Cả đề thi ngữ văn và toán trong ngày đầu thi tốt nghiệp THPT 2025 đều có những thay đổi cơ bản theo định hướng tiếp cận năng lực học sinh, đúng tinh thần của chương trình giáo dục phổ thông mới.
Cô Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên (GV) ngữ văn Trường THPT chuyên Chu Văn An (Hà Nội), đánh giá đề thi môn ngữ văn đã có những thay đổi cơ bản theo định hướng tiếp cận năng lực thí sinh (TS), bám sát yêu cầu cần đạt về kiến thức và kỹ năng môn ngữ văn, Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018.

Thí sinh trải qua ngày thi đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 với đề thi đổi mới hoàn toàn theo chương trình mới
ẢNH: NGỌC DƯƠNG
Từ cấu trúc đề, nội dung ngữ liệu tới những cách đặt vấn đề trong 2 phần đọc hiểu và phần viết đều cho thấy những nỗ lực đổi mới, đem lại nhiều hứng thú, thách thức và cơ hội cho các TS ham hiểu biết, khám phá, có tư duy và kiến giải độc lập về các vấn đề trong văn chương cũng như cuộc sống xã hội.
Theo cô Phạm Hà Thanh, GV Trường THPT Lê Quý Đôn – Hà Đông (Hà Nội), với đề thi này, bài thi đạt điểm 7 sẽ tương đối nhiều. Thậm chí, điểm thi sẽ cao hơn; điều này còn tùy theo độ mở của đáp án. Khi đánh giá các câu yêu cầu TS viết cảm nghĩ, suy nghĩ về tình yêu quê hương đất nước, giám khảo cần có sự linh hoạt. Nếu đáp án quá chi tiết, giám khảo phải khiên cưỡng đối sánh bài làm với đáp án thì bài làm của TS khó đạt điểm cao.
Ví dụ, với câu 2 phần viết, TS có thể triển khai nhiều hướng khác nhau, có em sẽ mô tả các biểu hiện tình yêu quê hương, đất nước, có em sẽ nhấn mạnh vào tinh thần cống hiến, vào ý thức xây dựng, hoặc bảo vệ đất nước…
Trong quá trình triển khai, có em sẽ đi sâu vào một ý nào đó chứ không viết được hết các ý. Vậy yêu cầu chấm sẽ như thế nào? Chỉ cho điểm cao với những em có bài viết mang tính khái quát cao, còn những em dù viết khá hay nhưng chỉ đi sâu vào một khía cạnh vẫn sẽ không đạt điểm cao, hay các em đều được điểm cao? Vì thế, tình hình điểm thi môn văn thế nào còn phụ thuộc vào đáp án của Bộ GD-ĐT.
Mặt khác, đề thi khống chế độ dài là 600 chữ, với một chủ đề rộng như thế này thì nhìn chung là TS sẽ viết dài hơn. Liệu giám khảo có được phép nhân “nhượng” với những bài viết dài mà hay không? Theo cô Hà Thanh, sự phân hóa của đề văn này sẽ chủ yếu thể hiện ở câu 2 phần viết (nghị luận xã hội). Nhưng câu này lại khá phụ thuộc vào chất lượng chấm.
MÔN TOÁN KHÔNG CÒN “ĂN MAY” CŨNG CÓ ĐIỂM
Thầy Trần Ngọc Minh, GV toán Trường THPT Quỳnh Lưu 1 (Nghệ An), cho biết đề thi môn toán kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 bám sát định hướng và đề minh họa của Bộ GD-ĐT. Với đề thi này, HS trung bình chỉ đạt từ 4 – 4,5 điểm. Yếu tố may mắn còn lại rất ít. Trước đây, với đề có sẵn các phương án trả lời, TS có thể “đánh lụi”, giờ với những câu trả lời ngắn thì không thể thực hiện điều này.

