Vịnh Tôm hùm

Vịnh Vũng Rô, giáp ranh hai tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa, nơi còn lưu dấu di tích lịch sử tàu không số, điểm tập kết của những chuyến tàu trên biển chi viện vũ khí từ Bắc vào Nam trong chiến tranh là nơi khởi nguồn nghề nuôi tôm hùm tại Việt Nam. Cũng chính vì thế, vùng biển nước sâu, kín gió luôn dồi dào sản vật biển quý hiếm này được người dân quen gọi là Vịnh tôm hùm.

Ngư trường thích hợp với tôm hùm

Chúng tôi bắt đầu hành trình rong ruổi ở Vũng Rô để cảm nhận rõ hơn về cuộc sống quanh năm bám biển làm giàu. Biển Vũng Rô có đáy cát trắng pha lẫn san hô nên nước trong xanh quanh năm, tạo ngư trường thích hợp cho tôm hùm tự nhiên sinh trưởng. Từ lâu đời, ngư dân từ Huế và vùng Nam Ngãi Bình Phú đến định cư nơi này đã theo nghề lặn bắt tôm hùm tự nhiên và các lồng nuôi thương phẩm, dần tạo nên vùng nuôi tôm hùm trọng điểm của cả nước.

Các lồng nuôi thương phẩm, dần tạo nên vùng nuôi tôm hùm trọng điểm của cả nước.

Ở những làng tôm hùm dọc dài vùng biển Nam Trung Bộ, nhịp sống mỗi ngày bao giờ cũng bắt đầu trước khi những tia nắng đầu tiên chiếu rọi. Người nuôi tôm hùm quen với nhọc nhằn, ngày ngày cần mẫn để nuôi hy vọng giàu lên từ tôm hùm.

Từ bờ Nam Vũng Rô, chúng tôi bắt đầu hành trình ra đảo để tìm kiếm loại sản vật nổi tiếng của vùng biển này. Hòn Nưa chia đôi cửa biển vào Vùng Rô có nhiều vách đá dựng đứng, dưới chân là rạn san hô ngầm trải rộng, về phía Tây Hòn Nưa còn có bãi san hô pha cát quanh năm lặng sóng là điều kiện lý tưởng để tôm hùm chọn làm nơi sinh sản vào đầu mùa Hè. Đây cũng là thời điểm thích hợp để chúng tôi tìm kiếm loài sản vật có giá trị kinh tế cao này.

Trải nghiệm thú vị

Chuyến lặn biển cho chúng tôi thêm nhiều trải nghiệm thú vị khi tận mắt quan sát tôm hùm sinh sống trong lòng biển và hiểu thêm đặc tính loại sản vật có giá trị cao này. Tại Việt Nam, đến nay đã xác định được 9 loài thuộc họ tôm hùm gai, phổ biến nhất tại vùng biển miền Trung là 3 loại: tôm hùm bông, tôm hùm xanh, tôm hùm tre. Trong môi trường tự nhiên, chúng thường cư trú trong các rạn san hô, khe đá ở tầng đáy sạch, không bùn. Ban ngày trú ẩn, chiều tối đến đêm mới đi tìm mồi. Tôm hùm thường ăn các loại mồi sống như cua, ghẹ đang lột xác và sò, vẹm cùng các loài cá nhỏ sống ở vùng rạn san hô ven bờ.

Biển Vũng Rô có đáy cát trắng pha lẫn san hô nên nước trong xanh quanh năm, tạo ngư trường thích hợp cho tôm hùm tự nhiên sinh trưởng.

Mùa sinh sản của tôm hùm thường tập trung vào tháng 5 đến tháng 9 Âm lịch. Tôm hùm con ban đầu thường tập trung ở độ sâu 3m-5m nước. Đến khi trưởng thành chuyển sang sống ở độ sâu từ 5-50m. Việc tìm bắt tôm hùm trong lòng đại dương tạo cho chúng tôi nhiều trải nghiệm thú vị.

Phép thử sự bền bỉ với nghề biển

Xứ sở tôm hùm Nam Trung Bộ có khoảng 1.500 lồng nuôi tôm hùm. Mỗi năm cho sản lượng khoảng 3.000 tấn cung ứng cho thị trường trong nước và xuất khẩu, mang lại nguồn thu lớn cho nghề nuôi trồng hải sản ở Việt Nam. Trong số các mặt hàng thủy sản, tôm hùm luôn dẫn đầu về giá trị kinh tế.

Trong số các mặt hàng thủy sản, tôm hùm luôn dẫn đầu về giá trị kinh tế.

Nghề nuôi tôm hùm giữa biển khơi cũng là phép thử của sự bền bỉ. Ngư dân nuôi tôm hùm trong những lồng, bè giữa biển. Mỗi lồng nuôi tôm hùm là khối tài sản trị giá tiền tỷ. Tôm thường được nuôi từ 12-18 tháng mới xuất bán nên nhịp sống ở những làng tôm hùm thường không tách rời những lồng bè trên biển, kể cả mùa gió giông để chăm nuôi loại sản vật quý được thiên nhiên ban tặng.

Tôm hùm – loại sản vật quý được thiên nhiên ban tặng.

Rủi ro thiên tai, bấp bênh thị trường khiến không ít người nuôi tôm hùm trắng tay nhưng hiếm ai bỏ nghề. Cuộc sống của người vùng biển vẫn nương theo những lồng bè tôm hùm – nghề nuôi trồng hải sản mà niềm hạnh phúc có được phải đánh đổi bởi không ít thất bại, chua xót. Đó là điều mà người nuôi tôm hùm đã chiêm nghiệm và cũng là lời nhắc nhớ họ để luôn bền bỉ trong hành trình mưu sinh trên biển.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!