Dù đã có quy định siết chặt nhưng tình trạng dạy thêm, học thêm tiêu cực vẫn tồn tại dưới nhiều hình thức. Bức tranh dạy thêm, học thêm có những gam màu tích cực nhưng cũng không ít góc tối khiến niềm tin vào giáo dục bị lung lay.
“Ba nốt nhạc” thành học sinh giỏi
Một phụ huynh là học trò cũ của tôi, có con học tiểu học, kể: “Thời gian rảnh em kiểm tra học hành của con thấy cháu đọc, viết, làm toán cũng được. Điểm của cháu cô báo về 5 điểm, 6 điểm. Mỗi lần gặp cô giáo của con, cô luôn nhắc ‘cháu còn yếu'”. Thế nhưng sau khi cho con đi học thêm với chính cô giáo chủ nhiệm, kết quả tăng vọt lên 9–10 điểm chỉ sau vài buổi.
“Học một, hai tháng mà con em tiến bộ, thôi thì cũng được. Vậy mà chỉ sau ‘ba nốt nhạc’, từ ‘học yếu’ lên xuất sắc, học thêm là thế phải không thầy?”, phụ huynh cười buồn. Câu hỏi khiến tôi ngỡ ngàng, lo lắng cho hình ảnh nghề giáo trước những biến tướng đáng ngại.

Bức tranh dạy thêm, học thêm có không ít góc tối khiến niềm tin vào giáo dục bị lung lay
Ảnh: ChatGPT
Tự kèm con học vì trường không cho lưu ban
Một phụ huynh khác xin cho con ở lại lớp 1 vì thấy con đến tên của mình vẫn chưa viết được. Tuy nhiên, trường từ chối với lý do “chỉ tiêu không có học sinh lưu ban”. Không còn cách nào, chị quyết định cho con nghỉ học hơn 45 ngày, tự dạy từ đầu. Con tập viết, làm toán cùng mẹ, cháu đọc chậm rồi nhanh dần, viết ngay ngắn tên của mình, không còn lo với phép toán cộng, trừ. Kết quả, con tiến bộ rõ rệt, theo kịp chương trình.
“Chậm một năm học cũng không sao, miễn con chắc kiến thức”, phụ huynh nói trong nước mắt hạnh phúc. Giờ cháu lên lớp 8, chậm hơn các bạn cùng năm sinh, nhưng với phụ huynh này để con vững kiến thức thì chậm một năm học cũng không sao.
Khi điểm số “gắn” với lớp học thêm
Một học sinh kể lại lúc học lớp 6, sau khi học thêm tại nhà cô giáo dạy chính khóa, em phát hiện đề kiểm tra trên lớp trùng với bài luyện ở lớp học thêm. Thậm chí có bạn chỉ đạt 5 điểm kiểm tra trên lớp nhưng được kiểm tra lại tại lớp học thêm, kết quả được sửa thành 9.
Khi em học sinh này học lớp 12, lúc chọn ngành, trường đại học, tôi gợi ý em theo học sư phạm. Em im lặng. Về nhà, em nhắn tin cho tôi thật dài, kể nỗi ám ảnh xưa.
T.Đ, học sinh lớp 10 trường chuyên, cho biết em cố tình không học thêm với giáo viên đang dạy chính khóa. “Em muốn được đánh giá đúng thực lực, không bị ảnh hưởng bởi việc thầy cô ‘gợi mở đề’ khi kiểm tra. Hơn nữa, học hai giáo viên khác nhau giúp em học được nhiều cách tiếp cận hơn”, em nói.
Một số bạn học cùng lớp cũng có lựa chọn tương tự. Nhưng cũng có học sinh chọn học thêm với thầy cô chính khóa vì sự nối tiếp trong bài giảng, thuận lợi cho việc học và ôn luyện.
Học sinh V. lên bảng giải toán bằng cách rút gọn theo một bất đẳng thức học được ở lớp học thêm. Giáo viên trên lớp chính khóa không công nhận, hỏi to: “Cái này của tác giả nào?”. Cả lớp im lặng. Sau khi tự giải lại bằng cách khác, thầy ra kết quả giống học sinh nhưng cách làm rườm rà hơn.
Những tình huống như vậy gây tổn thương tâm lý học sinh, tạo mâu thuẫn giữa giáo viên và ảnh hưởng đến uy tín nhà trường. Những “pha tối” trên bục giảng như thế làm nhạt nhòa hình ảnh người thầy.

Dạy thêm, học thêm không hoàn toàn tiêu cực nhưng nếu không kiểm soát tốt sẽ khiến môi trường giáo dục méo mó.
Ảnh minh họa: Nhật Thịnh
Tách bạch là cần thiết
Xét toàn cảnh bức tranh dạy thêm, học thêm, cần phải tách bạch dạy thêm học sinh chính khóa.
Thông tư 29 của Bộ GD-ĐT cấm giáo viên dạy thêm học sinh mình đang giảng dạy chính khóa. Đây là ranh giới cần thiết để bảo vệ sự công bằng, khách quan trong giáo dục.
Muốn chấm dứt tình trạng dạy thêm tràn lan cần song hành nhiều giải pháp: cải thiện thu nhập giáo viên, nâng chất lượng giờ dạy chính khóa, đổi mới phương pháp đánh giá và xây dựng lòng tin nơi học sinh, phụ huynh.
Dạy thêm, học thêm không hoàn toàn tiêu cực nhưng nếu không kiểm soát tốt sẽ khiến môi trường giáo dục méo mó.
Nguồn: thanhnien.vn