VTV.vn – Heman Bekele đã được tạp chí Time vinh danh là “Kid of the Year 2024” nhờ phát minh ra cách điều trị căn bệnh ung thư da hoàn toàn mới và dễ dàng tiếp cận với mọi người.
Cho đến nay, ung thư vẫn là căn bệnh quái ác mà khoa học vẫn chưa hoàn toàn tìm ra lời giải. Trong đó ung thư da là một trong những loại ung thư phổ biến nhất.
Chi phí trung bình cho một ca điều trị ung thư da lên đến khoảng 40.000 USD. Đây là mức giá quá cao so với một người lao động phổ thông, những người thường xuyên làm việc dưới ánh nắng mặt trời và có nhiều khả năng nhiễm bệnh.
Tuy nhiên một cậu bé mới 15 tuổi là Heman Bekele đã tìm ra cách giúp điều trị căn bệnh ung thư da bằng xà phòng. Những chiếc bánh xà phòng của Bekele chỉ có giá 0,5 USD, phù hợp hơn với tầng lớp lao động.
Bekele tạo nên cuộc cách mạng trong việc điều trị căn bệnh ung thư da. Ảnh: Time
Ý tưởng của Heman Bekele
Heman Bekele sinh ra tại Addis Ababa (Ethiopia) trước khi di cư đến Mỹ cùng gia đình khi mới 4 tuổi. Bố mẹ của cậu đã dạy các con của mình rằng phải luôn cẩn thận che chắn khi ra đường cũng như sự nguy hiểm khi dành quá nhiều thời gian ngoài trời mà không dùng kem chống nắng hoặc mặc quần áo thích hợp.
Nhưng Bekele đã nhìn thấy nhiều người lao động làm việc dưới ánh nắng chói chang mà không có biện pháp bảo vệ da.
“Khi còn nhỏ, em không nghĩ nhiều về điều đó. Nhưng sau này em nhận ra vấn đề lớn mà ánh nắng mặt trời và tia cực tím gây ra khi tiếp xúc với chúng trong thời gian dài,” Bekele nói.
Thông thường, Imiquimod có thể giúp tiêu diệt khối u và được dùng dưới dạng kem, được kê đơn như một loại thuốc điều trị ung thư tổng thể. Nhưng mức phí của loại thuốc này không hề rẻ, khoảng 40.000 USD cho một liệu trình.
Bekele bắt tay vào quá trình nghiên cứu, giúp loại thuốc này đến gần với mọi người hơn. Cậu nghĩ ra ý tưởng kết hợp Imiquimod với xà phòng, thứ rất phổ biến với tất cả mọi người. Từ ý tưởng đến thực tiễn là một con đường dài. Ý tưởng của Bekele nghe khá đơn giản, nhưng thực tế lại rất phức tạp. Trộn thuốc với một bánh xà phòng thông thường không khả thi vì bọt xà phòng sẽ loại bỏ tác dụng điều trị của Imiquimod.
Bekele đã tìm ra hướng giải quyết bằng cách kết hợp xà phòng với các hạt nano gốc lipid. Sau khi loại bỏ xà phòng, các hạt nano vẫn bám chặt trên bề mặt da, tương tự cách kem dưỡng ẩm hoặc hương thơm có thể lưu lại trên da sau khi dùng xà phòng rửa tay.
Heman Bekele trở thành Kid of the Year. Ảnh: Time
Chặng đường dài chờ đón Heman Bekele
Vào năm 2023, Bekele đã mang ý tưởng của mình đi tham gia một cuộc thi và kết quả là cậu đã giành chiến thắng và nhận được giải thưởng 255.000 USD.
Từ đó, ý tưởng của Bekele được nhiều người biết đến và nhiều nhà khoa học sẵn sàng hỗ trợ ý tưởng của cậu. Bekele đã tìm một phòng thí nghiệm chuyên nghiệp để thực hiện nghiên cứu của mình. Cậu bé may mắn được gặp Giáo sư Vito Rebecca, một nhà sinh vật học tại Đại học Johns Hopkins danh tiếng ở bang Baltimore (Mỹ). Giáo sư Rebecca đã đồng ý hỗ trợ cho dự án của Bekele và để cậu dùng phòng thí nghiệm Baltimore cho việc nghiên cứu xà phòng.
Cả hai đã thực hiện nghiên cứu cơ bản trên chuột trong 6 tháng, như tiêm các chủng ung thư da vào chuột sau đó sử dụng xà phòng lipid, trong đó có Imiquimod để điều trị.
Tuy nhiên để được cấp bằng sáng chế và được chứng nhận bởi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm – cơ quan chứng nhận dược phẩm của Mỹ, Bekele vẫn còn một hành trình dài. Tạp chí Time dự đoán Bekele phải mất đến 10 năm để hoàn thiện ý tưởng của mình. Mặc dù vậy thời gian là bạn đồng hành của cậu. Năm nay Bekele chỉ mới 15 tuổi. Nhà nghiên cứu trẻ tuổi hy vọng sản phẩm của mình sẽ trở thành phương pháp điều trị ung thư da giai đoạn đầu, đặc biệt là giai đoạn 0 khi các khối u nhỏ vừa xuất hiện trên da.
Gia đình là nền tảng quan trọng trong thành công của Bekele tính đến hiện tại. Ảnh 3M
Cuộc sống đời thường của nhà nghiên cứu trẻ
Bên cạnh công việc nghiên cứu, Bekele còn tham gia quảng bá cho ý tưởng của mình. Vào tháng 6/2024, Bekele đã có buổi thuyết trình trước 8.000 người tại Trung tâm Tsongas ở Boston (Mỹ) trong một cuộc họp của Học viện Quốc gia về các bác sĩ và nhà khoa học tương lai.
Ở tuổi 15, Bekele đã làm được những điều vượt xa một đứa trẻ cùng tuổi có thể. Dù không có nhiều thời gian để vui chơi như các bạn cùng trang lứa, Bekele vẫn cố gắng tìm niềm vui theo cách thông thường hơn. Cậu tham gia vào ban nhạc diễu hành tại trường trung học Woodson, Bekele là người chơi sáo và trombone. Cậu cũng chơi bóng rổ, đọc sách và chơi cờ vua.
Với tất cả những gì đã làm được, Bekele đã được tạp chí Time bầu chọn là “Cậu bé của năm”. Ý tưởng dùng xà phòng chống khối u ác tính của cậu đã mở ra cuộc cách mạng về phương pháp điều trị ung thư da ở giai đoạn đầu. “Bất cứ ai cũng có thể làm những gì em đã làm,”,“Em chỉ nảy ra một ý tưởng và cố gắng thực hiện nó”. “Nhiều người nghĩ rằng mọi thứ đã được khám phá và không còn gì để tìm tòi nữa. Với bất kỳ ai có suy nghĩ đó, em sẽ nói rằng chúng ta sẽ không bao giờ cạn ý tưởng. Hãy tiếp tục sáng tạo. Hãy tiếp tục nghĩ ra những cách mới để cải thiện thế giới của chúng ta và tiếp tục làm cho nó trở nên tốt đẹp hơn” – Heman Bekele chia sẻ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
