Dùng súng nhựa đe dọa nhân viên ngân hàng cướp tiền, phạm tội gì?

Điều 168 tội cướp tài sản quy định:

1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 3 – 10 năm…

Các yếu tố cấu thành tội cướp tài sản

Mặt khách thể: Xâm phạm là quyền sở hữu tài sản của nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân và quyền bất khả xâm phạm về tính mạng, sức khỏe của con người.

Trong đó, quyền sở hữu tài sản là khách thể trực tiếp bị xâm phạm khi người phạm tội chiếm đoạt tài sản của người khác bằng vũ lực, đe dọa hoặc các hành vi tương tự (tài sản ở đây có thể là tiền, vật chất, giấy tờ có giá…). Đồng thời, trong quá trình thực hiện hành vi cướp, người phạm tội thường sử dụng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của người bị hại.

Mặt chủ thể: Người có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự (từ đủ 14 tuổi trở lên).

Mặt khách quan: Thể hiện thông qua các hành vi dùng vũ lực; đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc; hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản.

Theo luật sư, hành vi “cầm súng nhựa để đe dọa nhân viên ngân hàng” nhằm làm cho nhân viên ngân hàng tê liệt ý chí kháng cự, sợ hãi và buộc phải giao tiền. Mặc dù là súng nhựa, nhưng nếu hình dáng, kích thước giống súng thật và hành động của người phạm tội khiến nhân viên tin đó là vũ khí thật có khả năng gây sát thương ngay tức khắc, thì vẫn thỏa mãn yếu tố này.

Không những thế, việc sử dụng súng nhựa có hình dạng giống súng thật để uy hiếp có thể được xem là “dùng thủ đoạn nguy hiểm khác” (tình tiết tăng nặng quy định tại điểm d khoản 2 điều 168 bộ luật Hình sự) vì nó gây ra sự hoảng loạn, lo sợ cao độ cho nạn nhân, làm tê liệt khả năng chống cự.

Mặt chủ quan: Lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi dùng súng giả là có thể đe dọa nhân viên ngân hàng, là hành vi nguy hiểm, nhằm chiếm đoạt tiền và mong muốn thực hiện hành vi đó, mong muốn chiếm đoạt được tài sản.

ẢNH MINH HỌA

Thực tiễn xét xử

Ngày 24.3.2024, TAND tỉnh Quảng Nam đã tuyên phạt Trần Đông Lập (35 tuổi) 15 năm 6 tháng tù và Đặng Văn Được (26 tuổi) 14 năm tù về 2 tội cướp tài sản và trộm cắp tài sản.

Theo hồ sơ vụ án, do cần tiền trả nợ, Lập và Được bàn bạc, chuẩn bị công cụ gồm 2 khẩu súng nhựa (1 khẩu bắn đạn bi kim loại, 1 khẩu bắn pháo), dao, túi xách, quần áo ngụy trang.

Ngày 18.1.2024, 2 đối tượng này trộm xe máy để làm phương tiện. Khoảng 10 giờ ngày 19.1.2024, cả hai đến phòng giao dịch ngân hàng Agribank tại H.Duy Xuyên, Quảng Nam. Lập dùng súng nhựa khống chế bảo vệ, yêu cầu vào bên trong, còn Được quay đầu xe máy chờ sẵn rồi cầm súng và túi xách theo Lập.

Khi vào ngân hàng, Lập hô “cướp đây, đưa tiền ra”, đồng thời dùng súng và rút dao đe dọa giám đốc phòng giao dịch: “Tao không bình tĩnh được, chỉ cần tiền thôi”.

Lúc này, nhân viên ngân hàng đã lấy ra 2 cọc tiền (tổng 200 triệu đồng) bỏ trên bàn để Lập lấy, cho vào túi. Tuy nhiên, khi giám đốc phòng giao dịch bấm chuông báo động, Lập và Được đã bỏ chạy. Sau đó, cả hai bị công an bắt giữ.

Theo luật sư Thế, vụ án cướp ngân hàng với thủ đoạn sử dụng súng nhựa cho thấy rằng, dù không phải là vũ khí thật, các công cụ này vẫn có thể gây ra sự hoảng loạn, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng và tinh thần của người bị hại.

“Việc đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc bằng vũ khí giả cũng đủ để cấu thành tội cướp tài sản theo điều 168 bộ luật Hình sự, do hành vi đã làm cho nạn nhân lâm vào tình trạng không thể chống cự và buộc phải giao tài sản”, luật sư Thế cho hay.

Cũng theo luật sư, hành vi này không chỉ xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của nhân viên ngân hàng và trật tự an ninh xã hội. Dù vũ khí là giả, nhưng hậu quả tâm lý và mức độ nguy hiểm thực tế là rất lớn, do đó cần phải xử lý nghiêm minh để răn đe và phòng ngừa tội phạm tương tự trong tương lai.