Nguyên nhân hàng trăm cây sú vẹt chết khô bất thường ở Hải Phòng

Như Môi trường và Đô thị Việt Nam đã đưa tin trong bài đăng ngày 7/10/2021, tại Hải Phòng, các ao, đầm khu vực xung quanh nhiều nhà máy, khu công nghiệp (đoạn từ bãi rác Đình Vũ chạy về Khu công nghiệp Deep C (hướng Cát Hải-Hải Phòng) từ lâu cũng được trồng nhiều sú vẹt. Tuy nhiên, thời gian gần đây, hàng loạt cây sú vẹt đang xanh tốt bỗng nhiên chết khô không rõ nguyên nhân. 

Ghi nhận của phóng viên, hầu hết những cây sú vẹt được trồng quanh khu vực trên đã chết khô, rụng sạch lá, chỉ còn trơ lại thân và cành cây. Một số ít trong tình trạng “chết” khô một phần. Nước mặt nơi các cây sú vẹt chết khô cũng chuyển màu sậm hơn so với nước ở khu vực phía bên kia đường. Gần đó là bãi rác tạm Đình Vũ (đã ngừng tập kết rác từ lâu, đang được tích cực xử lý) và nhà máy sản xuất phân bón DAP Đình Vũ thuộc công ty CP DAP – Vinachem (KCN Đình Vũ, quận Hải An). 

Trước hiện trạng đó, Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng đã có công văn đề nghị Viện Nghiên cứu Sinh thái và Môi trường rừng hỗ trợ xác định nguyên nhân.

Qua khảo sát tại Lô 7 – RTM khoảnh 4, tiểu khu HA, rừng chủ yếu gồm 2 loài cây là Bần Chua và Sú. Để xác định mức độ ô nhiễm môi trường dẫn tới cây rừng bị chết, Viện Nghiên cứu sinh thái và môi trường rừng đã phối hợp với Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng tiến hành lấy mẫu đất, nước của lô rừng để phân tích trong phòng thí nghiệm.

Kết quả phân tích mẫu đất: Đất có phản ứng kiềm, dạng mặn clo-sunfat, độ mặn trung bình, nghèo dinh dưỡng (mùn tổng số Mts = 1,71%; đạm tổng số Nts = 0,072%). Kết quả phân tích mẫu nước: pH trung tính, phù hợp với cây ngập mặn, tuy nhiên độ mặn khá cao (43-44%), ít phù hợp với cây Bần Chua.

Theo dõi mực nước tại lô rừng trong vòng 10 ngày cho thấy, mực nước tại cọc tiêu suốt quá trình theo dõi gần như không thay đổi, nước trong lô rừng không lưu thông, khu rừng luôn duy trì mực nước sâu khoảng 1,5 m – 2,3 m, không có thời gian phơi bãi.

Trên cơ sở kết quả khảo sát và phân tích, Viện Nghiên cứu Sinh thái và Môi trường rừng xác định nguyên nhân dẫn đến cây chết do rừng thường xuyên bị ngập triều sâu. Thời gian ngập liên tục làm cho bộ rễ khí sinh của cây Bần, cây Sú không thể hô hấp được làm cây bị chết. Khi cây chết làm gốc và bộ rễ cây bị thối, trong môi trường nước bao bí làm cho quá trình phân hủy chất hữu cơ trong đất nhanh hơn, gây ô nhiễm môi trường đất, nước làm cho cây rừng bị chết hàng loạt.

Hiện tượng bao bí xung quanh vì thế cũng làm độ mặn của nước tăng cao (43-44%) trong khi cây Bần chua chỉ sinh trưởng tốt trong điều kiện độ mặn nước từ 5 tới 20%.

Theo Viện nghiên cứu Sinh thái và Môi trường rừng, Hải Phòng cần xem xét lại quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương, nếu cần thiết phải trồng phục hồi lại khu rừng trên, cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật như: Khơi thông dòng chảy, cải tạo thể nền bằng hình thức lập líp để trồng cây cũng như lựa chọn loại cây trồng phù hợp.

Tuy nhiên, việc trồng lại rừng sẽ có chi phí lớn, do đó cần tính toán hiệu quả kinh tế đầu tư trồng lại rừng so với giá trị phòng hộ, bảo vệ môi trường do khu rừng mang lại.

Về phía Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng cho biết, việc phục hồi rừng bị chết nói trên là không khả thi, còn việc trồng lại rừng tại đây thì sẽ rất khó khăn do điều kiện lập địa tại đây đã bị thay đổi và đang bị ô nhiễm nặng. Mặt khác, khu vực này đang bị bao bí, không thoát nước được, khả năng phục hồi rừng rất thấp, chi phí cao nhưng hiệu quả kinh tế xã hội thấp, nên hướng giải quyết là xem xét thanh lý.