Thế sự Trung Đông trước nhiều biến chuyển mới

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian ngày 2.7 đã phê chuẩn chính thức một đạo luật được quốc hội Iran thông qua vào tháng trước nhằm đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Theo Reuters, đạo luật này quy định rằng bất kỳ cuộc thanh tra nào trong tương lai đối với các địa điểm hạt nhân của Iran do IAEA tiến hành đều phải được Hội đồng An ninh quốc gia tối cao của Tehran chấp thuận. Iran cũng đang cân nhắc lệnh cấm nhập cảnh đối với Giám đốc IAEA Rafael Grossi, theo Hãng thông tấn Mehr. Thông tin trên được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi ngày 1.7 bày tỏ sự ngờ vực sâu sắc của Iran đối với Mỹ, đồng thời chỉ trích “cách tiếp cận mang tính hủy diệt” của một số quốc gia châu Âu và ông Grossi liên quan cuộc xung đột 12 ngày giữa Israel – Iran.

Bình luận về thông tin trên, Ngoại trưởng Israel Gideon Sa’ar lên án tuyên bố của Iran. “Đây là sự từ bỏ hoàn toàn mọi nghĩa vụ và cam kết hạt nhân quốc tế của Iran. Cộng đồng quốc tế phải hành động quyết đoán ngay bây giờ và sử dụng mọi biện pháp có thể để ngăn chặn tham vọng hạt nhân của Iran”, ông Sa’ar viết trên nền tảng X ngày 2.7. Trong khi đó, các nguồn tin cho hay Đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông Steven Witkoff sẽ tiến hành các cuộc đàm phán với giới chức Iran trong những ngày tới nhằm tìm kiếm khả năng đạt được thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Iran.

Trong một diễn biến khác, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thừa nhận rằng vụ ném bom của Mỹ vào cơ sở hạt nhân quan trọng Fordow của Iran gần đây đã gây ra thiệt hại “nghiêm trọng và nặng nề. “Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran đang tiến hành đánh giá và thẩm định, báo cáo sẽ được đệ trình lên chính phủ”, ông Araqchi nói với CBS News. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định các cuộc không kích của nước này đã “xóa sổ hoàn toàn” chương trình hạt nhân của Iran.

Sắp đạt lệnh ngừng bắn ở Gaza ?

Trong một diễn biến khác, Tổng thống Trump ngày 1.7 tuyên bố Israel đã đồng ý các điều kiện cần thiết để hoàn tất một lệnh ngừng bắn 60 ngày và trao đổi con tin ở Gaza. “Trong thời gian này, Israel và các bên sẽ cố gắng chấm dứt hoàn toàn cuộc chiến đã kéo dài hơn một năm rưỡi tại dải đất này”, nhà lãnh đạo Mỹ nói. Ông Trump cũng cảnh báo Hamas rằng tình hình của nhóm này sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu họ từ chối chấp nhận đề xuất ngừng bắn do Mỹ hậu thuẫn. Về phần mình, Ngoại trưởng Israel Gideon Sa’ar cho hay: “Phần lớn trong chính phủ và người dân ủng hộ kế hoạch giải cứu con tin. Nếu có cơ hội, chúng tôi sẽ không bỏ lỡ”.

Trong khi đó, phía Hamas ngày 2.7 cho biết họ sẵn sàng ký kết thỏa thuận ngừng bắn với Israel, nhưng không chấp nhận đề xuất do Tổng thống Trump đề xuất. Ông Taher al-Nunu, quan chức Hamas, nhấn mạnh “bất kỳ sáng kiến nào cũng phải chấm dứt hoàn toàn chiến sự ở Gaza”. Theo AP, phái đoàn Hamas dự kiến sẽ gặp các nhà trung gian Ai Cập và Qatar tại Cairo ngày 2.7 để thảo luận thêm về dự thảo đề xuất trên.

Trên chiến trường, Israel vẫn tiếp tục các cuộc không kích dồn dập vào Dải Gaza, khiến hơn 30 người Palestine thiệt mạng vào ngày 2.7. Bên cạnh đó, mối lo ngại về nhân đạo ở Gaza ngày càng tăng khi hơn 170 tổ chức phi chính phủ ngày 1.7 kêu gọi giải thể Quỹ nhân đạo Gaza (GHF) do Mỹ và Israel hậu thuẫn. Hiện số người chết khi đang chờ thực phẩm tại các chi nhánh GHF đã tăng lên hơn 600, theo Al Jazeera. Phía Israel chưa bình luận về các thông tin trên.