Nghệ An: Nước trong lòng hồ thủy điện Bản Vẽ xuống gần mực nước chết

Chiều 2/6, ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Công ty Thủy điện Bản Vẽ (Nghệ An) cho biết, sau nhiều đợt xả nước để chống hạn ở vùng hạ du, nước trong lòng hồ thủy điện Bản Vẽ ở huyện Tương Dương đã xuống mức báo động về gần mực nước chết.

Cụ thể, dung tích hồ chứa thủy điện Bản Vẽ là hơn 1,8 tỷ m3; trong đó dung tích hữu ích từ cao trình 155 – 200 m là 1,3 tỷ m3 nước. Tuy nhiên, hiện nay mực nước hồ chỉ đang ở mức 159,25 m, thấp hơn 19 m so với cùng kỳ năm 2022. Mực nước này chỉ cao hơn 4 m so với mực nước chết và dung tích hữu ích còn lại chỉ còn hơn 90 triệu m3.

Giám đốc Công ty Thủy điện Bản Vẽ cho biết thêm, từ đầu năm 2023 đến nay, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, lưu lượng nước về hồ chứa Bản Vẽ rất thấp, tần suất nước về trên 90%, đồng thời nhu cầu cấp nước dưới hạ du cũng rất lớn. Vì vậy, ngay từ đầu năm, để đảm bảo nước cho sản xuất nông nghiệp, UBND tỉnh Nghệ An đã yêu cầu Công ty Thủy điện Bản Vẽ xả nước 3 đợt, đặc biệt là giai đoạn cuối tháng 4/2023 khi hàng nghìn héc ta lúa vụ đông xuân bước vào thời kỳ trổ bông cần sử dụng một lượng nước lớn.

Đến ngày 2/6, UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục chỉ đạo, để phục vụ cấp nước cho sản xuất vụ hè thu, yêu cầu Công ty Thủy điện Bản Vẽ cấp nước với lưu lượng 200 m3/s vào 8 ngày đầu tháng 6/2023. Cùng với đó, để tránh lãng phí nước, yêu cầu các địa phương vùng hạ du và các hộ nông dân tích cực lấy nước để đảm bảo sản xuất nông nghiệp theo đúng kế hoạch thời vụ.

Công ty Thủy điện Bản Vẽ cho biết, với thời tiết nắng nóng như hiện nay, hồ thủy điện Bản Vẽ tiếp tục xả nước theo chỉ đạo của UBND tỉnh, đồng nghĩa với việc sau 6 đến 8 ngày nữa, hồ thủy điện này sẽ rơi vào mực nước chết. Khi hồ chứa thủy điện Bản Vẽ về mực nước chết 155 m thì Thủy điện Bản Vẽ chỉ được phát điện với lưu lượng xả bằng lưu lượng về.

Tính từ đầu năm 2023, Công ty Thủy điện Bản Vẽ đã có 3 đợt xả nước để cung cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt vùng hạ du. Đặc biệt, giai đoạn cuối tháng 4, khi lúa vụ xuân năm 2023 bước vào thời kỳ trổ bông, là một trong những thời kỳ dùng nước cao điểm.

Do ảnh hưởng của El Nino, từ đâu năm đến nay lưu lượng nước về hồ chứa Bản Vẽ rất thấp. Đặc biệt trong hai tháng qua, trên địa bàn Nghệ An diễn ra nhiều đợt nắng nóng gay gắt, nhiệt độ dao động từ 39 đến 42 độ, khiến cuộc sống người dân ở nơi đây gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt cũng như sản xuất nông nghiệp.

Theo quy định, chỉ trường hợp đặc biệt do phải đáp ứng an ninh năng lượng mới tiếp tục khai thác hồ dưới mực nước chết. Vì vậy, trong nửa cuối tháng 6/2023 và hết mùa khô, nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng cực đoan thì hạ lưu sông Cả sẽ xảy ra hiện tượng thiếu nước cấp cho hạ du và nguy cơ không đáp ứng đủ điện lên hệ thống lưới điện Quốc gia.

Trong khi đó, những năm trước Thủy điện Bản Vẽ chỉ cần xả 150 m3/giây là các trạm bơm dọc sông đều hoạt động, nhưng năm nay các nhánh chính của sông Lam, như sông Nậm Mộ, sông Hiếu… cũng hạn nặng nên Thủy điện Bản Vẽ phải tăng thêm xả 200 m3/giây thì các trạm bơm mới lấy được nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Mặt khác, khi thiếu nước ở thượng nguồn thì nguy cơ nước biển xâm nhập vào sâu trong đất liền sẽ ngày càng cao.

Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Công ty Thủy điện Bản Vẽ cho biết, nguy cơ này sẽ diễn ra vào trung tuần tháng 6/2023 nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng gay gắt như hiện nay mà không có mưa ở thượng nguồn.

Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ được xây dựng trên dòng sông Nậm Nơn tại xã Yên Na, huyện Tương Dương. Đây là thủy điện lớn nhất khu vực Bắc Trung Bộ với dung tích hồ chứa 1,83 tỉ mét khối. Thủy điện Bản Vẽ có diện tích lưu vực 8.700km2, diện tích mặt hồ 45,85km2, mực nước dâng bình thường 200m, mực nước chết 155m.

Bên cạnh nhiệm vụ phát điện, nhà máy còn có nhiệm vụ cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho vùng hạ du. Nhiệm vụ chính là cắt giảm lũ vào mùa mưa, chống hạn vào mùa khô và phát điện đảm bảo an ninh năng lượng cho hệ thống điện Quốc gia.