Việc kiểm định khí thải xe máy, đã từng được đề xuất từ năm 2008 nhưng tới nay vẫn chưa thể triển khai. Trong khi đó, ô nhiễm môi trường đã rất nghiêm trọng.
Dự thảo Quy chuẩn khí thải với mô tô, xe máy đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi tới Thủ tướng Chính phủ. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất thời điểm thực hiện kiểm định khí thải với mô tô, xe máy bắt đầu từ ngày 1/1/2027. Bắt đầu thực hiện tại 2 đô thị lớn nhất cả nước là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Những xe không đạt chuẩn khí thải sẽ không được lưu thông trên đường phố.
Đến nay, xe máy tham gia giao thông muốn xả thải bao nhiêu cũng được.
Theo số liệu của Bộ Xây dựng, cả nước hiện có hơn 74 triệu xe máy các loại đăng ký lưu hành. Trong số này xe máy xăng chiếm tỷ lệ áp đảo với hơn 70 triệu chiếc. TP Hồ Chí Minh là địa phương có số lượng xe máy lớn nhất cả nước với 8,5 triệu chiếc, Hà Nội xếp thứ 2 với gần 7 triệu chiếc.
Xe máy sử dụng xăng là nguồn gây ô nhiễm không khí hàng đầu, nhất là tại các đô thị lớn. Hiện tại, xe máy vẫn chưa phải kiểm định khí thải, tham gia lưu thông trên đường, muốn xả khói bao nhiêu cũng được. Do chỉ sử dụng công nghệ trung bình, nên xe máy luôn có lượng phát thải khí độc hại cao. Những chiếc xe máy cũ thậm chí còn phát thải cao hơn cả những chiếc ô tô đời mới.
Theo Bộ Xây dựng, trong số hơn 70 triệu xe máy xăng đăng ký lưu hành thì 80% đã sử dụng trên 5 năm. Những chiếc xe máy sử dụng sau 5 năm thường có phát thải rất cao.
Kết quả từ chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại 3 thành phố: Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng gần đây cho thấy, xe máy sử dụng trên 5 năm có xu hướng vượt tiêu chuẩn khí thải hiện hành và xe trên 10 năm có tỷ lệ phát thải rất lớn. Trong khi đó, xe có tuổi đời trên 10 năm tại cả 3 thành phố đều chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số xe máy trên địa bàn. Cụ thể, tại TP Hồ Chí Minh xe có tuổi đời trên 10 năm chiếm 68%, Hà Nội chiếm 72,58% và Đà Nẵng chiếm trên 59% tổng số xe.
GS, TSKH Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường, Trường Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh cho biết, đối với xe máy cũ, khi đốt cháy nhiên liệu, sẽ không cháy hết mà xả thải vào không khí các chất độc hại. Các phương tiện cũ thải ra môi trường một lượng khí thải độc hại cao gấp 2 – 4 lần các loại xe mới, được bảo dưỡng định kỳ.
Xây dựng giải pháp đồng bộ
Việc kiểm định khí thải xe máy đã từng được đề xuất từ năm 2008 nhưng tới nay vẫn chưa triển khai được. Trong khi đó, ô nhiễm môi trường do khí thải đã rất nghiêm trọng. Bởi vậy, việc đưa xe máy vào kiểm tra khí thải là cần thiết.
Kiểm định khí thải với mô tô, xe máy dự kiến bắt đầu từ ngày 1/1/2027.
Dù vậy, đề xuất áp tiêu chuẩn khí thải với xe máy, nếu kiểm định không đạt, sẽ bị cấm lưu thông, khiến nhiều người dân tỏ ra lo lắng, đặc biệt những người lao động nghèo mưu sinh tại đô thị.
Theo PGS, TS Nguyễn Thường, trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, nhiều người dân tại các đô thị đang sử dụng xe máy cũ để chở khách, chở hàng kiếm sống hàng ngày. Nếu những chiếc xe của họ không đạt tiêu chuẩn khí thải, bị cấm lưu thông, họ bị mất nguồn thu nhập thường xuyên sẽ không biết lấy gì bù đắp. Vì vậy, cần phải có chính sách hợp lý, để người dân lựa chọn thay thế phương tiện đi lại và kiếm sống. Với những chiếc xe đã cũ nát, trong khi chủ phương tiện không có điều kiện thì chính quyền nên có chính sách hỗ trợ, để người dân có thể mua xe mới là xe máy điện.
Kỹ sư Nguyễn Minh Đồng, Giám đốc Công ty Công nghệ Đức Việt (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, chỉ kiểm soát khí thải xe máy thôi, chưa phải là giải pháp tối ưu để giảm ô nhiễm môi trường. Cơ quan chức năng cần xem xét nhóm giải pháp đồng bộ như: tăng thuế, phí để hạn chế xe máy xăng; khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng xe máy điện, cùng các phương tiện giao thông công cộng.
“Ban hành chính sách khuyến khích chuyển đổi nhanh sang xe máy điện, không chỉ là giải pháp làm giảm ô nhiễm môi trường mà còn mở hướng cho sự phát triển của ngành công nghiệp xe máy thời kỳ mới, mở ra cơ hội các doanh nghiệp xe máy của Việt Nam vươn lên”, ông Đồng nhận định.
Nguồn: diendandoanhnghiep.vn
