Phân loại rác tại nguồn, khó cũng phải làm

ẢNH: Ngọc Dương

Theo Sở TN-MT TP.HCM, với dân số khoảng 10 triệu người, mỗi ngày lượng chất thải rắn sinh hoạt mà thành phố thải ra khoảng 9.700 tấn đang được thu gom và xử lý tại các nhà máy xử lý tập trung. Đại diện lãnh đạo Sở TN-MT xác nhận: Hiện tại thành phố vẫn đang thu gom rác (chất thải rắn sinh hoạt – CTRSH) theo hình thức cũ là phân thành 2 loại: nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế và nhóm chất thải rắn còn lại. Việc thực hiện theo luật và nghị định mới, Sở đã có đề án trình Thường vụ Thành ủy xem xét. Tuy nhiên, thời gian qua do một số yếu tố khách quan về mặt tổ chức nhà nước nên Sở vẫn tiếp tục chờ. Khi nào đề án được duyệt, Sở sẽ triển khai và ban hành các chính sách hỗ trợ thực hiện.

Không chỉ TP.HCM mà vấn đề phân loại rác tại nguồn theo quy định mới tại nhiều địa phương cũng gặp trở ngại. PGS-TS Trần Anh Tuấn, Trưởng bộ môn Quản lý tài nguyên môi trường và biến đổi khí hậu (Khoa Môi trường, Trường ĐH Khoa học, ĐH Huế), cho biết nhiều địa phương vẫn chưa ban hành được kế hoạch phân loại rác tại nguồn, một phần do các quy định của pháp luật chưa rõ ràng và sắp đến có thể còn thay đổi nhiều, ví dụ như sửa đổi Thông tư 02/2022 của Bộ TN-MT về thi hành một số điều của luật Bảo vệ môi trường.

Chưa đồng bộ

Ủng hộ phân loại rác tại nguồn, tuy nhiên nhiều bạn đọc (BĐ) Thanh Niên cũng chỉ ra một số bất cập. “Xe đi gom rác thì dồn hết các loại rác vô một chỗ. Vì vậy việc phân loại không còn ý nghĩa gì. Khi nào xe rác đi lấy riêng từng loại rồi hãy làm”, BĐ Thành Nguyễn ý kiến.

Tương tự, BĐ Hung Chu phân tích: “Việc thu gom rác vẫn đổ chung một đống, chung 1 thùng của xe rác. Vậy việc phân loại rác tại nhà là phí công vô ích. Vậy nên quan trọng nhất là: 1. Tạo luật bắt buộc các công ty thu gom rác phải có xe thu gom từng loại riêng biệt. 2. Luật bắt buộc các nơi nhận rác, xử lý có cơ sở hạ tầng nhận từng loại rác. 3. Tuyên truyền người dân phân loại rác tại nguồn. Các nhà chung cư cần có cơ chế gom rác theo từng loại riêng. Thứ tự như trên là theo ưu tiên việc cần làm nhiều nhất tới ít nhất”.

“Khi hệ thống thu gom từ các đơn vị xử lý môi trường chưa được thiết kế để xử lý rác đã phân loại, việc yêu cầu người dân phân loại rác chỉ là một hình thức. Phân loại rác là một yêu cầu quan trọng và đã được đề cập từ lâu, hiện tại các ban ngành chức năng mới bắt đầu thực hiện nhưng lại thiếu sự đồng bộ và làm sai quy trình”, BĐ Hà Nguyễn thẳng thắn.

Hành động nhỏ, ý nghĩa lớn

Dù còn hạn chế, nhưng BĐ đều ủng hộ việc phân loại rác theo mô hình của các nước phát triển, vì mục tiêu xây dựng một môi trường xanh sạch đẹp, vì sức khỏe cộng đồng. “Phân loại rác tại nguồn, một hành động nhỏ nhưng mang lại lợi ích lớn lao cho môi trường và tương lai của con em chúng ta, vì vậy dù khó vẫn phải kiên quyết làm. Để quy định này được thực hiện hiệu quả, ngoài việc giải quyết các khó khăn trong quá trình triển khai, các cơ quan chức năng cần cung cấp hướng dẫn cụ thể cho người dân và xây dựng kế hoạch triển khai đồng bộ”, BĐ Văn Kỳ góp ý.

BĐ Đức Chuẩn còn hiến kế: “Để việc phân loại rác đạt hiệu quả, đơn vị thu gom nên thiết lập lịch trình thu gom cố định cho từng loại rác, ưu tiên thu gom rác hữu cơ thường xuyên hơn. Họ cũng có quyền từ chối thu gom rác không đúng ngày và báo cáo các trường hợp vi phạm. Dù ban đầu có thể gặp khó khăn, nhưng khi mọi thứ ổn định, hệ thống sẽ hoạt động trơn tru”.

“Việc triển khai phân loại rác tại nguồn chắc chắn sẽ gặp nhiều trở ngại, nhưng chúng ta không thể trì hoãn thêm. Ngoài việc dồn sức giải quyết các khó khăn, chính quyền cần đẩy mạnh tuyên truyền, ban hành các quy định và chế tài mạnh mẽ, tăng cường phối hợp giữa các bên và khuyến khích các mô hình hiệu quả”, BĐ Nguyễn Khanh nêu quan điểm.