Gia Lai tìm “trợ lực” cho ngành công nghiệp chế biến

Về sản phẩm cụ thể, ngành chế biến tại Gia Lai tập trung vào những sản phẩm chủ lực như cà phê, hồ tiêu, điều, mía đường, tinh bột sắn, gỗ,… Theo số liệu thống kê 5 tháng đầu năm 2025, sản lượng đường tinh chế ước đạt 303.647 tấn, đạt 86,76% kế hoạch năm; chè các loại ước đạt 832 tấn, đạt 37,82% kế hoạch năm; sản phẩm MDF ước đạt 13.662 m3, đạt 30,36% kế hoạch năm; chế biến sữa ước đạt 20,6 triệu lít, đạt 48,74% so với kế hoạch,…

Từ đây, ngành công nghiệp chế biến tại Gia Lai đã đạt được những thành tựu ban đầu và đóng góp một phần đáng kể vào tốc độ tăng trưởng kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn nhiều thách thức cho ngành công nghiệp chế biến của địa phương khi chưa phát huy hết lợi thế, tiềm năng.

Trong đó, khả năng ứng dụng công nghệ và cơ giới hóa vào sản xuất, thu hoạch nông nghiệp còn thấp, nhất là cơ khí hóa trong sản xuất nông nghiệp nên giá thành nguyên liệu cao dẫn đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp chế biến chưa cao. Từ đây dẫn đến hiện trạng các sản phẩm chế biến có sức cạnh tranh chưa cao, chưa tận dụng được hết nguồn nguyên liệu nông sản để sản xuất.

Ông Nguyễn Duy Lộc – Phó Giám đốc Sở Công Thương Gia Lai cũng cho hay sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao còn hạn chế, chưa tạo được sự lan tỏa và chưa đảm bảo được nguồn nguyên liệu ổn định để phát triển các ngành công nghiệp chế biến. Ngoài ra, các ngành công nghiệp hỗ trợ, ngành công nghiệp chế biến nông, lâm sản phát triển chưa bền vững, chưa có sự liên kết ổn định tạo thành chuỗi giá trị sản phẩm,…

Theo đó, hiện nay việc chế biến một số sản phẩm nông sản chủ lực tại Gia Lai chỉ dừng lại ở sản xuất sản phẩm thô như cao su Cref, cao su Latex, chứ chưa sản xuất sản phẩm từ cao su. Ngoài ra, còn có nhiều thách thức như hạ tầng kỹ thuật khu, cụm công nghiệp, hệ thống giao thông chưa hoàn chỉnh dẫn đến việc thu hút các dự án đầu tư vào các cụm công nghiệp còn gặp nhiều khó khăn; hiệu quả của công tác thu hút đầu tư, đặc biệt các dự án công nghiệp chế biến các sản phẩm chủ lực của tỉnh như cao su, cà phê, tiêu còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế.

Ông Nguyễn Hoàng Phước – Phó Giám đốc Nhà máy đường An Khê cho biết phía nhà máy đang có kế hoạch để nâng công suất nhà máy lên 25.000 TMN, đã được tỉnh Gia Lai trao quyết định. Tuy nhiên, vị này cho rằng để sản xuất 25.000 TMN thì phải nâng công suất Nhà máy điện Sinh khối từ 95 MW hiện nay lên 135 MW để tiêu thụ hết lượng bã mía. Theo đó, việc nâng công suất Nhà máy điện Sinh khối này đã được Chính phủ phê duyệt và cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) bổ sung vào quy hoạch của địa phương và đang chờ ngành chức năng địa phương phê duyệt.

“Doanh nghiệp mong các sở, ban, ngành sớm chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ, thủ tục để công ty triển khai dự án sản xuất ethanol (vốn đầu tư khoảng 1.800 tỷ đồng) tạo khu sản xuất đường khép kín, tận dụng tối ưu từ nguyên liệu mía, tăng tính ổn định và nguồn thu ngân sách của tỉnh”, ông Phước kiến nghị.

Ngoài Nhà máy đường An Khê, nhiều doanh nghiệp chế biến khác tại Gia Lai đã đề xuất lãnh đạo địa phương chỉ đạo các sở, ngành chức năng và UBND các huyện, thị xã, thành phố khảo sát, định hướng phát triển vùng nguyên liệu đảm bảo về thổ nhưỡng, nguồn nước, có khả năng tăng năng suất, chất lượng để đảm bảo nguyên liệu phục vụ cho các nhà máy chế biến trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó, khuyến cáo với các tổ chức, cá nhân chuyển đổi cây trồng, vật nuôi sang các loại cây trồng, vật nuôi khác có giá trị kinh tế cao và phục vụ cho các nhà máy chế biến hiện có và định hướng của địa phương.

Được biết, mới đây Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Dương Mah Tiệp đã ký ban hành Kế hoạch hành động đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, gia tăng chế biến và phát triển thị trường nông lâm thủy sản trên địa bàn tỉnh năm 2025. Kế hoạch này nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản; nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm thông qua chế biến sâu, giảm tổn thất sau thu hoạch; phát triển chuỗi cung ứng bền vững, tăng cường tiêu thụ tại thị trường trong nước, mở rộng thị trường xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh của nông lâm thủy sản của Gia Lai. Qua đó hướng đến mục tiêu phát triển ngành nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Về mục tiêu cụ thể, tỉnh Gia Lai đặt ra tỷ lệ cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản được chứng nhận đủ điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đạt 99%; Tỷ lệ cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản nhỏ lẻ ký cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm trên số cơ sở được thống kê đạt 100%. Ngoài ra, tỷ lệ mẫu thực phẩm nông lâm thủy sản được giám sát đạt yêu cầu về an toàn thực phẩm đạt 99%; Tỷ lệ cơ sở sơ chế, chế biến thực phẩm nông lâm thủy sản được chứng nhận HACCP, ISO 22 000 hoặc tương đương tăng ít nhất 10% (so với năm 2024); Số lượng diện tích, cơ sở trồng trọt, cơ sở chăn nuôi được chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng (như VietGAP, VietGAHP và tương đương) tăng ít nhất 10% (so với năm 2024),…

Để đạt được mục tiêu đề ra, tỉnh Gia Lai sẽ rà soát, triển khai chính sách, pháp luật, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm và thúc đẩy chế biến, phát triển thị trường. Đồng thời, kiện toàn tổ chức bộ máy, đảm bảo nguồn lực cơ sở vật chất kỹ thuật cho công tác quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm, chế biến và phát triển thị trường từ tỉnh đến xã.

Đặc biệt, tỉnh Gia Lai sẽ triển khai công tác đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, gia tăng chế biến và phát triển thị trường. Cùng với đó, sẽ chủ động thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm, giám sát, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các vi phạm quy định về chất lượng, an toàn thực phẩm trong sản xuất, chế biến, bảo quản, kinh doanh nông lâm thủy sản.