Không có bằng lái xe, tại sao người đi xe SH bị phạt nặng hơn xe Wave?

Theo luật sư Nguyễn Minh Trí, Công ty luật TNHH Minh Tú, để lý giải một cách đầy đủ và chính xác về vấn đề này, cần căn cứ vào Nghị định 168 ngày 26.12.2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe, có hiệu lực kể từ ngày 1.1.2025.

ẢNH: NVCC

Theo đó, tại điểm a khoản 5 điều 18 Nghị định 168 quy định phạt tiền từ 2 – 4 triệu đồng đối với người điều khiển mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh đến 125 cm³ hoặc có công suất động cơ điện đến 11 kW và các loại xe tương tự xe mô tô trong trường hợp người điều khiển không có giấy phép lái xe.

Tương tự, cũng thuộc trường hợp không có giấy phép lái xe nhưng người điều khiển mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh trên 125 cm³ trở lên hoặc có công suất động cơ điện trên 11 kW lại bị phạt tiền từ 6 – 8 triệu đồng theo quy định tại điểm b khoản 7 điều 18 Nghị định 168.

Cũng theo luật sư Trí, căn cứ vào các quy định trên, có thể thấy nguyên nhân của sự khác biệt trong việc xử phạt xuất phát từ dung tích xi lanh (hay còn gọi là “phân khối”) của xe. Đối với xe Wave, hiện nay dung tích xi lanh của loại xe này thường không vượt quá 125 cm³. Còn đối với xe SH thường có dung tích xi lanh lớn hơn, hầu hết đều trên 125 cm³ trở lên.

Phân hạng giấy phép lái xe dựa trên dung tích xi lanh

Bên cạnh đó, kể từ ngày 1.1.2025, việc phân hạng giấy phép lái xe dựa trên dung tích xi lanh của mô tô 2 bánh cũng có sự thay đổi so với trước đây.

Cụ thể, điều 57 luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 phân loại giấy phép lái xe thành 15 hạng. 

Trong đó, hạng A1 được cấp cho người lái xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh đến 125 cm³ hoặc có công suất động cơ điện đến 11 kW. 

Còn hạng A được cấp cho người lái xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh trên 125 cm³ hoặc có công suất động cơ điện trên 11 kW và các loại xe quy định cho giấy phép lái xe hạng A1.

Luật sư Trí cho biết, mặc dù có sự thay đổi so với trước đây nhưng nếu người tham gia giao thông đã được cấp giấy phép lái xe trước ngày 1.1.2025 (thời điểm luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực) thì vẫn được tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trên giấy phép lái xe.

ẢNH: NHẬT THỊNH

Theo đó, đối với giấy phép lái xe hạng A1, người điều khiển được tiếp tục điều khiển xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh từ 50 cm³ đến dưới 175 cm³ hoặc có công suất động cơ điện từ 4 kW đến dưới 14 kW. 

Đối với giấy phép lái xe hạng A2, người điều khiển được tiếp tục điều khiển xe mô tô 2 bánh có dung tích xi lanh từ 175 cm³ trở lên hoặc có công suất động cơ điện từ 14 kW trở lên và các loại xe quy định cho giấy phép lái xe hạng A1.

Như vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, việc người điều khiển xe SH bị xử phạt nặng hơn người điều khiển xe Wave trong cùng một hành vi không có bằng lái xe không xuất phát từ giá trị kinh tế của phương tiện mà căn cứ vào dung tích xi lanh của loại xe do họ điều khiển.