Quảng Ninh: Bàn giải pháp phát triển công nghiệp hỗ trợ

Gỡ những điểm nghẽn

Trong những năm qua, số lượng doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp ô tô và công nghiệp đường sắt ngày càng tăng. Các doanh nghiệp đã sản xuất, lắp ráp được hầu hết các chủng loại xe máy, ô tô con, xe tải, xe khách. Một số sản phẩm linh kiện ô tô, xe máy, thiết bị công nghiệp và sản phẩm gia công cơ khí không chỉ đáp ứng nhu cầu nội địa, mà còn có thể xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới.

Đồng thời, nhiều doanh nghiệp trong ngành đã đầu tư vào công nghệ CNC, tự động hóa, robot, in 3D và trí tuệ nhân tạo để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; đặc biệt, một số doanh nghiệp, tập đoàn lớn (như Thành Công, Thaco, Vingroup…) đã phát triển mạnh mẽ, trở thành những “đầu tàu” dẫn dắt trong lĩnh vực công nghiệp cơ khí, chế tạo và sản xuất, lắp ráp ô tô, góp phần đưa các sản phẩm mang thương hiệu Việt từng bước khẳng định chỗ đứng vững chắc ở thị trường trong nước. Đồng thời, tiến sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.

Tại Quảng Ninh, với vị trí chiến lược và hạ tầng giao thông, hạ tầng các khu, cụm công nghiệp khá đồng bộ và hiện đại, với nguồn tài nguyên và lao động dồi dào, chính sách thu hút đầu tư hấp dẫn, tỉnh Quảng Ninh có nhiều lợi thế trong phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, nhất là trong lĩnh vực cơ khí, chế tạo gắn với sản xuất, lắp ráp ô tô và phát triển công nghiệp đường sắt.

Để đạt được những bước phát triển đột phá hơn nữa trong các lĩnh vực này, tại hội thảo: “Phát triển ngành công nghiệp cơ khí Việt Nam gắn với sản xuất, lắp ráp ô-tô trong nước, phát triển hệ thống đường sắt Việt Nam tại Quảng Ninh” diễn ra mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn cho biết, tỉnh Quảng Ninh cũng đã đã có nhiều Khu, Cụm công nghiệp đón đầu cho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Và để thực hiện hiệu quả chủ trương đó, Chính phủ, các bộ, cũng như tỉnh Quảng Ninh vẫn cần xây dựng nhiều giải pháp, thể chế tháo gỡ các điểm nghẽn để doanh nghiệp có môi trường phát triển để mở ra nhiều cơ hội trong thời gian tới. Đồng thời, tạo điều kiện để doanh nghiệp lớn trong nước tham gia vào các dự án trọng điểm quốc gia, hình thành hệ sinh thái và chuỗi cung ứng nội địa vững mạnh, tiếp tục phát triển nguồn nhân lực đáp ứng với yêu cầu phát triển…

Còn Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nhận định, bên cạnh những thành tựu đạt được trong thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, tỉnh Quảng Ninh vẫn cần khắc phục một số hạn chế, yếu kém để thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn như: thiếu các dự án có hàm lượng công nghệ cao, thiếu các doanh nghiệp dẫn đầu có tầm cỡ khu vực và quốc tế để tạo hệ sinh thái phát triển bền vững cho công nghiệp hỗ trợ…

“Bộ Công Thương với chức năng là cơ quan quản lý nhà nước về công nghiệp và thương mại, đang được giao xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 111 về phát triển công nghiệp hỗ trợ và Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô, công nghiệp đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo tinh thần Nghị quyết 57/NQ-TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin thêm.

Hướng đến là trung tâm công nghiệp hỗ trợ trọng điểm

Thế giới ngày nay đang có những diễn biến rất nhanh, phức tạp và khó lường. Điển hình như cạnh tranh chiến lược và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt. Sự đứt gãy, gián đoạn chuỗi cung ứng, nhất là cung ứng nguyên, nhiên vật liệu đầu vào của các ngành sản xuất ngày càng gia tăng. Công nghiệp hỗ trợ, nhất là lĩnh vực cơ khí, chế tạo đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế bền vững.

“Với ý nghĩa đó, việc phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí gắn với sản xuất, lắp ráp ô tô và tham gia vào quá trình hình thành, phát triển công nghiệp đường sắt Việt Nam lại càng cấp thiết đối với nền kinh tế quốc dân và những địa phương có nhiều tiềm năng, lợi thế như tỉnh Quảng Ninh”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhận định.

Được biết, trong giai đoạn 2021 – 2024, tốc độ tăng bình quân của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của tỉnh đạt trên 21%, tổng nguồn vốn đầu tư vào ngành đạt trên 8,6 tỷ USD (trong đó, vốn FDI đạt khoảng 6,1 tỷ USD, nằm trong nhóm các địa phương đứng đầu cả nước trong năm 2023, 2024). Đặc biệt, khu công nghiệp (KCN) Việt Hưng đang được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp hỗ trợ trọng điểm trong thời gian tới của tỉnh Quảng Ninh và khu vực Đồng bằng sông Hồng.

Ông Vũ Đại Thắng – Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh cho biết, trong những năm qua, tỉnh Quảng Ninh luôn đặc biệt quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thúc đẩy phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trở thành một trong những trụ cột tăng trưởng của nền kinh tế.

Về triển vọng phát triển của nhóm ngành này trong thời gian tới, theo ông Vũ Đại Thắng, Trung ương đã thông qua chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, dự án xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh… Bên cạnh đó, Quảng Ninh đang báo cáo Trung ương khởi động lại Dự án đầu tư tuyến Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân, hoàn thành trước năm 2030, đồng thời đẩy sớm lộ trình đầu tư đường sắt Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái trước năm 2030. Những dự án này không chỉ giúp giảm áp lực giao thông đường bộ mà còn mở ra cơ hội, triển vọng phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành đường sắt, thúc đẩy sản xuất linh kiện, thiết bị đầu máy, toa xe, hệ thống điện, ray, cảm biến điều khiển… ngay tại địa phương. Qua đó, góp phần quan trọng nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, năng lực sản xuất, giá trị gia tăng, khả năng cạnh tranh và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới nhằm phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Quảng Ninh nhanh, bền vững.

“Tỉnh Quảng Ninh cam kết sẽ đồng hành, kiến tạo môi trường đầu tư thuận lợi, cơ chế, chính sách ổn định, hạ tầng đồng bộ, hiện đại và nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ bền vững, hiệu quả, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, ông Thắng nhấn mạnh.