Thị trường trái phiếu dần tạo nền tảng vững chắc trong kỷ nguyên mới

Năm 2025 đã đến trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, với những yếu tố thuận lợi trong bối cảnh nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng ổn định, các cân đối lớn được đảm bảo. Tuy nhiên, dự báo vẫn còn những thách thức ở phía trước, chính vì vậy các Bộ, ngành nói chung và Bộ Tài chính nói riêng cũng đã và đang chuẩn bị các phương án, các giải pháp, tinh gọn và đổi mới, thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao, góp phần thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững trong năm 2025.

Còn công tác quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán của Bộ Tài chính cũng đã được những kết quả tích cực trong năm 2024 vừa qua. Bên cạnh thị trường cổ phiếu thì thị trường trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ (TPDNRL) đã và đang ngày càng chất lượng và ổn định hơn, giúp gia tăng niềm tin của cộng đồng đầu tư. Sau hơn một năm Hệ thống giao dịch TPDNRL chính thức khai trương và đưa vào vận hành tại sở giao dịch chứng khoán Hà Nội thì hệ thống đã luôn được vận hành an toàn, ổn định, thanh khoản thị trường tăng mạnh với giá trị giao dịch bình quân đạt 4.336 tỷ đồng/phiên. Bên cạnh đó, sau nghị định 08, thì Luật Chứng khoán sửa đổi mới được Quốc hội thông qua cuối năm 2024 tiếp tục nâng cao tính minh bạch, hiệu quả cũng như tăng cường công tác giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường trái phiếu.

Để có được những kết quả tích cực này là nhờ những nỗ lực của Bộ Tài chính, đặc biệt là Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Trao đổi trong Talk show Phố Tài Chính (The Finance Street Talk Show) trên VTV8, bà Vũ Thị Thúy Ngà, Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết thị trường trái phiếu dần tạo nền tảng vững chắc góp phần giúp thị trường tài chính vững bước vào kỷ nguyên mới.

BTV Mùi Khánh Ly: Năm 2024 vừa qua đi trong bối cảnh nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng ổn định, các cân đối lớn được đảm bảo. Về phía Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), bà có thể chia sẻ thêm về kết quả quản lý và vận hành thị trường công cụ nợ năm 2024 không ạ?

Bà Vũ Thị Thúy Ngà: Năm 2024, thị trường công cụ nợ được quản lý, vận hành ổn định trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp, quy mô thị trường tiếp tục tăng trưởng. Công tác quản lý thị trường không ngừng được hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư và cơ quan quản lý.

Trên thị trường sơ cấp, trong năm 2024, HNX tổ chức 221 phiên đấu thầu trái phiếu chính phủ, hỗ trợ Kho bạc Nhà nước huy động 330.375,5 tỷ đồng, đạt 82,6% kế hoạch năm 2024. Lãi suất trái phiếu các kỳ hạn có xu hướng tăng trong năm 2024, tại thời điểm cuối năm 2024, lãi suất huy động trái phiếu các kỳ hạn 5 năm, 10 năm, và 30 năm lần lượt là 2%, 2,77% và 3,22%.

Trên thị trường thứ cấp, giá trị niêm yết trái phiếu chính phủ tại thời điểm 31/12/2024 đạt 2.221.923 tỷ đồng, giá trị giao dịch trái phiếu chính phủ bình quân phiên cả năm đạt 11.771 tỷ đồng/phiên, tăng 80,7% so với năm 2023, trong đó giao dịch outright chiếm 64,56% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường, còn lại là giao dịch repos.

Đối với hoạt động quản lý thị trường công cụ nợ, trong năm 2024, HNX đã hoàn thành nâng cấp hệ thống giao dịch trái phiếu chính phủ theo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 107/2020/TT-BTC trong đó bổ sung chức năng giao dịch mua lại có kỳ hạn trái phiếu chính phủ của Kho bạc Nhà nước. Hệ thống nâng cấp đã được đưa vào hoạt động từ ngày 15/4/2024 giúp tăng lượng tài sản đảm bảo đối với các ngân hàng, hỗ trợ tăng thanh khoản thị trường trái phiếu trong dài hạn.

