Độc đáo nhà thờ Ba Chuông có kiến trúc giống đình làng ở TP.HCM

Dạo quanh Q.Phú Nhuận (TP.HCM) vào một chiều giữa tháng 6, chúng tôi không khỏi trầm trồ trước một nhà thờ nguy nga tráng lệ nhưng lại rất nhẹ nhàng, thanh thoát. Nhà thờ nổi bật với những ô cửa màu xanh lá và phần mái mô phỏng theo kiến trúc đình làng Nam bộ.

Đó là nhà thờ giáo xứ Đa Minh – Ba Chuông (ở đường Lê Văn Sỹ, phường 10), đây là nhà thờ Công giáo thuộc Tổng giáo phận Sài Gòn.

Khác với hình ảnh quen thuộc của những nhà thờ kiểu Gothic (là kiến trúc nổi bật ở châu Âu, đặc trưng với các vòm nhọn, cửa sổ kính màu và tháp chuông cao – PV) hay Romanesque (đặc trưng với các vòm tròn, tường dày và cửa sổ nhỏ – PV) cổ điển tại TP.HCM, nhà thờ Ba Chuông nổi bật với kết cấu vuông vức, mái cong và tường gạch ốp đá.

Với cổng tam quan cổ kính thường thấy ở các đình, chùa Việt. Cổng gồm 3 lối đi, với lối đi chính ở giữa và 2 cửa phụ tạo sự bề thế nhưng vẫn gần gũi.

Tháp chuông nhà thờ có kết cấu 3 tầng mái cong, mô phỏng kiến trúc truyền thống với các đầu đao uốn lớn hình rồng. Thay vì “long chầu nguyệt”, những con rồng ở đây chầu Thánh giá, thể hiện ý hướng tôn thờ biểu tượng của ơn cứu độ.

Bước vào bên trong, nhà thờ Đa Minh – Ba Chuông càng thể hiện bản sắc văn hóa qua bố cục vuông tròn đầy biểu tượng. Lòng nhà thờ vuông, cung thánh tròn, bàn thờ mặt tròn trên chân đế vuông và chóp mái vuông tròn đan xen. 

Sự kết hợp này không chỉ tạo điểm nhấn mỹ thuật mà còn truyền tải ý nghĩa hài hòa âm dương, trời đất theo triết lý phương Đông.

Biểu tượng văn hóa Việt trong từng chi tiết

Để hiểu kỹ hơn về ngôi nhà thờ này, chúng tôi lật giở tài liệu của giáo xứ Đa Minh. Nhà thờ Ba Chuông được xây dựng vào năm 1962 với mặt tiền mang dáng của một quả chuông úp và một cuốn sách mang dòng chữ “Veritas” (chân lý) mềm mại, uyển chuyển.

Đến năm 1999, việc xây dựng thánh đường được khởi xướng. 4 năm sau, công trình được khởi công xây dựng và đến tháng 8.2005, ngôi thánh đường mới được cung hiến (là lễ thức để đưa một thánh đường vào hoạt động sau khi được xây dựng hoàn thiện – PV).

Ngoài vẻ đẹp nội thất, khuôn viên nhà thờ còn ấn tượng với các quảng trường thánh như thánh Martinô, Đức mẹ La Vang được trang trí đậm chất văn hóa Việt Nam: cây đèn đá, hàng cau, bờ tre, hòn non bộ…

Những chi tiết này tạo nên một không gian hòa quyện giữa kiến trúc tôn giáo và cảnh quan thiên nhiên, khiến ngôi nhà thờ như hòa nhập vào bối cảnh xung quanh, mang lại cảm giác thanh thoát và nhẹ nhàng.

Tại lối vào nhà thờ, 2 linh vật nghê đá canh giữ cửa, mang hàm ý bảo vệ và phù hộ cho những người đến thăm viếng. Những biểu tượng này không chỉ gắn liền với tín ngưỡng dân gian mà còn hòa hợp với thông điệp tâm linh của thánh đường.

Nhà thờ Đa Minh – Ba Chuông không chỉ là một công trình tôn giáo nổi bật, mà còn là biểu tượng đặc sắc của sự kết hợp giữa kiến trúc truyền thống và văn hóa Việt Nam giữa lòng phố thị TP.HCM.