Khánh Hòa đã nhanh nhạy nhận ra lợi thế từ ẩm thực bản địa. Ngoài yến sào, nơi đây còn sở hữu hàng chục món ăn khiến du khách “mê đắm”.
Ẩm thực Khánh Hòa không chỉ khiến du khách thích thú với hương vị tinh tế của sản vật trời biển, mà còn đặt ra một câu hỏi lớn: Đã đến lúc, ẩm thực không chỉ là “gia vị” của du lịch, mà phải là trụ cột chiến lược để nâng tầm thương hiệu quốc gia?
Câu chuyện từ tổ chim yến
Những ngày diễn ra Lễ hội Văn hóa Du lịch Biển 2025 tại Khánh Hòa vừa qua, trong khuôn viên gian hàng nghệ thuật ẩm thực trên đường Trần Phú, một nhóm du khách Hàn Quốc lặng lẽ thưởng thức súp yến và cocktail yến chưng hoa lài. Không ồn ào, không phô trương, họ chăm chú nghe người hướng dẫn kể về nghề nuôi yến, về cách người Khánh Hòa thu hoạch tổ yến – món ăn từng được dâng lên vua chúa. Sức hấp dẫn của món ăn đặc biệt tại Khánh Hòa này, được các du khách ghi lại trong từng khung hình, trong từng hương vị nỗi nhớ.
Lễ hội Ẩm thực yến sào Khánh Hòa 2025.
Bà Ji Soo Young, một vị khách trong đoàn chia sẻ: “Chúng tôi đến Nha Trang vì biển, nhưng chúng tôi sẽ quay lại vì ẩm thực. Không chỉ ngon, mà còn có văn hóa, có chiều sâu.”
Câu chuyện của bà Ji là minh chứng sống động cho xu hướng du lịch: ẩm thực không còn là yếu tố phụ trong hành trình khám phá, mà là điểm đến thực sự của cảm xúc và trải nghiệm.
Sự kết hợp giữa yến sào và hải sản tạo nên dấu ấn Biển cho ẩm thực Nha Trang – Khánh Hòa.
Việt Nam – Bếp ăn bản sắc của châu Á
Theo báo cáo của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), có đến 81% du khách quốc tế cho biết họ chọn điểm đến một phần dựa vào trải nghiệm ẩm thực. Chi tiêu cho ăn uống chiếm trung bình 1/3 tổng chi phí của chuyến đi.
Với Việt Nam, đất nước sở hữu hơn 3.000 món ăn trải dài từ Bắc chí Nam, đa dạng vùng nguyên liệu và phong phú kỹ thuật chế biến, thì đây chính là “kho báu” chưa được khai thác tương xứng với tiềm năng.
Chi tiêu cho ăn uống chiếm trung bình 1/3 tổng chi phí của chuyến đi của du khách.
Từ món phở được CNN ca ngợi, bánh mì lọt top món ăn đường phố ngon nhất thế giới, cho đến gỏi cuốn, nem rán, nước mắm, cà phê trứng… ẩm thực Việt đã có mặt trên bàn ăn của nhiều quốc gia. Tuy nhiên, điều Việt Nam còn thiếu là một chiến lược quốc gia có tầm nhìn dài hạn để đưa ẩm thực thành sứ giả ngoại giao, du lịch và kinh tế.
Khánh Hòa – mô hình mẫu từ địa phương
Khánh Hòa, với đặc trưng biển đảo, đã nhanh nhạy nhận ra lợi thế từ ẩm thực bản địa. Ngoài yến sào, biểu tượng của sự tinh khiết và cao cấp, nơi đây còn sở hữu hàng chục món ăn khiến du khách “mê đắm” như: bún cá Nha Trang, bánh ướt Diên Khánh, nem nướng Ninh Hòa, gỏi cá mai, bánh canh hẹ Vạn Giã…
Khánh Hòa với lợi thế từ ẩm thực biển đảo.
Thời gian qua, Khánh Hòa đã tích cực đưa ẩm thực vào các sản phẩm du lịch: tổ chức phiên chợ đêm, liên hoan ẩm thực, tour “đi chợ – học nấu ăn – thưởng thức món địa phương”, mời nghệ nhân biểu diễn trực tiếp… Tại các khách sạn cao cấp, nhiều món ăn dân dã được nâng tầm, trở thành thực đơn đặc trưng phục vụ du khách quốc tế.
Ban giám khảo tại Lễ hội ẩm thực Yến sào Khánh Hòa.
Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Yến sào Khánh Hòa Trịnh Thị Hồng Vân chia sẻ: chúng tôi thường tổ chức các sự kiện quảng bá ẩm thực, thông qua nghệ thuật ẩm thực đầy sáng tạo và độc đáo, tôn vinh được những nét tinh hoa của ẩm thực yến sào, góp phần tạo nên văn hóa ẩm thực đặc sắc của xứ sở “rừng trầm biển yến” đến du khách trong nước và trên thế giới.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ – Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam từng nhận định: “Ẩm thực là thứ chạm đến du khách nhanh nhất. Khánh Hòa có sự đa dạng về ẩm thực, nếu làm tốt có thể trở thành điểm đến ẩm thực hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế “.
Hướng mở từ địa phương đến quốc gia
Từ câu chuyện Khánh Hòa, có thể nhìn thấy một định hướng rõ ràng cho du lịch Việt Nam trong giai đoạn mới: đó là sự cần thiết xây dựng bản đồ ẩm thực quốc gia, kết nối vùng miền, kể lại câu chuyện lịch sử, văn hóa và nguyên liệu gắn liền với mỗi món ăn. Tổ chức các lễ hội ẩm thực cấp vùng, cấp quốc gia gắn với du lịch, nông nghiệp, công nghiệp chế biến. Đưa ẩm thực vào tour du lịch trải nghiệm, không chỉ “ăn”, mà còn “nấu cùng”, “hiểu cùng”, “sống cùng”.
Đưa ẩm thực vào tour du lịch trải nghiệm.
Với thời đại của công nghệ, việc số hóa và truyền thông mạnh mẽ cũng chính là cách để tạo nền tảng đa ngôn ngữ, clip hướng dẫn, bản đồ món ngon cho khách quốc tế… nhằm xây dựng hình ảnh Việt Nam là “Bếp ăn của thế giới” .
Bên cạnh đó, việc vinh danh nghệ nhân ẩm thực, đưa văn hóa ẩm thực vào giáo dục, khuyến khích nhà hàng nội địa đạt chuẩn quốc tế… cũng là những yếu tố không thể thiếu.
Ẩm thực, hơn cả một nhu cầu thiết yếu, chính là ký ức, là cảm xúc, là cây cầu kết nối du khách với một vùng đất. Và khi món ăn được kể bằng văn hóa, phục vụ bằng sự tử tế, nâng tầm bằng chiến lược dài hạn, sẽ trở thành một “thương hiệu quốc gia” đúng nghĩa.
Việt Nam có đủ tài nguyên để bước ra thế giới. Nhưng để đi xa, cần sự đồng lòng từ bếp ăn nhỏ của mẹ, đến gian hàng lễ hội, đến chính sách của ngành du lịch.
