TP.HCM cần thêm 64,9 triệu m2 nhà ở

Theo đó, phạm vi khảo sát của cuộc điều tra có quy mô trên toàn thành phố, với 53 khu vực khảo sát, tương ứng với 53 khu phố, thuộc 53 phường/xã tại TP.HCM. Kết quả thống kê về nhu cầu về nhà ở cho thấy, nhu cầu về sửa chữa, cải tạo, nâng cấp nhà ở là nhu cầu có tỷ lệ lớn nhất so với các nhu cầu còn lại như mua hoặc thuê.

Trong đó, nhu cầu cải tạo nhà ở, gồm nhu cầu sửa chữa, cải tạo nhà ở (không tăng thêm về diện tích sàn xây dựng) và nhu cầu cơi nới, mở rộng nhà ở (có tăng thêm về diện tích sàn xây dựng) là nhu cầu lớn nhất so với các nhu cầu còn lại là nhu cầu mua và thuê. Điều đó cho thấy rằng, việc nâng cấp nhà ở và không gian sống luôn là nhu cầu được người dân quan tâm và mong muốn để cải thiện đời sống. Ước tính trong giai đoạn 2026-2030, thành phố có thêm 21,40 triệu m² diện tích sàn nhà ở riêng lẻ do dân tự xây từ các hoạt động sửa chữa, cơi nới, mở rộng nhà ở.

ẢNH: ĐÌNH SƠN

Đối với nhu cầu mua nhà ở, gồm nhu cầu chuyển đổi nhà ở hiện hữu và nhu cầu mua thêm bất động sản mới cho thấy có 7,1% các hộ gia đình tham gia khảo sát có nhu cầu chuyển đổi nhà ở hiện hữu. Trong khi đó, tỷ lệ hộ gia đình có nhu cầu mua thêm bất động sản mới là 11,3%.

Trong đó, tại cả hai nhu cầu gồm nhu cầu chuyển đổi nhà ở hiện hữu và nhu cầu mua thêm bất động sản mới đều ghi nhận loại hình nhà ở riêng lẻ là loại hình được lựa chọn mua nhiều nhất, tiếp đến là loại hình đất nền và cuối cùng là loại hình căn hộ chung cư.

Đa số các hộ gia đình có nhu cầu mua đất nền đều lựa chọn mua tại TP.HCM, số ít các hộ đình có dự định mua đất nền tại các tỉnh thành lân cận như Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu hoặc các tỉnh thành là quê hương của họ. Giá trị dự kiến cũng có những dao động nhất định, từ 1-10 tỉ đồng và mức giá trị trung bình đạt khoảng 1,74 tỉ đồng.

Đối với loại hình nhà ở riêng lẻ, hộ gia đình có nhu cầu dự định mua khoảng 1-3 căn nhà, với diện tích trung bình khoảng 66 m² và số tầng xây dựng dự kiến khoảng 1-2 tầng. TP.HCM vẫn là khu vực được lựa chọn hàng đầu, với 96,9% các hộ gia đình lựa chọn. Các khu dân cư hiện hữu được ưu tiên lựa chọn (chiếm 83%) so với các khu dân cư mới xây do các yếu tố về sự hoàn thiện của cơ sở hạ tầng, tiện ích, an ninh khu vực và sự hình thành hoàn thiện của các cộng đồng dân cư. Giá trị dự kiến của nhà ở riêng lẻ dự định mua trung bình là 2,76-15 tỉ đồng. Vốn mua nhà đến từ nguồn vốn tự có, vay vốn từ ngân hàng với tỷ lệ vay trung bình khoảng 51% giá trị căn nhà và vay từ người thân.

Đối với loại hình căn hộ chung cư, nhu cầu mua chủ yếu chỉ 1 căn hộ, chỉ có số ít hộ gia đình có nhu cầu mua 2 căn hộ. Diện tích trung bình của căn hộ theo nhu cầu là 65,8 m² cho căn hộ 2 phòng ngủ. Tương tự như nhu cầu mua đối với loại hình nhà ở riêng lẻ, nhu cầu mua căn hộ chung cư cũng chủ yếu được mong muốn mua trên địa bàn TP.HCM (chiếm 99,3%) nhằm tiếp tục sinh sống và làm việc tại thành phố. Đồng thời, các khu dân cư hiện hữu cũng là lựa chọn của đa số các hộ gia đình khi có nhu cầu mua căn hộ thay vì các khu dân cư mới hình thành, chưa đảm bảo hoàn thiện về cơ sở hạ tầng và yếu tố cộng đồng xung quanh khu vực sinh sống. Nguồn vốn còn lại được các hộ gia đình củng cố thêm thông qua các hình thức như tích góp thêm vốn tự có, vay ngân hàng với tỷ lệ vay xung quanh mức 50% giá trị căn hộ, vay mượn của người thân.

Dựa trên số liệu được ước tính từ kết quả của cuộc khảo sát, tổng diện tích sàn nhà ở tăng thêm theo nhu cầu của người dân giai đoạn 2026-2030 là 64,9 triệu m². Trong đó, có 21,4 triệu m² sàn nhà ở tăng thêm do các hoạt động sửa chữa, mở rộng, cơi nới nhà ở và 43,5 triệu m² sàn nhà ở tăng thêm do nhu cầu mua mới nhà ở.

Mong muốn đơn giản thủ tục hành chính

Thông qua kết quả khảo sát, các hộ gia đình cũng cho rằng chính quyền thành phố cần bình ổn giá nhà và thị trường bất động sản, là cơ hội để người dân có thể tiếp cận được với nhà ở theo đúng giá trị mang lại. Đặc biệt, một số chính sách về tài chính cũng được kiến nghị nhằm hỗ trợ nguồn lực để tiếp cận nhà ở. Trong đó, hỗ trợ vay vốn với lãi suất thấp khi mua và tạo lập nhà ở mới. Từ kết quả khảo sát, có thể thấy nhu cầu cải tạo, mở rộng nhà ở hiện là loại nhu cầu có tỷ trọng lớn nhất. Việc cải tạo nhà ở không những góp phần nâng cấp không gian sống cho hộ gia đình mà còn giúp thay đổi diện mạo và mỹ quan đô thị. 

ẢNH: ĐÌNH SƠN

Chính vì vậy, các hộ gia đình đề xuất xây dựng các chính sách mở rộng và hỗ trợ vay vốn để cải tạo và nâng cấp nhà ở. Ngoài các đề xuất trên, khảo sát cũng nhận được các đề xuất khác như: xây dựng nhà ở thương mại với giá bình dân, nhà ở xã hội; kiểm soát chất lượng nhà ở; xây dựng nhà ở thân thiện với môi trường; phát triển nhà ở chung cư. Một số kiến nghị khác mong muốn được giải quyết các thủ tục về pháp lý đất đai và pháp lý nhà ở như cấp sổ đỏ, xem xét cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cho phép sửa chữa, mở rộng đối với các khu vực nhà ở thuộc quy hoạch treo, đơn giản các thủ tục về cấp phép xây dựng… Những kiến nghị này cần được quan tâm, chú trọng nhiều hơn trong việc xây dựng các chính sách nhà trong thời gian tới.

Thông qua kết quả từ khảo sát, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM nhận thấy rằng nhu cầu về nhà ở của người dân vẫn luôn là một trong những nhu cầu cấp thiết, cần được quan tâm, chú trọng và tập trung phát triển, nhằm đảm bảo an toàn, tiện nghi về nơi cư trú. Đồng thời cũng góp phần tạo nên hình ảnh đô thị hiện đại, văn minh.