Bún bì (ảnh) là món rẻ mà ngon “nhức nách” trong họ nhà bún. Khác với bún mắm, bún riêu, bún tôm, bún Thái…, bún bì là món có tính linh động một cách tài tình. Bình dân cũng là nó, sang chảnh cũng là nó. Cũng vì tính “linh động” như vậy, cho nên khó có thể liệt kê như thế nào là một tô bún bì hoàn chỉnh. Có điều kiện thì bún bì có tôm, có thịt; ít điều kiện hơn thì bún bì chỉ có bì và rau sống.
Dù kiểu cách thế nào thì một tô bún bì tối thiểu phải có 3 thành phần chính gồm: bún, bì heo và rau sống. Một tô bún bì ngon hay dở đều phụ thuộc vào 2 thứ sống còn là bì và nước mắm chua ngọt. Da heo, thịt ba chỉ làm sạch ướp sơ gia vị, đem luộc và làm lạnh cho giòn, xắt sợi, nên nếm, trộn thính gạo. Nước mắm chua ngọt được pha chế từ nước mắm, đường, nước lọc, nước cốt chanh, ớt băm, tỏi băm, gia giảm tùy khẩu vị. Tiếp đó tùy điều kiện mà thêm thịt heo, thịt bò xào hành hay tôm luộc ăn kèm.
Đã rất nhiều lần tôi cùng Sài Gòn mỉm cười nhìn ngắm nét hạnh phúc giản đơn của những cảnh đời vất vả bên tô bún bì. Những ngày lãnh lương, nhiều anh công nhân, lao động tự do xáp vào quán bún bì vỉa hè, dõng dạc gọi to: “Cho con tô bún bì tôm thịt nha dì Sáu, tiền bạc khỏi phải lo”. Dì Sáu cười tươi, nhìn những anh chàng khách “VIP” quá quen thuộc của mình rồi xởi lởi: “Bảnh dữ ha, chút nhớ trả luôn mấy tô bì rau hổm rày nha mậy!”… Những tràng cười rổn rảng dậy cả góc phố.
Tô bún bì đầy xắp với bún, bì, rau sống, thịt hòa quyện với từng muỗng nước mắm chua ngọt, rưới lên chút đậu phộng rang xay. Trộn đều tô bún, lên đũa, vị mềm mại của bún, vị dai dai của bì heo đậm đà thính gạo cùng mùi thơm nồng rau quế, diếp cá, một cảm giác “đã” cứ dồn dập và liên tục theo từng lượt gắp…
Chỉ vậy thôi mà món bún bì trở thành nỗi nhớ ngọt ngào của nhiều phận đời ở Sài Gòn, trong ấy có tôi.
