Sáp nhập phường ở TP.HCM thì phường Sài Gòn không chỉ là nơi đặt trung tâm hành chính của TP.HCM, dịch vụ thương mại sầm uất, cao cấp mà còn có nhiều di tích lịch sử.
Phường Sài Gòn được thành lập trên cơ sở sáp nhập khu phố 1 phường Nguyễn Thái Bình; các khu phố 5, 6, 8, một phần diện tích khu phố 4, khu phố 10 của phường Đa Kao và phường Bến Nghé.
Trụ sở dự kiến của phường Sài Gòn đặt tại số 45 – 47 Lê Duẩn (phường Bến Nghé), là trụ sở của UBND quận 1 hiện nay. Trụ sở này được UBND TP.HCM xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật hồi cuối năm 2024.
Phường Sài Gòn rộng hơn 3 km2, dân số hơn 47.022 người, giới hạn bởi các tuyến đường: Hoàng Sa, Nguyễn Đình Chiểu, Hai Bà Trưng, Nguyễn Thị Minh Khai, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Võ Văn Kiệt, Tôn Đức Thắng và kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè.
Trụ sở UBND TP.HCM đặt tại số 86 Lê Thánh Tôn, quận 1
ẢNH: SỸ ĐÔNG
Phường Sài Gòn có diện tích rộng nhất trong 4 phường được sáp nhập từ quận 1, kế đến là phường Bến Thành (1,85 km2), phường Cầu Ông Lãnh (1,6 km2) và phường Tân Định (1,23 km2).
Theo UBND quận 1, Sài Gòn là tên gọi đã gắn liền với vùng đất, là biểu tượng văn hóa – lịch sử lâu đời, gắn với ký ức và tâm thức của nhiều thế hệ cư dân đô thị. Sài Gòn cũng là tên gọi được sử dụng rộng rãi trong văn học, nghệ thuật, đời sống sinh hoạt thường ngày, có sức lan tỏa và dễ nhận diện ở trong nước lẫn quốc tế.
Nơi đây có nhiều di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, trụ sở cơ quan, đơn vị, bảo tàng, công trình tiêu biểu…, điển hình như trụ sở UBND TP.HCM (trước đây là Dinh Xã Tây), Nhà hát TP.HCM, Bưu điện TP.HCM, phố đi bộ Nguyễn Huệ, nhà thờ Đức Bà, khách sạn Continnental và nhiều khách sạn 5 sao, quán Nhan Hương bên trong Thảo Cầm Viên Sài Gòn, lãnh sự quán nhiều nước…
Bưu điện TP.HCM, một điểm đến thu hút nhiều du khách khi đến TP.HCM
ẢNH: SỸ ĐÔNG
Nhà thờ Đức Bà, một công trình biểu tượng về tôn giáo ở TP.HCM
ẢNH: NHẬT THỊNH
Một điểm đáng chú ý về sáp nhập phường Sài Gòn, hơn 3/4 chu vi phường Sài Gòn tiếp giáp kênh, sông. Cụ thể, hướng bắc giáp kênh Thị Nghè, hướng nam giáp kênh Tàu Hũ – Bến Nghé và hướng đông giáp sông Sài Gòn.
Sáp nhập phường Sài Gòn mới, nhiều cái nhất
Phường Sài Gòn còn có các tuyến đường phát triển thương mại, dịch vụ quan trọng bậc nhất về ẩm thực, thời trang, lưu trú, du lịch… như Nguyễn Huệ, Đồng Khởi, Lê Lợi, Hai Bà Trưng, Hàm Nghi… Theo bảng giá đất của UBND TP.HCM áp dụng từ cuối tháng 10.2024, đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi và Đồng Khởi là 3 tuyến đường có giá cao nhất toàn thành phố, lên đến hơn 687 triệu đồng/m2.
Tuyến phố đi bộ Nguyễn Huệ còn là không gian công cộng sôi động, là nơi tổ chức các sự kiện ngoài trời quy mô lớn của TP.HCM, thu hút lượng lớn người dân và khách du lịch mỗi ngày. Riêng sự kiện đường hoa Nguyễn Huệ vào dịp Tết Nguyên đán hằng năm đã có thương hiệu hơn 20 năm qua.
Trụ sở UBND phường Sài Gòn dự kiến đặt tại số 45 – 47 Lê Duẩn, là trụ sở của UBND quận 1 hiện nay
ẢNH: SỸ ĐÔNG
Trước khi tòa nhà Landmark 81 cao 461 m ở quận Bình Thạnh độc chiếm vị trí dẫn đầu, các tòa nhà chọc trời đều tập trung ở phường Sài Gòn, có thể kể đến tòa nhà Bitexco cao 262 m, tòa nhà Vietcombank cao 206 m…
Phường Bến Nghé (hiện hữu) là phường trung tâm, đứng đầu 10 phường của quận 1 về thu ngân sách. Nhiều cơ quan Trung ương, TP.HCM, lãnh sự quán nhiều nước trú đóng, Đài truyền hình TP.HCM (HTV) là những địa điểm trọng yếu luôn được bảo vệ. Bên cạnh đó, nhiều tập đoàn lớn trong nước và quốc tế cũng đặt trụ sở hoặc chi nhánh tại đây.
Lịch sử tên gọi Sài Gòn
Tên gọi Sài Gòn có nhiều giả thuyết, tuy nhiên phổ biến nhất là từ cách gọi của người Khmer về một loài cây bông gòn (prey nokor – rừng cây gòn). Theo thời gian, âm “prey nokor” dần biến âm thành “Sài Gòn”. Tên gọi này chính thức hóa khi chúa Nguyễn Ánh xây dựng thành Gia Định.
Các tòa nhà cao tầng dọc đường Tôn Đức Thắng, phường Bến Nghé, quận 1 hiện nay
ẢNH: NHẬT THỊNH
Theo UBND quận 1, lịch sử quản lý hành chính của TP.HCM đến nay hơn 300 năm, kể từ năm 1698 khi Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh lập nên phủ Gia Định.
Qua thời gian, nơi đây có nhiều tên gọi khác nhau dùng để chỉ toàn bộ vùng đất hoặc một khu vực như Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định, Bến Nghé, Phan Yên, Phiên An. Trong đó, Sài Gòn là tên gọi phổ biến nhất trong quản lý hành chính cũng như đời sống văn hóa cộng đồng.
Đến năm 1976, tên gọi TP.HCM được dùng để đặt tên cho thành phố Sài Gòn – Gia Định có địa giới hợp nhất từ Đô thành Sài Gòn và tỉnh Gia Định sau ngày thống nhất đất nước (30.4.1975).
Các phường Tân Định, Sài Gòn, Cầu Ông Lãnh và Bến Thành khi sáp nhập phường thuộc quận 1
ĐỒ HỌA: UYỂN NHI
Nguồn: thanhnien.vn
