Sau sự việc Israel ám sát thủ lĩnh cấp cao nhất của Hamas, ông Yahya Sinwar, kiến trúc sư vụ tấn công ngày 7/10/2023, các nhà lãnh đạo phương Tây, trong đó có Mỹ, EU, cho rằng đây là cơ hội để chấm dứt xung đột đã kéo dài hơn 1 năm qua ở Gaza.
Tuy nhiên, chiến sự ở Trung đông có sớm chấm dứt hay không còn lệ thuộc nhiều vào toan tính chính trị của Israel và Hamas, lực lượng tuyên bố bất kì thủ lĩnh nào cũng có thể thay thế.
Việc ám sát Sinwar và trước đó là 1 loạt thủ lĩnh cấp cao của Hamas đã khiến nhóm vũ trang này như “rắn mất đầu”. Israel coi đây là một thành tựu mang tính biểu tượng mạnh mẽ trong cuộc chiến tiêu diệt Hamas. Các nhà phân tích cho biết cơ hội đã mở ra cho Israel một lối thoát để chấm dứt giao tranh , kể cả ở những nơi xa hơn trong khu vực, như Lebanon, nơi Israel đang giao tranh với Hezbollah. Gia đình các con tin người Israel đang bị giam giữ ở Gaza cũng có thông điệp tương tự gửi đến Thủ tướng Netanyahu. Nhóm đại diện cho các gia đìn đang kêu gọi Israel tập trung lại các nỗ lực đàm phán một thỏa thuận.
Thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar. Ảnh: Reuters
Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết còn nhiều việc phải làm để đảm bảo cái chết của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar “thực sự giáng đòn dài hạn vào Hamas”. Ông lưu ý mục tiêu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vẫn chưa đạt được vì những con tin bị Hamas bắt giữ năm ngoái vẫn chưa về nhà. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết, Mỹ có kế hoạch thúc đẩy lệnh ngừng bắn và thả con tin sau cái chết của thủ lĩnh Yahya Sinwar.
Ông cho biết, Tổng thống Joe Biden mong đợi sẽ nói chuyện với Thủ tướng Netanyahu về triển vọng chấm dứt chiến tranh và thả con tin: “Trước hết, chúng tôi đã cố gắng đạt được lệnh ngừng bắn để đưa con tin về nhà, giảm bớt đau khổ cho người dân Palestine và chấm dứt chiến tranh đã kéo dài trong nhiều tháng nay. Trở ngại chính để đạt được lệnh ngừng bắn và chấm dứt chiến tranh chính là Sinwar, người đã từ chối đàm phán trong những tuần gần đây. Đến nay, rõ ràng là trở ngại đó đã được gỡ bỏ”.
Chính quyền Mỹ tin tưởng đã loại bỏ rào cản chính cho đàm phán bởi Thủ lĩnh Sinwar là người theo đường lối cứng rắn và trong suốt các cuộc đàm phán ngừng bắn với Israel, ông được coi là người có tiếng nói cuối cùng về bất kỳ thỏa thuận nào cho Gaza và việc thả con tin. Ông luôn kiên trì các yêu cầu đòi thả hàng trăm tù nhân Palestine, rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi Gaza và ngừng bắn lâu dài. Do đó, sau cái chết của Sinwar, giới lãnh đạo chính trị của Hamas tại Qatar có thể linh hoạt hơn trong đàm phán và có thể chịu áp lực từ Qatar. Giới lãnh đạo Mỹ cũng cho biết sẽ cử Ngoại trưởng Antony Blinken đến Israel trong vài ngày nữa, và các cuộc đàm phán sẽ bao gồm các thỏa thuận hậu chiến cho Gaza.
Tuy vậy, Thủ tướng Netanyahu tuyên bố chiến tranh ở Gaza chỉ có thể chấm dứt nếu Hamas hạ vũ khí và trao trả tất cả các con tin. Ông tuyên bố “trục khủng bố do Iran xây dựng” đang sụp đổ. Trên thực tế, rất ít có dấu hiệu thủ tướng Israel tìm kiếm một kết thúc cho cuộc xung đột, bởi quân đội nước này vẫn tăng cường các hoạt động của mình ở phía bắc Gaza trong những tuần gần đây. Giới quan sát cho rằng, với tình thế đang bị xét xử vì cáo buộc tham nhũng, cuộc chiến kéo dài sẽ cho phép ông tận hưởng sự ủng hộ tăng lên sau mỗi thành công trên chiến trường.
Trong khi đó, Hamas vẫn tỏ ra thách thức, tuyên bố sẽ “chuyển sang giai đoạn mới và leo thang trong cuộc đối đầu với Israel”. Phái đoàn Iran tại Liên Hiệp Quốc khẳng định tinh thần kháng cự sẽ được củng cố hơn nữa sau vụ việc, ám chỉ khả năng đáp trả của Iran và các lực lượng ủy nhiệm của nước này tại Trung Đông.
Nguồn: vov.vn
