13 bảo vật quốc gia ở Bình Định là hiện vật gốc, độc bản

Hai tượng sư tử đá thành Đồ Bàn, niên đại cuối thế kỷ 11, được phát hiện năm 1992 tại thôn Bả Canh (xã Nhơn Hậu, TX.An Nhơn, Bình Định), gần tháp Cánh Tiên trong khu vực thành Đồ Bàn, là tác phẩm điêu khắc Champa, với hình tượng sư tử trong tư thế nửa nằm, nửa đứng. Đây là hình tượng điêu khắc độc nhất trong lịch sử nghệ thuật điêu khắc tượng sư tử của Champa.

Theo ông Tạ Xuân Chánh, Giám đốc Sở VH-TT tỉnh Bình Định, từ năm 2015 – 2024, qua các đợt công nhận bảo vật quốc gia theo quyết định của Thủ tướng, Bình Định có 13 bảo vật quốc gia, đều là những tác phẩm điêu khắc đá Champa. Trong đó, Bảo tàng tỉnh Bình Định đang lưu giữ 8 bảo vật quốc gia, gồm: phù điêu nữ thần Mahishasuramardini, niên đại đầu thế kỷ 12; phù điêu thần Brahma, niên đại cuối thế kỷ 12; cặp phù điêu chim thần Garuda diệt rắn, niên đại thế kỷ 12 – 14; phù điêu nữ thần Sarasvati, niên đại đầu thế kỷ 12; phù điêu thần hộ pháp Mả Chùa, niên đại thế kỷ 12; và 2 tượng sư tử đá thành Đồ Bàn.

ẢNH: HẢI PHONG

Còn lại 5 bảo vật quốc gia đang lưu giữ ở các địa phương trong tỉnh Bình Định, gồm: cặp voi đá thành Đồ Bàn, niên đại nửa sau thế kỷ 12, nằm trong khuôn viên thành Đồ Bàn (còn gọi là thành Hoàng Đế); 2 tượng hộ pháp chùa Nhạn Sơn, niên đại thế kỷ 12 – 13, ở chùa Nhạn Sơn (xã Nhơn Hậu, TX.An Nhơn); và tượng thần Shiva chùa Linh Sơn, niên đại thế kỷ 15, ở chùa Linh Sơn (TP.Quy Nhơn).

“Cả 13 bảo vật quốc gia ở Bình Định là những hiện vật gốc độc bản, quý hiếm, hình thức độc đáo, có giá trị lớn đối với công tác nghiên cứu và nhận thức các vấn đề về văn hóa, lịch sử liên quan đến văn hóa Champa trên vùng đất Bình Định. Đây không chỉ là tư liệu khoa học quan trọng đối với khảo cổ học, mà còn có giá trị lớn đối với nghiên cứu lịch sử, văn hóa, mỹ thuật, tôn giáo của dân tộc”, ông Tạ Xuân Chánh nói.

ẢNH: HẢI PHONG

NGUỒN SỬ LIỆU QUÝ

Ông Lâm Hải Giang, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, cho biết tỉnh này có 150 di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh được xếp hạng; trong đó có 2 di tích quốc gia đặc biệt, 34 di tích quốc gia và 114 di tích cấp tỉnh cùng hàng nghìn cổ vật đang được Bảo tàng tỉnh Bình Định, Bảo tàng Quang Trung và các tổ chức, cá nhân lưu giữ.

Trong kho tàng văn hóa Champa, Bình Định sở hữu nhiều đền, tháp với kiến trúc nghệ thuật độc đáo và nhiều hiện vật quý. Đến nay, Bình Định có 13 tác phẩm nghệ thuật điêu khắc đá thời kỳ Champa được Thủ tướng công nhận bảo vật quốc gia. Đây là di sản quý giá trong kho tàng di sản văn hóa của cả nước và của tỉnh nhà; là nguồn sử liệu quý đối với công tác nghiên cứu, sưu tầm lịch sử, văn hóa Bình Định.

“Đề nghị Sở VH-TT tỉnh Bình Định chỉ đạo cơ quan chuyên môn tiếp tục nghiên cứu các hiện vật quý để xác định niên đại, giá trị lịch sử và giá trị nghệ thuật. Qua đó, lựa chọn các hiện vật tiêu biểu, đáp ứng các tiêu chí để lập hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia”, ông Lâm Hải Giang nói.

ẢNH: HẢI PHONG

ẢNH: HẢI PHONG