Giá pin lithium-ion giảm sâu nhất trong gần một thập kỷ vừa qua đang tạo cú hích mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành xe điện trên toàn cầu.
Giá pin giảm sâu mở ra cơ hội mới cho ngành xe điện phát triển mạnh mẽ hơn. (Ảnh minh họa)
Đối với ngành xe điện (EV), đây là một tín hiệu vô cùng tích cực, bởi pin là bộ phận chiếm tỷ trọng chi phí cao nhất, từ 30 đến 40% giá thành mỗi chiếc xe. Khi chi phí sản xuất pin giảm, các hãng xe có thêm cơ hội hạ giá bán, qua đó tăng sức cạnh tranh với xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống. Tuy nhiên, IEA cũng đưa ra cảnh báo: nếu giá khoáng sản duy trì ở mức thấp trong thời gian dài, ngành công nghiệp có thể đối mặt với nguy cơ thiếu hụt đầu tư vào chuỗi cung ứng trong tương lai.
Trong số các thị trường sản xuất pin, Trung Quốc tiếp tục giữ vai trò thống trị khi chiếm tới 80% sản lượng toàn cầu trong năm 2024. Đây cũng là nơi giá pin giảm sâu nhất nhờ sự cạnh tranh khốc liệt giữa các nhà sản xuất nội địa. Điều này tuy khiến biên lợi nhuận của các hãng xe bị thu hẹp, nhưng lại là lực đẩy lớn cho quá trình đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu suất sản xuất và đào tạo lực lượng lao động có tay nghề cao. Các trung tâm sản xuất khác như Mỹ, EU, Hàn Quốc và Nhật Bản cũng đang nỗ lực củng cố chuỗi cung ứng để không phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc.
Một điểm đáng chú ý là giá pin dành cho xe hybrid sạc điện (PHEV) lại cao hơn cả pin của xe thuần điện (BEV), dù dung lượng thấp hơn đáng kể. Cụ thể, một bộ pin 20 kWh cho PHEV hiện gần bằng giá của bộ pin 65 kWh cho BEV, điều này đặt ra câu hỏi về tính kinh tế của dòng xe PHEV trong tương lai gần.
Về chủng loại, pin lithium-iron phosphate (LFP) đang ngày càng được ưa chuộng nhờ chi phí thấp, độ bền cao và hiệu suất cải thiện liên tục. Trung Quốc là quốc gia đi đầu trong sản xuất và ứng dụng pin LFP. Trong năm 2024, loại pin này đã chiếm tới 90% thị phần xe điện ở châu Âu và 50% tại các thị trường mới nổi như Đông Nam Á, Brazil và Ấn Độ. Ngược lại, tại Mỹ, tỷ lệ sử dụng pin LFP chỉ đạt 10%, do ảnh hưởng từ các rào cản thuế quan với sản phẩm pin Trung Quốc.
Tại Việt Nam, nơi ngành xe điện còn non trẻ nhưng đầy tiềm năng, xu hướng giảm giá pin toàn cầu được kỳ vọng sẽ tạo ra tác động tích cực rõ rệt. Với chi phí pin chiếm khoảng 1/3 đến gần một nửa giá thành mỗi chiếc xe điện, việc hạ giá pin sẽ giúp các doanh nghiệp lắp ráp và phân phối xe trong nước hay các nhà nhập khẩu xe điện Trung Quốc có thể đưa ra mức giá cạnh tranh hơn, tiệm cận hơn với khả năng chi trả của người tiêu dùng đại chúng.
Không chỉ ở phân khúc ô tô, lĩnh vực xe máy điện cũng sẽ hưởng lợi đáng kể. Các hãng xe máy điện sẽ có thêm cơ hội để đẩy mạnh nội địa hóa, tối ưu chi phí sản xuất và mở rộng thị trường ra các tỉnh thành ngoài hai đầu đất nước. Việc giảm giá pin cũng giúp các hãng tăng cường sản xuất xe máy điện ở tầm giá phổ thông, điều đang rất cần thiết trong giai đoạn đầu chuyển đổi phương tiện cá nhân tại Việt Nam.
Tuy nhiên, thách thức không nhỏ vẫn còn, nhất là khi tâm lý người tiêu dùng Việt vẫn thiên về xe truyền thống. Những băn khoăn về tuổi thọ pin, chi phí thay thế sau thời gian dài sử dụng, cũng như giá trị bán lại xe điện vẫn còn phổ biến, đặc biệt ở các khu vực nông thôn hoặc nơi cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng tốt cho xe điện. Việc giá xe điện giảm chưa chắc đã đủ để thuyết phục người dân chuyển đổi, khi hệ sinh thái bảo dưỡng, sửa chữa, trạm sạc vẫn chưa phát triển đồng bộ như xe xăng.
Nhìn chung, xu hướng giảm giá pin không chỉ là tín hiệu tích cực cho ngành xe điện toàn cầu, mà còn là chất xúc tác để thúc đẩy Việt Nam bước nhanh hơn trên con đường chuyển đổi xanh. Vấn đề còn lại là ai sẽ tận dụng được cơ hội này hiệu quả và bền vững nhất.
Nguồn: diendandoanhnghiep.vn
