạnh, Q.Gò Vấp) và cải tạo bờ bắc kênh Đôi (Q.8). Trong đó, dự án rạch Xuyên Tâm tăng tổng mức đầu tư từ 9.664 tỉ đồng lên 17.229 tỉ đồng, còn dự án bờ bắc kênh Đôi tăng từ 4.930 tỉ đồng lên 7.415 tỉ đồng. Như vậy, tổng mức đầu tư của 2 dự án trên tăng 10.041 tỉ đồng, phần lớn do chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, việc tăng vốn nói trên xuất phát từ đề xuất áp dụng chính sách hỗ trợ khác của Sở TN-MT. Cụ thể, đối với đất có nguồn gốc lấn chiếm kênh rạch, mức hỗ trợ được tính theo thời điểm tạo lập. Trước ngày 15.10.1993 được hỗ trợ bằng 70% đơn giá đất ở để tính bồi thường; từ ngày 15.10.1993 đến trước ngày 1.7.2004 nhận 56%; từ ngày 1.7.2004 đến trước ngày 1.7.2014 nhận 42%; còn sau ngày 1.7.2014 sẽ không được hỗ trợ về đất. Mức hỗ trợ này cao hơn so với quy định trước đây (tối đa chỉ được 40%).

Về tái định cư, nếu thu hồi toàn bộ nhà ở, đất ở đủ điều kiện bồi thường thì được tái định cư bằng nền đất hoặc căn hộ chung cư hoặc nhà ở xã hội. Trong trường hợp thu hồi toàn bộ nhà ở, đất ở nhưng không đủ điều kiện bồi thường thì chính sách tái định cư linh hoạt, tùy theo hạn mức mà nhận nền đất, căn hộ hoặc nhà ở xã hội. Nhằm chia sẻ với các hộ đông nhân khẩu, TP.HCM giải quyết thêm 1 suất tái định cư đối với hộ từ 7 nhân khẩu thường trú trở lên, thực tế sinh sống tại khu đất bị thu hồi.

ẢNH: SỸ ĐÔNG

Chính sách này đã được Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM chấp thuận chủ trương đối với 2 dự án rạch Xuyên Tâm và bờ bắc kênh Đôi. Theo thống kê, dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm phải thu hồi đất của 2.223 hộ; còn dự án bờ bắc kênh Đôi ảnh hưởng 1.633 hộ. Như vậy, hơn 3.850 hộ dân ở Q.8, Q.Bình Thạnh và Q.Gò Vấp sẽ được hưởng lợi. Đây cũng là cơ sở để TP.Thủ Đức và các quận, huyện đề xuất biện pháp, mức hỗ trợ khác để bảo đảm người dân có chỗ ở, ổn định đời sống với những dự án tương tự.

Gỡ vướng mắc, giải ngân sẽ tăng

Ông Võ Trung Trực, Phó giám đốc Sở TN-MT, cho biết lý do tăng tổng mức bồi thường do TP.HCM vận dụng chính sách hỗ trợ thêm cho bà con với mục đích giúp người dân có cuộc sống bằng hoặc tốt hơn so với nơi ở cũ. Trước đây, khi địa phương xây dựng phương án bồi thường theo luật Đất đai cũ áp dụng mức bồi thường, hỗ trợ theo các mốc ngày 15.10.1993, ngày 1.7.2004, tối đa chỉ được 40%. Khi vận dụng luật Đất đai 2024, mức hỗ trợ trước chỉ được 40% thì nay lên 70%, trước kia hỗ trợ 0 đồng thì nay thấp nhất cũng được 42%.

Trong cơ cấu nguồn vốn đầu tư công năm 2024 của TP.HCM, vốn bồi thường khoảng 33.000 tỉ đồng, chiếm 38% kế hoạch. Ông Phạm Tuấn Anh, Trưởng phòng Tổng hợp Quy hoạch Sở KH-ĐT, cho biết từ đầu năm đã chuẩn bị thủ tục để giải ngân vốn bồi thường từ quý 3/2024. Tuy nhiên, khi luật Đất đai 2024 được Quốc hội quyết định có hiệu lực sớm hơn (từ ngày 1.8), tổng mức đầu tư nhiều dự án tăng lên khi áp dụng luật mới. Điều này buộc địa phương phải dừng bồi thường để xây dựng phương án mới, điều chỉnh tổng mức đầu tư. Chỉ riêng dự án rạch Xuyên Tâm và bờ bắc kênh Đôi, tổng vốn bồi thường khoảng 18.000 tỉ đồng, chiếm 23% tổng vốn giải ngân năm 2024 toàn thành phố.

Ông Trực cho biết dự kiến trong tháng 10.2024, UBND TP.HCM sẽ ban hành bảng giá đất điều chỉnh, trong đó có giá tái định cư. Bên cạnh đó, Sở TN-MT đã trình UBND TP.HCM phân cấp, ủy quyền 22 chính sách hỗ trợ khác cho các quận, huyện khi phê duyệt chính sách bồi thường hỗ trợ tái định cư. “Các vướng mắc về luật Đất đai đến nay đã được giải quyết và tiếp tục giải quyết trong tháng 10 giúp các địa phương đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công”, ông Trực nhận định.

Liên quan đến công tác quy hoạch, Phó giám đốc Sở TN-MT cho biết các dự án có cấu phần bồi thường thường phải điều chỉnh quy hoạch cục bộ 2 lần, gồm các hạng mục xây lắp và khu đất tái định cư. Hiện UBND TP.HCM đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đồ án quy hoạch KT-XH và điều chỉnh quy hoạch chung. Đối với một số dự án bồi thường, ông Trực đề nghị điều chỉnh quy hoạch phân khu dựa trên định hướng điều chỉnh quy hoạch chung, đặc biệt là khu tái định cư. Sau khi Thủ tướng phê duyệt thì địa phương triển khai luôn để rút ngắn thời gian.