Hương vị quê hương: Xao xuyến mùi cá sòng nướng

Nó nhăn răng cười, đâu phải ăn cho bản thân thôi đâu, tao còn ăn cho… cảm xúc nữa. Ừ thì cảm xúc. Hèn chi, cá sòng nướng thì nói gọn cho rồi. Bày đặt “cá sòng thơm trên lửa” đồ.

Thực ra cá sòng không chỉ nướng mới ngon. Cá sòng luộc, cho chút bột nêm, vài lát ớt, rắc tí hành ngò, ăn với bánh tráng giòn cũng “bắt” lưỡi lắm. Có người thích bẻ bánh tráng thành từng miếng nhỏ thả vào nước luộc cá cho mềm, ăn cũng rất đã miệng. Còn muốn ăn thay cơm cho nhẹ bụng thì kho măn mẳn, thả vài trái ớt bẻ đôi, vài củ hành tím đập dập, nêm cho “cưng cứng” chút và ăn với bún tươi thì rất… mềm môi.

Cá sòng có bộ vảy rất cứng. Do vậy, nấu cá lỡ để sôi hơi lâu tí cũng không sao vì vảy cá không bị nứt. Thịt cá bó săn lại, phải dùng đũa nạo từng mảng trước khi ăn. Với hai món “nước” này, thịt cá sòng mềm mại, ngọt thanh, có chút bùi bùi. Còn bộ ruột cá sòng thì số đông dân chài rất thích. Nó có vị đắng nhẹ, dẻo thơm, có vẻ “dẫn dụ” lắm. Còn nếu ai “hơn cả thích”, nghĩa là ghiền, thì khi gặp cá sòng cứ bộ lòng “chơi” tới.

Đã mấp mé tháng 3 âm rồi. Cá sòng tuy chưa rộ như cữ này năm ngoái nhưng ngày nào cũng xôn xao bến bãi. Bà con buôn cá lẻ cũng thậm thình chợ gần chợ xa. Chiều chiều, ngoài hai món luộc và nấu măn mẳn kể trên, những xóm nhà mé biển hay bày cuộc nướng cá sòng. Mùi cá nướng thoang thoảng bay qua triền cát, nơi có những con thuyền đánh cá sòng đang gối đầu trên bãi. Làng chài có thói quen nướng cá sòng không rửa qua nước ngọt. Hổng phải làm biếng mà vì giữ một chút “biển” còn bám dính để mùi hương có vị khơi xa. Nó vừa thơm vừa mặn, mặn một cách chân mộc và biển dã. Trong cái nắng cuối ngày nhàn nhạt, vướng cái mùi “rực rỡ” đó thử hỏi ai tránh khỏi cảm giác chùng chình xôn xao trong dạ?

Nướng cá sòng dễ như… nướng gạch nhưng than phải thật đượm. Cứ chuyện trò dưới biển trên trời thoải mái. Hễ thấy “bộ áo giáp” của cá cháy sém là lúc mùi hương gọi, thì cứ trở cá qua bề kia. Cần chăm chút chén muối ớt để bảo đảm… thành công cho bữa tiệc cá sòng nướng. Muối phải là muối hạt to, ráo và trắng tinh. Ớt phải là ớt sừng xanh tươi, bẻ phải kêu cái “rốp”. Trộn bột nêm vừa mức mặn dịu. Giã nhẹ tay để hạt muối vỡ nhỏ như hạt tấm, mịn quá ăn không ngon. Có như vậy, muối ớt phối hợp với cá mới làm nên hương vị tuyệt vời khi thưởng thức.

Tôi không hiểu sao món cá sòng nướng ít khi được “triển khai” trong không khí gia đình. Nó có chút ít tính “cộng đồng” khi diễn ra dưới gốc dừa hoặc góc sân. Quanh “chiếu” cá sòng thường là những khuôn mặt hàng xóm láng giềng, khi thì bà con, lúc thì khách khứa hay bạn bè thân thiết. Cách ăn cũng có gì đó là lạ: Mỗi người một chén nhưng không đũa. Cầm con cá lên, bẻ đôi, lột vỏ, bỏ vào chén, tách từng miếng cá và… hạ xuống chén muối ớt. Tôi còn nhớ nhỏ bạn có lần nói một cách “nghiêm trọng” pha chút tếu táo: Khi bẻ đôi con cá thì cần im lặng vài giây để thưởng thức mùi thơm ấm nóng từ mình cá háo hức tỏa ra. Nó là làn hương đầu tiên, mới mẻ và rất “sòng phẳng” nên gọi là… cá sòng. Tôi trêu nó, hẳn là nhà “cá sòng học” mới tinh tế và sâu sắc cỡ đó.

Ngày muộn ở làng biển, cá sòng nướng dậy mùi thơm “xao xuyến”. Thịt cá sòng còn ấm, chấm với muối ớt nghe cay nồng mặn ngọt, ngon quéo lưỡi.