VTV.vn – Theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins, Mỹ ghi nhận số ca mắc sởi cao nhất trong vòng 33 năm qua, với ít nhất 1.277 ca được xác nhận tại 38 bang và đặc khu Columbia.
Dữ liệu này cho thấy một bước thụt lùi nghiêm trọng trong nỗ lực loại trừ căn bệnh có khả năng lây lan cao nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng vaccine trong bối cảnh phong trào bài vaccine đang ngày càng lan rộng.
Theo dữ liệu công bố ngày 4/7 của Đại học Johns Hopkins, từ đầu năm đến nay ở Mỹ đã có tổng cộng 1.277 ca mắc sởi được xác nhận tại gần 40 trong số 50 bang, trong đó bang Texas chiếm hơn 60% số ca. Đây là số ca mắc sởi cao nhất ở Mỹ kể từ năm 1992. Cho đến nay, dịch sởi đã khiến 3 người tử vong, tất cả đều chưa tiêm vaccine, trong đó có 2 trẻ nhỏ. Nhiều chuyên gia cho rằng con số tử vong thực tế có thể còn cao hơn do tình trạng báo cáo thiếu.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, khoảng 92% số ca mắc sởi trong năm 2025 là ở những người chưa tiêm vaccine hoặc không rõ tình trạng tiêm chủng.
Ca tử vong do sởi ở trẻ sơ sinh gần đây nhất tại Mỹ xảy ra năm 2003, ba năm sau khi Mỹ tuyên bố đã loại trừ hoàn toàn bệnh này nhờ chương trình tiêm chủng. Trong khi đó, đợt bùng phát lớn gần đây nhất được ghi nhận vào năm 2019 trong cộng đồng Do Thái Chính thống giáo ở New York và New Jersey, với 1.274 ca mắc nhưng không có ca tử vong.
Bệnh sởi từng được tuyên bố chính thức bị loại trừ khỏi nước Mỹ vào năm 2000 nhờ tỷ lệ tiêm chủng cao và khả năng ứng phó dịch nhanh chóng. Dù vậy, các ca bệnh lẻ tẻ vẫn xuất hiện định kỳ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, các đợt bùng phát lớn – với 50 ca trở lên – ngày càng phổ biến hơn, đặc biệt tại các cộng đồng khép kín có tỷ lệ tiêm vaccine thấp.
Các chuyên gia y tế công cộng cảnh báo nước Mỹ có nguy cơ đánh mất trạng thái “loại trừ bệnh sởi” nếu chuỗi lây nhiễm tiếp tục kéo dài quá 12 tháng.
“Đây là điềm báo cho những gì sẽ xảy ra tiếp theo” – bác sĩ nhi khoa Eric Ball, đứng đầu chi nhánh California của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ, nhận định – “Khi bệnh sởi trở lại, điều đó đồng nghĩa những căn bệnh khác cũng sẽ lần lượt tái bùng phát”.
Ngoài Mỹ, hai quốc gia láng giềng là Canada và Mexico cũng ghi nhận đợt bùng phát sởi mạnh hơn trong năm nay. Tại Canada đã có hơn 3.500 ca mắc, trong đó có một ca tử vong, phần lớn tập trung tại tỉnh Ontario. Tại Mexico có gần 2.600 ca mắc và 9 ca tử vong.
Hệ lụy của việc mất niềm tin vào vaccine
Theo các chuyên gia y tế công cộng và giới nghiên cứu, thông tin sai lệch về độ an toàn và hiệu quả của vaccine phòng sởi, quai bị và rubella (MMR) đã góp phần dẫn đến 1.274 ca mắc sởi được ghi nhận vào năm 2019. Các đợt bùng phát sởi trong năm 2019 chủ yếu tập trung tại các cộng đồng Do Thái Chính thống giáo ở New York – cho thấy rõ mức độ rủi ro trong những cộng đồng khép kín, nơi sự ngờ vực đối với vaccine lan rộng.
Kể từ đó, niềm tin vào các biện pháp y tế công cộng, đặc biệt là tiêm chủng, đã suy giảm rõ rệt và ngày càng bị phân hóa sâu sắc theo các quan điểm chính trị.
Tỷ lệ tiêm vaccine MMR trên toàn nước Mỹ ở trẻ mẫu giáo từng đạt hơn 95% vào năm 2019 – ngưỡng được các nhà khoa học xem là đủ để tạo miễn dịch cộng đồng, ngăn chặn dịch sởi bùng phát. Tuy nhiên, theo số liệu mới nhất từ CDC, tỷ lệ này hiện đã giảm xuống dưới 93% và tiếp tục có xu hướng đi xuống.
Ngay cả tại những bang có tỷ lệ tiêm chủng cao, các nhóm người không tiêm vaccine vẫn có xu hướng tụ tập với nhau. Bệnh sởi lây lan mạnh đến mức chỉ cần một người chưa có miễn dịch tiếp xúc với virus là gần như chắc chắn bị lây nhiễm và có thể phát tán mầm bệnh từ vài ngày trước khi xuất hiện triệu chứng.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy nếu tỷ lệ tiêm chủng ở Mỹ tiếp tục giảm, quốc gia này có thể phải đối mặt với hàng triệu ca mắc trong 25 năm tới.
Một cuộc khảo sát do Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan phối hợp với Quỹ de Beaumont thực hiện vào tháng 3 vừa qua cho thấy 79% người trưởng thành tại Mỹ tin rằng cha mẹ nên có trách nhiệm tiêm vaccine phòng bệnh sởi, quai bị và rubella cho con để trẻ được bảo vệ khi đến trường. Tuy nhiên, mức độ ủng hộ có sự khác biệt rõ rệt với 90% cử tri đảng Dân chủ đồng tình so với chỉ 68% bên phía đảng Cộng hòa.
