Nhiều dư địa cho nhượng quyền thương mại tại Việt Nam

Ông Robert Beausoleil – Giám đốc Focus Consulting:

Số liệu cho thấy các đơn vị nhượng quyền có tỷ lệ thành công cao hơn đáng kể so với không nhượng quyền. Thống kê cho thấy, tỷ lệ đóng cửa của các đơn vị kinh doanh độc lập trong vòng 5 năm là từ 35% đến 50%. Tức là, một phần ba đến một nửa số đơn vị sẽ đóng cửa. Nhưng trong lĩnh vực nhượng quyền, con số này chỉ từ 10% đến 20%. Ngay cả ở thị trường nhượng quyền trưởng thành như Mỹ, tỷ lệ đóng cửa vào năm 2025 dự kiến chỉ là 4% (theo số liệu từ entrepreneur.com 2024).

Điều này cho thấy rằng một hệ thống nhượng quyền được xây dựng kỹ lưỡng từ việc đào tạo nhân sự, hệ thống đến kỹ năng sẽ giúp việc kinh doanh ổn định và phát triển hơn.

Mỹ và châu Âu là các thị trường đã trưởng thành. Mọi ý tưởng dường như đều đã được thực hiện hết, nên rất khó để tìm thấy điều gì thực sự mới mẻ trên các thị trường này. Nhưng ở Việt Nam thì còn rất nhiều cơ hội. Bởi Việt Nam là một thị trường trẻ, chưa có đầy đủ mọi thứ, điều đó có nghĩa là có cơ hội để phát triển.

Theo số liệu của tôi có thì tính đến tháng 9/2023, Việt Nam có hơn 310 đơn vị nhượng quyền đăng ký hoạt động. Con số này thấp hơn các nước tương đương trong khu vực như Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Philipin hay Singapore.

Việt Nam không phải là nền kinh tế nhỏ nhất, cũng không có dân số ít nhất, nhưng dường như người Việt vẫn còn ngần ngại trong việc nắm bắt cơ hội và sử dụng phương thức nhượng quyền để phát triển doanh nghiệp của mình. Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam còn rất nhiều không gian cho sự tăng trưởng trong nhượng quyền.

Ngành nhượng quyền quốc tế đang tăng trưởng khoảng 23% mỗi năm, và phần lớn sự tăng trưởng đó, khoảng 19%, nằm ở châu Á. Trong ngành F&B (Thực phẩm và Đồ uống), năm 2024, Việt Nam có khoảng 325.000 đơn vị F&B. Trong số đó, hơn 10.000 đơn vị là các chuỗi nhà hàng quốc tế như KFC, McDonald’s, Pizza Hut.

Các thương hiệu Việt Nam cũng có nhiều cái tên đáng chú ý. Highlands Coffee hiện đã có hơn 800 cửa hàng. Golden Gate có 400. Jollibee (thương hiệu quốc tế nhưng cũng rất phổ biến tại Việt Nam) có 200. Pizza 4P’s có 32. Những gì họ đã làm được chứng minh rằng các thương hiệu Việt Nam cũng hoàn toàn có thể phát triển nhanh chóng và vươn ra khu vực.

Việt Nam có nền ẩm thực đáng nể, với 325.000 đơn vị F&B trên khắp cả nước, địa phương nào cũng có đặc sản. Đã đến lúc mang ẩm thực Việt Nam ra thế giới.

Tuy nhiên, không phải mọi doanh nghiệp đều có thể nhượng quyền, nhưng rất nhiều doanh nghiệp có thể. Để nhượng được quyền, điều kiện tiên quyết là doanh nghiệp cần phải có lợi nhuận, bởi sẽ không ai đầu tư vào một thứ đang thua lỗ.

Thứ hai, mô hình doanh nghiệp phải có khả năng mở rộng được (scalable).

Thứ ba, các chủ thương hiệu phải sẵn lòng chia sẻ. Đây có thể là một thách thức đối với người Việt Nam, những người thường có xu hướng giữ “bí quyết gia truyền”. Nhưng trong nhượng quyền, mọi quy trình phải được viết xuống, biến thành văn bản và quy trình để người khác có thể áp dụng từng bước.

Cuối cùng, chủ thương hiệu cần có tiền và chịu chi (investment). Xây dựng hệ thống nhượng quyền, chuẩn hóa quy trình, xây dựng đội ngũ đều tốn tiền, đôi khi là rất nhiều tiền. Tuy nhiên, nếu thành công, số tiền đó sẽ được thu hồi nhanh chóng và mang lại lợi nhuận cao hơn rất nhiều. Một thương hiệu đã có nhiều đơn vị hoạt động qua nhiều năm cũng sẽ đáng tin cậy hơn đối với nhà đầu tư nhượng quyền.

Cơ hội đang ở đây, và Việt Nam là một thị trường đầy hứa hẹn cho sự phát triển của mô hình nhượng quyền. Tôi tin rằng các chủ doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể đưa thương hiệu của mình vươn tầm quốc tế.