Nhà thiết kế Hải Minh: Hướng đến việc mua sắm có ý nghĩa

Tốt nghiệp chuyên ngành thời trang tại Pháp, nhà thiết kế Hải Minh hiện đang điều hành dự án Galerie Mode. Đây là không gian mua sắm gồm những thiết kế “made in Vietnam” thân thiện, bền vững với môi trường từ chất liệu đến quy trình sản xuất.

Nhà thiết kế Hải Minh

Nhà thiết kế (NTK) Hải Minh chia sẻ góc nhìn của chị về vai trò và tác động của thời trang nhanh tại Việt Nam.

Phóng viên: Theo chị, vì sao các thương hiệu thời trang nhanh không ngừng gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam?

NTK Hải Minh: Trước tiên, cần hiểu đúng khái niệm thời trang nhanh. Theo tôi, đó là những thương hiệu đi theo xu hướng tiêu dùng nhanh, chất lượng không tốt, người dùng không thể giữ lâu và nhà sản xuất cũng không quan tâm đến những giá trị bền vững. Việc thời trang nhanh không ngừng gia tăng đến từ sự gia tăng nhu cầu ăn mặc của thị trường. 

* Sự gia tăng này mang đến những ảnh hưởng nào cho thị trường thời trang Việt?

– Nhu cầu thời trang tăng là dấu hiệu tốt phản ánh sự tăng trưởng về kinh tế, đời sống của người dân. Những xu hướng thời trang mới được thị trường Việt Nam nắm bắt rất nhanh. Bên cạnh đó, sự đổ bộ của những thương hiệu lớn vào Việt Nam ở nhiều phân khúc là bằng chứng về việc thị trường tiêu dùng Việt Nam tăng trưởng rất hấp dẫn. Nó không chỉ tạo thêm nhiều việc làm và cơ hội mới cho các nhà sản xuất nội địa mà còn chứng tỏ ta đang hội nhập với thế giới.

Ở chiều ngược lại, ngành công nghiệp thời trang nhanh góp phần đáng kể vào cuộc khủng hoảng khí hậu hiện nay khi gây lãng phí nguồn nước, thải ra lượng khí carbon lớn trong sản xuất. Chất lượng thấp khiến vòng đời sản phẩm bị rút ngắn, dẫn đến lượng rác thải khổng lồ. Nhiều vấn đề nhức nhối đã được các hãng thông tấn quốc tế phản ánh như: sử dụng lao động trẻ em, môi trường làm việc độc hại với mức lương bèo bọt… Do đó, vấn đề cấp thiết bây giờ là làm thế nào để gia tăng nhận thức và thay đổi thói quen của người tiêu dùng.

* Có phải tại các quốc gia đang phát triển, thời trang nhanh dễ dàng chiếm ưu thế hơn vì giá rẻ?

– Thời trang nhanh được ưa chuộng ở khắp nơi trên thế giới, không chỉ ở Việt Nam. Như tôi vừa chia sẻ, ăn mặc theo xu hướng và vừa túi tiền là nhu cầu của mọi người.

* Nhưng rõ ràng muốn dùng các sản phẩm thời trang bền vững cần có điều kiện kinh tế tốt?

– Theo tôi, một thiết kế bền vững là thiết kế bạn có thể mặc trong nhiều dịp, dễ dàng phối hợp với nhau, vượt qua xu hướng và giữ được trong tủ đồ lâu nhất. Một thiết kế như vậy nếu có giá cao hơn khoảng 20 – 30% so với một món đồ thời trang nhanh chỉ mặc vài lần đã xuống cấp hoặc hư hỏng thì tiết kiệm hơn rất nhiều về cả thời gian, công sức (đi tìm những món đồ đẹp) và tiền bạc. Tôi cho rằng vấn đề của thời trang nhanh không phải là hạn chế mua sắm mà là hướng đến việc mua sắm có ý nghĩa.

* Chị nhận thấy thái độ và hành vi của người tiêu dùng Việt Nam với thời trang nhanh thay đổi ra sao so với 5 năm trước? 

– Sau COVID-19, xu hướng tiêu dùng có nhiều sự thay đổi. Người tiêu dùng mua sắm ít hơn nhưng chất lượng hơn, đặc biệt là khách hàng trẻ. Trong khi thế hệ trước vốn thường chọn mua đồ dựa vào nguồn gốc (chuộng hàng ngoại nhập) hoặc quan tâm đến giá cả, thế hệ trẻ hiện tại còn yêu cầu thêm tính bền vững và vấn đề đạo đức, đồng thời quan tâm đến câu chuyện của thương hiệu.

Một báo cáo của Nielsen đã chỉ ra rằng 73% thế hệ millennials (những người sinh ra từ khoảng năm 1980 đến những năm đầu thập niên 2000) sẵn sàng trả thêm tiền cho những sản phẩm bền vững. Một báo cáo khác của Forbes vào năm 2019 chỉ ra 62% thế hệ Z (những người sinh ra vào cuối những năm 1990 đến đầu thập niên 2010) yêu thích những thương hiệu bền vững hơn. Do đó, những thương hiệu thời trang nhanh gần đây cũng có những dòng hàng thân thiện với môi trường hay những chiến dịch bền vững lâu dài và tích cực.

* Có phải người tiêu dùng Việt đang xem những cảnh báo về hậu quả của thời trang nhanh là chuyện không liên quan đến mình và họ chỉ cần rẻ, tiện, gọn?

– Tôi không cho là như vậy. Con người luôn hướng đến cái đẹp và sự tốt đẹp. Những thứ như thành công, tiền bạc, may mắn đều nằm trong tầng số năng lượng tích cực của niềm hạnh phúc, sự tăng trưởng. Với sự tăng trưởng này, truyền thông đóng vai trò rất quan trọng trong việc định hướng người tiêu dùng. Các thương hiệu cần chú ý hơn vì mỗi thương hiệu là một kênh tiếp cận người tiêu dùng.

Cần có cách tiếp cận đúng đắn để từng bước xây dựng thương hiệu “made in Vietnam”, để Việt Nam không chỉ được đánh giá là một đất nước “gia công” giá rẻ thay thế cho Trung Quốc mà sẽ được biết đến bằng các thiết kế sáng tạo, bền, tỉ mỉ. Việc này cần sự tham gia của rất nhiều bên, từ dệt may, nhuộm cho đến thiết kế, vận hành, chính sách… Đó không chỉ là việc của một thương hiệu mà là sự chung tay của các thương hiệu. Cần có cách làm đúng để tạo nên hình ảnh mới về những thương hiệu “made in Vietnam”: hướng đến những thiết kế có tính thẩm mỹ, độc đáo mà người mua có thể mặc trong nhiều dịp, vượt qua xu hướng.

* Cảm ơn chị đã chia sẻ. 

Linh Lan (thực hiện)

Ảnh: Nhân vật cung cấp