Mã định danh cá nhân thay cho mã số thuế từ 1.7 ra sao?

Việc chuyển đổi này không chỉ đơn thuần là thay đổi về mặt kỹ thuật quản lý, mà còn tác động đến toàn bộ quy trình đăng ký, khai báo và thực hiện nghĩa vụ thuế của hàng chục triệu người nộp thuế trong cả nước.

Theo Thông tư số 86/2024/TT-BTC ngày 23.12.2024 của Bộ Tài chính có hiệu lực từ 1.7, bắt đầu từ thời điểm này, cơ quan thuế sẽ không còn cấp mã số thuế 10 số cho cá nhân, mà thay vào đó sẽ sử dụng chính số định danh cá nhân 12 chữ số (trên căn cước công dân gắn chip) làm mã số thuế. Đây là bước triển khai cụ thể khoản 7 điều 35 của luật Quản lý thuế năm 2019, vốn đã xác định rõ lộ trình tích hợp giữa dữ liệu thuế và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Những điểm quan trọng về mã số thuế mà người nộp thuế cần lưu ý:

1. Cá nhân sẽ sử dụng mã định danh cá nhân thay cho mã số thuế đã cấp trước đây

Theo luật sư Hạnh, kể từ 1.7, toàn bộ cá nhân thuộc diện nộp thuế bao gồm người có thu nhập chịu thuế, người phụ thuộc, hộ gia đình, hộ kinh doanh sẽ không sử dụng mã số thuế 10 chữ số được cấp trước đây, mà sử dụng chính số định danh cá nhân làm mã số thuế.

Đối với hộ kinh doanh, số định danh của người đại diện hộ sẽ đồng thời là mã số thuế của hộ kinh doanh đó.

Điều đáng lưu ý là người nộp thuế không cần phải làm thủ tục đổi mã số thuế, nếu thông tin cá nhân của họ trong cơ sở dữ liệu thuế đã trùng khớp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Trong trường hợp chưa trùng khớp (do sai họ tên, ngày sinh, số CMND/CCCD…), mã số thuế sẽ tạm chuyển sang trạng thái “Mã số thuế chờ cập nhật thông tin số định danh cá nhân”, và người nộp thuế cần chủ động làm thủ tục điều chỉnh thông tin đăng ký thuế với cơ quan thuế quản lý.

2. Mỗi cá nhân chỉ còn một mã số thuế duy nhất, chính là số định danh cá nhân

Cũng theo luật sư Hạnh, trước đây, không hiếm trường hợp một cá nhân vô tình có nhiều mã số thuế (do vừa là người nộp thuế chính, vừa là người phụ thuộc, hoặc có nhiều giao dịch với cơ quan thuế).

Việc chuyển sang dùng mã định danh giúp chấm dứt tình trạng trùng lắp, đảm bảo tính duy nhất và đồng bộ của hệ thống dữ liệu thuế.

Theo hướng dẫn tại khoản 4 điều 39 Thông tư 86/2024/TT-BTC, các mã số thuế cũ nếu tồn tại nhiều hơn một sẽ được tích hợp về mã định danh cá nhân duy nhất.

Luật sư cho rằng người dân cần lưu ý, tất cả các hồ sơ, chứng từ, hóa đơn… đã từng sử dụng mã số thuế cũ trước đây vẫn có giá trị pháp lý, không cần thay đổi hoặc cập nhật lại.

3. Người nước ngoài và người Việt Nam định cư ở nước ngoài sẽ vẫn được cấp mã số thuế riêng

Việc sử dụng số định danh cá nhân chỉ áp dụng cho công dân Việt Nam đã được cấp mã định danh. Đối với người nước ngoài cư trú tại Việt Nam hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài chưa có căn cước công dân, cơ quan thuế vẫn sẽ cấp mã số thuế 10 chữ số như trước đây.

Đây là một cơ chế linh hoạt nhằm đảm bảo mọi đối tượng có phát sinh nghĩa vụ thuế đều có thể thực hiện đầy đủ trách nhiệm với ngân sách Nhà nước.

4. Doanh nghiệp không bị ảnh hưởng bởi thay đổi này

Luật sư Nguyễn Minh Hạnh cho biết, riêng với doanh nghiệp và tổ chức kinh tế, mã số thuế vẫn sẽ giữ nguyên.

Doanh nghiệp tiếp tục sử dụng mã số doanh nghiệp (được cấp khi đăng ký kinh doanh) làm mã số thuế, không phát sinh thay đổi hay thủ tục điều chỉnh nào.

Các tổ chức phi lợi nhuận, đơn vị sự nghiệp hoặc tổ chức có nghĩa vụ thuế nhưng không có đăng ký kinh doanh cũng vẫn tiếp tục sử dụng mã số thuế 10 chữ số như hiện nay.

5. Người dân cần chủ động kiểm tra thông tin định danh để tránh gián đoạn nghĩa vụ thuế

Từ góc độ tư vấn pháp lý, theo luật sư Hạnh, với hàng triệu cá nhân đang sử dụng mã số thuế cũ, việc kiểm tra và cập nhật thông tin là việc cần làm sớm, tránh đến thời điểm ngày 1.7 mới phát hiện sai sót dẫn đến chậm trễ nộp thuế hoặc không thực hiện được giao dịch có liên quan đến cơ quan thuế.

Người nộp thuế có thể tra cứu và đối chiếu thông tin tại Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế, hoặc ứng dụng eTax Mobile.

Nếu phát hiện dữ liệu chưa khớp với căn cước công dân, nên nhanh chóng làm hồ sơ điều chỉnh thông tin đăng ký thuế tại chi cục thuế nơi cư trú hoặc sản xuất kinh doanh. Việc thay đổi mã số thuế cá nhân từ ngày 1.7 không đơn giản là đổi một dãy số, mà là một bước chuyển hóa toàn hệ thống quản lý thuế sang nền tảng số hóa, định danh duy nhất và liên thông dữ liệu quốc gia.

Luật sư cũng cho rằng điều này sẽ mang lại nhiều lợi ích về quản lý nhà nước, đồng thời nâng cao trách nhiệm và minh bạch cho người nộp thuế. Tuy nhiên, để tránh những bất cập trong giai đoạn đầu triển khai, người dân cần chủ động rà soát thông tin, chuẩn bị hồ sơ và cập nhật khi cần thiết. Trong những trường hợp có phát sinh vướng mắc, nên tham khảo ý kiến từ cơ quan thuế hoặc các chuyên gia pháp lý để đảm bảo quyền lợi được bảo vệ đầy đủ, đúng quy định.