Thí sinh tự tin bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT với nhiều đổi mới
ẢNH: NHẬT THỊNH
Vì vậy, theo thầy Minh, phổ điểm môn toán năm nay nhiều khả năng thấp hơn năm ngoái 1 – 1,5 điểm. Đa số TS sẽ đạt từ 6 – 6,75 điểm.
Với đề năm ngoái, các em làm được 33 câu nhận biết, thông hiểu là có thể đạt 6,6 điểm. Với 17 câu còn lại, kể cả không biết làm, các em vẫn có thể chọn ngẫu nhiên thì vẫn có thể trúng được 7 câu, được thêm khoảng 1 – 1,4 điểm. Năm nay phải làm ra được bài, có đáp số thì mới điền vào được. HS vẫn có thể có một chút may mắn ở phần đúng sai, nhưng tỷ lệ gặp may giảm đi rất nhiều.

Hôm nay thí sinh sẽ bước vào ngày thi cuối của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025
Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Ở góc độ chuyên môn, thầy Minh đánh giá đây là một đề thi tốt. Nếu giảm đi một vài ý trong các câu trả lời ngắn, hoặc câu trả lời đúng sai để TS trung bình làm được nhiều hơn một chút thì TS vui hơn, nhưng như thế lại làm khó cho các trường ĐH khi xét tuyển. Điều quan trọng là đề thi hạn chế sự ăn may nên TS giỏi yên tâm, làm được đến đâu được ghi nhận đến đó. Còn như năm ngoái, TS khá làm được đến 8,5 và nếu gặp may thì có thể thêm được 0,5, thậm chí có em ăn may đến 0,75 điểm.
Thầy Diệp Tình, Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (Quảng Nam), dự đoán việc đạt được mức 5 điểm môn toán với đa số TS là không khó. Dải điểm phổ biến trong phổ điểm sẽ là từ 6 – 8. Tuy nhiên, để đạt được điểm 9, điểm 10 là khó, thậm chí đạt điểm 8 thôi cũng đã là việc khó khăn.
Đề thi ngữ văn không đánh đố nhưng phân hóa
Thầy Đỗ Đức Anh, GV Trường THPT Bùi Thị Xuân (Q.1, TP.HCM), nhận xét đề hay, nhân văn, có tính thời sự, có tính giáo dục cao. Đề không quá đánh đố nhưng có khả năng phân loại tốt, giúp TS trung bình đạt điểm, TS giỏi có cơ hội bộc lộ chiều sâu tư duy và cảm thụ.
Chủ đề khơi dậy suy nghĩ sâu sắc về lòng yêu nước, sự đoàn kết và gắn bó giữa các vùng miền. Câu 5, so sánh hai ngữ liệu (tác giả Nguyễn Minh Châu và Chế Lan Viên), là câu vận dụng cao. Đây là điểm sáng của đề, vì yêu cầu học sinh liên hệ, so sánh để phát hiện điểm gặp gỡ về tư tưởng trong hai cách thể hiện: “vùng trời quê hương” không chỉ là nơi ta sống, mà còn là nơi gửi gắm tâm hồn, gắn bó thiêng liêng. Câu này khá khó và học sinh dễ mất điểm. Với đề thi này, phổ điểm 6 – 7 có lẽ sẽ nhiều, nhưng điểm 8 phải là những TS thật sự giỏi.
Thạc sĩ Nguyễn Phước Bảo Khôi, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho rằng sự xuất hiện câu hỏi thứ 5 đã giúp đề thi phần nào đáp ứng yêu cầu so sánh văn bản văn học, vốn là một kiểu bài văn nghị luận phổ biến ở lớp 12. Đây cũng là một gợi ý quan trọng để GV và học sinh có định hướng ôn tập trong tương lai.
Thầy Lý Trần A Khương, GV Trường Phổ thông Năng khiếu, ĐH Quốc gia TP.HCM, Trưởng bộ môn văn tại hệ thống giáo dục DOL Đình Lực, cho biết: “Câu yêu cầu viết văn, 4 điểm, chủ đề “vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc” rất sắc sảo, cho thấy được tinh thần của một đề thi mang tính quốc gia. Điều quan trọng ở đây là đề thi không chỉ có tính thời sự, mà nó còn kết nối được cả phần đọc hiểu văn bản và phần viết. Đề thi không chỉ đánh giá được kỹ năng của TS mà nó còn cho thấy được tinh thần đổi mới của đề thi”.
Bích Thanh – Thúy Hằng
Nguồn: thanhnien.vn