Đầu tháng 12 vừa qua, Bộ Tài chính đã tổ chức “Hội nghị tổng kết 15 năm hoạt động và phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ” nhằm đánh giá kết quả đạt được trong 15 năm hoạt động thị trường và định hướng phát triển tới năm 2030. Tại hội nghị, Bộ Tài chính đánh giá sự tăng trưởng nhanh và đồng bộ của thị trường trái phiếu Chính phủ đã giúp Chính phủ và chính quyền địa phương huy động vốn đầu tư phát triển ở trung ương, địa phương; các ngân hàng chính sách huy động vốn thực hiện các chương trình tín dụng chính sách.

Trong 15 năm vừa qua, Chính phủ huy động được xấp xỉ 3,4 triệu tỷ đồng thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ, chiếm hơn 80% khối lượng huy động vốn hàng năm cho ngân sách Nhà nước. Quy mô thị trường trái phiếu Chính phủ hiện ở mức 23% GDP, tăng 18 lần. Thông qua thị trường trái phiếu, hai ngân hàng chính sách huy động được 476 nghìn tỷ đồng, chính quyền các địa phương huy động được trên 39 nghìn tỷ đồng phục vụ cho đầu tư phát triển tại địa phương.

Bà Vũ Thị Thúy Ngà (phải) tham gia trao đổi cùng BTV Mùi Khánh Ly tại Talk show Phố Tài Chính.

BTV Mùi Khánh Ly: Còn về thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã và đang hoạt động chất lượng và ổn định hơn, đặc biệt là hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDNRL) riêng lẻ. Bà đánh giá như thế nào về kết quả vận hành hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ năm 2024?

Bà Vũ Thị Thúy Ngà: Hệ thống giao dịch TPDNRL tại HNX đi vào hoạt động đến nay được hơn một năm đã được vận hành an toàn, thông suốt, quy mô thị trường giao dịch TPDNRL đã có sự phát triển mạnh mẽ, cùng với đó là sự cải thiện tình hình phát hành TPDNRL trên thị trường sơ cấp.

Theo thống kê giao dịch trên hệ thống, trong năm 2024 tổng giá trị giao dịch TPDNRL đạt gần 1.084.169,3 tỷ đồng, giá trị giao dịch bình quân đạt 4.336 tỷ đồng/phiên, tang hơn 122% so với bình quân năm trước. Tại ngày 31/12/2024, có 1.174 mã TP của 251 tổ chức phát hành đang được ghi nhận trên hệ thống giao dịch với giá trị đạt gần 902.952,8 tỷ đồng.

Về hoạt động quản lý đăng ký giao dịch TPDNRL, trong năm 2024, HNX đã tiếp nhận và công bố thông tin về việc đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch TPDNRL đối với 570 mã trái phiếu của 137 doanh nghiệp, tạm ngừng giao dịch đối với 173 mã để thực hiện mua lại, khôi phục giao dịch đối với 68 mã; thay đổi giảm khối lượng đăng ký giao dịch đối với 164 mã và hủy đăng ký giao dịch 261 mã do đáo hạn/mua lại toàn bộ.

Trong năm 2024, HNX đã hoàn thành nâng cấp chuyên trang thông tin trái phiếu doanh nghiệp đáp ứng các quy định của Nghị định 65/2022/NĐ-CP, Thông tư 30/2023/TT-BTC và golive hệ thống vào ngày 27/9/2024. Chuyên trang thông tin trái phiếu doanh nghiệp giúp các nhà đầu tư có điều kiện tiếp cận thông tin về các doanh nghiệp phát hành và thị trường một cách đầy đủ, kịp thời do tổ chức phát hành phải thường xuyên công bố thông tin theo quy định, tránh được tình trạng thiếu thông tin thị trường như trước đây.

