Hai trụ cột cải cách thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân

Không chỉ đóng góp lớn cho tăng trưởng, theo TS. Nguyễn Đình Cung – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế TƯ, còn nhấn mạnh đến vai trò, nội lực mạnh mẽ của doanh nghiệp tư nhân. Ở những ngành nghề trước đây chỉ có doanh nghiệp nhà nước có thể làm được thì đến nay doanh nghiệp tư nhân đã có thể làm tốt hơn.

Tuy vậy, hiện nay doanh nghiệp tư nhân vẫn đang phát triển thụ động, phải đối mặt với nhiều rào cản cũng như chưa được khuyến khích, hỗ trợ một cách có hệ thống để khơi dậy hết tiềm năng. Trong đó, rào cản lớn nhất là thể chế.

Từ góc nhìn đó, TS Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh, chiến lược riêng về phát triển kinh tế tư nhân là cần thiết nhằm khơi dậy hết tiềm năng của khu vực kinh tế quan trọng này, đóng góp cho tăng trưởng cao của nền kinh tế. Hai trụ cột chính cần thực hiện là cải cách thể chế và nguồn lực tài chính.

Liên quan đến cải cách thể chế, theo TS Nguyễn Đình Cung, trọng tâm là chuyển đổi, tháo bỏ hệ thống pháp luật chồng chéo, trùng lặp, không rõ ràng, không hiệu quả, không cụ thể, minh bạch…

Hệ thống pháp luật thiên về quản lý, “không quản được thì cấm” cần phải được chuyển sang hệ thống pháp luật thông thoáng, tạo môi trường thực sự tự do kinh doanh, bình đẳng với chi phí tuân thủ thấp, không gặp rủi ro pháp lý trong hoạt động kinh doanh. Doanh nghiệp được thể hiện hết khả năng để cống hiến làm giàu cho bản thân và đất nước; cũng như giải quyết những tranh chấp xảy ra một cách công bằng, hiệu quả.

Tư duy “không quản được thì cấm” mà TS Nguyễn Đình Cung đề cập cũng là trăn trở được bà Lý Kim Chi – Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP Hồ Chí Minh chia sẻ tại toạ đàm về phát triển kinh tế tư nhân mới đây. Theo bà Lý Kim Chi, Thủ tướng đã chỉ đạo cắt giảm 30% thủ tục hành chính nhưng thực tế, các dự thảo của một số bộ, ngành vẫn xuất hiện những quy định làm tăng chi phí, gia tăng thủ tục cho doanh nghiệp. Tư duy “không quản được thì cấm” vẫn tồn tại sẽ không thể tháo gỡ những rào cản cho sự phát triển của nền kinh tế.

Với quan điểm chính sách đóng vai trò quan trọng thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển, bà Lý Kim Chi cho rằng, doanh nghiệp cần cảm nhận rõ ràng sự hỗ trợ thực tế chứ không chỉ dừng lại trên giấy tờ. Các chính sách cần thực thi đồng bộ, đi vào thực tế sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp.

Cùng với cải cách thể chế là nguồn lực tài chính. Theo TS Nguyễn Đình Cung, khuôn khổ để doanh nghiệp phát triển không chỉ có vốn tín dụng mà còn là vốn đầu tư dài hạn. Để giảm gánh nặng cho ngân hàng, thị trường vốn cần được phát triển đa dạng với nhiều loại quỹ khác nhau, đáp ứng đủ nhu cầu vốn để doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, mở rộng quy mô và bứt phá lên cấp độ mới, từ doanh nghiệp nhỏ lên vừa, vừa đến lớn – một ngưỡng rất khó của doanh nghiệp.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Kim Hùng – Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ, Chủ tịch HĐQT tập đoàn Kim Nam cho biết: ngân hàng là “cứu cánh” quan trọng với các doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên phát triển dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, doanh nghiệp mong muốn tiếp cận các chương trình, chính sách hỗ trợ tài chính cho đổi mới sáng tạo. Cho đến nay, chưa có gói vay nào cho chương trình này được các ngân hàng triển khai.

Theo ông Nguyễn Kim Hùng, doanh nghiệp muốn phát triển khoa học công nghệ cần trải qua tối thiểu 10 năm. Có sự hỗ trợ về tài chính, thời gian trên sẽ được rút ngắn hơn. Vì vậy, một gói vay với lãi suất ưu đãi cho chương trình trên là cần thiết.