Cần thêm 130.000 tỉ đồng đầu tư hạ tầng cảng hàng không

Chiều nay 4.11, tại TP.Hạ Long (Quảng Ninh) Bộ GTVT tổ chức tọa đàm “Huy động nguồn lực xã hội đầu tư cảng hàng không và những bài học kinh nghiệm”.

Việc tư nhân làm sân bay như ở Vân Đồn (Quảng Ninh) mới chỉ trên đầu ngón tay

Theo Bộ GTVT, triển khai Quyết định số 1121/QĐ-TTg ngày 22.9.2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Tổ công tác 1121, đơn vị này đã gửi đề cương “Đề án xã hội hóa đầu tư, khai thác cảng hàng không” tới UBND các tỉnh, thành phố để tiếp tục nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện đề án theo nhiệm vụ được giao, làm cơ sở triển khai thu hút nguồn lực đầu tư các cảng hàng không.

Đáng chú ý, theo ACV và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, do ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 nguồn thu và lợi nhuận dự kiến giai đoạn 2020 – 2025 của ACV giảm sút nghiêm trọng.

Việc thu hút tư nhân làm hạ tầng đã giúp Quảng Ninh có hệ thống giao thông hiện đại bậc nhất cả nước

Do đó ACV không cân đối đủ nguồn lực đầu tư phát triển toàn bộ 21 cảng hàng không do đơn vị này đang quản lý, khai thác. Trong giai đoạn 2021 – 2025, ACV sẽ tập trung ưu tiên nguồn lực đầu tư Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 và các sân bay khác như Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Phú Bài, Điện Biên, Cát Bi, Côn Đảo…

Chính vì vậy, việc huy động nguồn vốn xã hội để đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không là rất cần thiết; đồng thời để xử lý tình trạng quá tải ở một số cảng hàng không hiện nay như Tân Sân Nhất, Nội Bài, Cam Ranh, Đà Nẵng.

Cụ thể, vốn đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không giai đoạn 2021 – 2030 theo quy hoạch là khoảng 403.106 tỉ đồng. Trong khi đó, ACV mới chỉ cân đối được khoảng 265.150 tỉ đồng; Bộ GTVT cân đối được 9.841 tỉ đồng. Theo đó, cần huy động thêm khoảng 128.115 tỉ đồng.

Cần nhân rộng mô hình tư nhân làm sân bay ở Quảng Ninh

Trong bối cảnh việc xã hội hóa làm sân bay mới chỉ trên đầu ngón tay hiện nay, Bộ GTVT cho rằng các địa phương cần phải đẩy nhanh hơn nữa công tác xúc tiến đầu tư, nhân rộng mô hình PPP để giảm nguồn lực ngân sách nhà nước, thu hút vốn tư nhân.

Quảng Ninh lần đầu tổ chức trưng bày tàu bay tư nhân ở Vân Đồn

Theo ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch đầu tư (Bộ GTVT), xã hội hoá đầu tư không chỉ đầu tư kết cấu hạ tầng mà cả vận tải. Hiện nay, với tốc độ tăng trưởng rất lớn đòi hỏi đầu tư kết cấu hạ tầng lớn. Khi nhà nước và doanh nghiệp nhà nước không đảm đương được thì phải huy động.

Cụ thể, trường hợp Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đã bắt đầu huy động từ 2012. Thời gian đó vừa làm quy hoạch, vừa tiếp cận đầu tư, năm 2018 đã triển khai thành công.

Không chỉ có kết cấu hạ tầng mà còn công trình dịch vụ trong cảng như hàng ăn, suất ăn… Trước đây, các doanh nghiệp nhà nước đầu tư, sau này là các công ty con của Vietnam Airlines, ACV đầu tư. Giai đoạn 2014 – 2015, ACV đã tiến hành cổ phần hóa và các đơn vị này trở thành doanh nghiệp tư nhân.

Chia sẻ tại cuộc tọa đàm về thành công trong việc tư nhân đầu tư làm sân bay, ông Phạm Ngọc Sáu, Giám đốc Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cho biết: “Dự án Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đã thay đổi diện mạo của huyện Vân Đồn. Cụ thể, ngân sách H.Vân Đồn năm 2015 là 130 tỉ đồng. Từ năm 2020, ngân sách huyện đảo này vượt 1.000 tỉ đồng mỗi năm. Từ năm 2022, Vân Đồn là địa phương thứ xếp thứ 6/13 của tỉnh tự cân đối ngân sách”.

Ông Sáu cho biết, đầu tư một sân bay để hòa vốn là rất lâu. Thời gian đề án 46 năm là khoảng thời gian cân bằng để hòa vốn. Chính vì vậy, làm thế nào tạo được hành lang pháp lý, chính sách rõ ràng để các nhà đầu tư yên tâm. Có một số quy định dù nhỏ nhưng cũng có thể tác động đến tâm lý của các nhà đầu tư. Tất cả nên đưa vào các văn bản quy phạm pháp luật để khi triển khai đã có sẵn. Hiện tại, các văn bản quy phạm pháp luật chưa có gì liên quan đến mảng đầu tư tư nhân trong hoạt động hàng không.

Còn ông Lê Đỗ Mười, Viện trưởng Viện Chiến lược và Phát triển GTVT cho rằng: “Nhà đầu tư cần khảo sát kỹ, phải đánh giá, nhìn nhận bằng con mắt doanh nghiệp, chứ bằng con mắt nhà tài trợ. Đầu tư một sân bay, tuổi đời thu hồi vốn của sân bay dài. Khi quy hoạch rồi, các tỉnh quyết liệt, mà nhà đầu tư không đầu tư nữa lại thành quy hoạch treo, là lãng phí”.