Sau khi hệ thống giao dịch TPDNRL đi vào hoạt động ổn định, HNX tiếp tục triển khai dự án xây dựng hệ thống giao dịch TPDNRL giai đoạn 2, áp dụng kênh giao dịch trực tuyến TPDNRL. Hiện HNX đã hoàn thành xây dựng hệ thống và đã báo cáo VNX và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xin ý kiến để đưa hệ thống vào vận hành.

Những kết quả đạt được trên thị trường TPDNRL từng bước khẳng định thị trường TPDNRL đã, đang và sẽ trở thành một trong các kênh huy động vốn của doanh nghiệp bên cạnh kênh tín dụng ngân hàng, kênh phát hành chứng khoán ra công chúng và các kênh huy động vốn khác.

BTV Mùi Khánh Ly: Còn HNX trong vai trò và nhiệm vụ của mình, sẽ có những định hướng, kế hoạch như thế nào đối với thị trường trái phiếu chính phủ và thị trường TPDNRL và trong năm 2025?

Bà Vũ Thị Thúy Ngà: Trên cơ sở Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023, ý kiến chỉ đạo của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và VNX đối với nhiệm vụ phát triển và quản lý thị trường chứng khoán, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội đã đặt ra các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm năm 2025, để thị trường trái phiếu dần tạo nền tảng vững chắc góp phần giúp thị trường tài chính vững bước vào kỷ nguyên mới

Đối với thị trường trái phiếu, HNX tiếp tục vận hành ổn định các thị trường giao dịch trái phiếu, đảm bảo thị trường hoạt động an toàn, hiệu quả, tạo được sự tin cậy và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt là các nhà đầu tư tổ chức. Tiếp tục hoàn thiện tổ chức thị trường, nâng cao hoạt động giám sát thị trường, bổ sung nghiệp vụ thị trường trái phiếu chính phủ, tập trung phát triển hệ thống TPDNRL.

Trên thị trường công cụ nợ, HNX sẽ thực hiện nâng cấp hệ thống giao dịch công cụ nợ để triển khai nghiệp vụ mua lại có kỳ hạn TPCP đáp ứng Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 107/2020/TT-BTC. HNX cũng sẽ kiến nghị cơ quan quản lý nghiên cứu, triển khai các chính sách khuyến khích và thu hút nhà đầu tư cũng như triển khai các biện pháp nhằm tăng cường chất lượng hàng hóa và thanh khoản trên thị trường công cụ nợ. Sắp tới, để đường cong lãi suất chuẩn trở thành công cụ tham chiếu cho thị trường, HNX sẽ tiến hành hoàn thiện sản phẩm này thông qua việc lắng nghe các ý kiến hữu ích và thực chất của các thành viên thị trường. Đối với các sản phẩm mới, năm 2025, HNX tiếp tục khuyến khích các doanh nghiệp niêm yết trái phiếu xanh, trái phiếu phát triển bền vững… thông qua xây dựng các trang thông tin và sổ tay hướng dẫn đối với các sản phẩm mới trên thị trường.

Đối với hệ thống giao dịch TPDNRL, HNX sẽ tiến hành nâng cấp chuyên trang thông tin về trái phiếu doanh nghiệp đáp ứng các quy định của Thông tư 76/2024/TT-BTC để bổ sung các chức năng CBTT về các trái phiếu phát hành ra công chúng và CBTT bằng tiếng Anh. Bên cạnh đó, HNX chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện về kỹ thuật để vận hành hệ thống giao dịch TPDNRL giai đoạn 2 và triển khai phương án quản lý thị trường trái phiếu doanh nghiệp tập trung một đầu mối tại HNX. Đồng thời, HNX tiếp tục phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường công tác giám sát nghĩa vụ báo cáo/CBTT của các đối tượng tham gia thị trường TPDNRL.

BTV Mùi Khánh Ly: Xin cảm ơn bà về những thông tin trên!