Văn hóa tiêu dùng

Ông Mai Thế Hưng, Giám đốc đối ngoại Cty CP Tập đoàn Động Lực:

Hàng giả, háng nhái, hàng kém chất lượng tồn tại trên thị trường trong nhiều năm qua đã trở thành vấn nạn nghiêm trọng, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực như thiệt hại kinh tế cho doanh nghiệp, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và làm xói mòn niềm tin của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, cuộc chiến chống hàng giả không thể thành công nếu chỉ dựa vào cơ quan quản lý. Bởi lẽ, một phần cũng do lỗi của người tiêu dùng vì quá dễ dãi bỏ tiền mua khi biết chắc sản phẩm đó là hàng rởm. Người tiêu dùng chưa nâng cao nhận thức để lựa chọn hàng mình cần mua có trách nhiệm mà ham rẻ nên đã vô tình tiếp tay cho gian thương. Khổ nỗi cũng không ít người không có điều kiện về kinh tế lại thích dùng hàng fake của các hàng nổi tiếng như Nike, Adidas, Chanel, Louis Vuiton, Dior, Hermes…

Tôi từng nghe con gái tôi kể một câu chuyện ở công ty mình, một nhân viên nữ người Việt Nam mới được nhận vào làm tại Công ty luật Baker McKenzie của Mỹ. Khi đến văn phòng bạn đó vô tư mặc một chiếc áo hàng fake. Người quản lý thấy vậy yêu cầu nhân viên này quay về thay áo và giải thích rằng: “Công ty ta là đơn vị làm luật, chuyên bảo vệ khách hàng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nếu bất cứ một nhân viên nào dùng hàng nhái thì chính công ty chúng ta mất uy tín và khách hàng sẽ không tin tưởng chúng ta…”.

Người tiêu dùng Việt Nam dễ chấp nhận dùng hàng giả do thu nhập thấp và bị thu hút vì sản phẩm giá rẻ nên có tư duy dùng tạm mà không quan tâm đến giá trị thật của sản phẩm nên làm suy yếu văn hóa tiêu dùng…

Chính vì nắm bắt được tâm lý người tiêu dùng như vậy nên các gian thương mới ra sức sản xuất hàng giả để kiếm lời. Nếu chúng ta có văn hóa tiêu dùng và quay lưng với hàng giả thì hàng giả khó mà có đất sống.

Bên cạnh đó, lâu nay, chúng ta chưa có chế tài mạnh mẽ đối người bán hàng nên hàng giả vẫn tồn tại công khai nhiều năm mà không bị xử lý triệt để, tạo sự “bình thường hóa” trong xã hội nên bị “nhờn
thuốc” khó chữa. Giờ đây, khi hàng giả ngang nhiên lộng hành, bủa vây người tiêu dùng thì chúng ta mới tấn công mạnh tay, truy quét hàng giả. Tuy nhiên, muộn còn hơn không!

Để ngăn chặn vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng thì phải triệt tận gốc, với sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan chức năng, từ lực lượng Biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường, Công an, Bộ Y tế… Trước hết nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa, kiểm soát hàng nhập qua cửa khẩu, khâu tuần tra biên giới để kiểm soát hàng hóa qua đường tiểu ngạch, tránh vận chuyển hàng lậu qua biên giới…

Đặc biệt, người tiêu dùng cần nâng cao, thay đổi nhận thức. Nên chăng chúng ta đưa kiến thức về hàng giả vào chương trình giáo dục ở các trường học để người dân hiểu rõ hơn về vấn đề này từ khi còn nhỏ.

Bên cạnh đó, cần có các kênh thông tin và đường dây nóng để người tiêu dùng có thể tìm kiếm thông tin, tư vấn và tố cáo về các trường hợp hàng giả. Song song đó, cần tăng cường xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, nhằm răn đe và hạn chế tình trạng này. Thúc đẩy việc tự bảo vệ bản thân của người tiêu dùng bằng việc trang bị kiến thức để người tiêu dùng tự nhận biết hàng giả, lựa chọn sản phẩm chất lượng và biết cách bảo vệ quyền lợi của mình khi phát hiện hàng giả.