Vụ 300 m2 đất đóng thuế gần 4,5 tỉ đồng: Xử lý hồ sơ chậm, do đâu?

Theo báo cáo ngày 30.6 của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An gửi UBND tỉnh này lý giải việc người dân chuyển 300 m² đất vườn sang đất ở phải nộp gần 4,5 tỉ đồng tiền thuế mà báo Thanh Niên đã phản ánh, một trong những nguyên nhân khiến việc xử lý hồ sơ của người dân bị chậm là do chưa có cơ sở để áp dụng bảng giá đất cũ hay mới.

Báo cáo cho biết, ngày 16.5, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TP.Vinh tiếp nhận hồ sơ của ông Trần Duy Đồng và bà Nguyễn Thị Hồng xin chuyển mục đích đất trồng cây lâu năm sang đất ở tại thửa đất số 683, tờ bản đồ số 15 (khối Đức Thịnh, P.Hưng Lộc, TP.Vinh). Hơn 1 tháng sau, ngày 17.6, sau khi UBND TP.Vinh có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, Phòng Nông nghiệp Môi trường đã có phiếu chuyển thông tin gửi Đội Thuế TP.Vinh để xác định nghĩa vụ tài chính. 

ẢNH: K.HOAN

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An, việc UBND TP.Vinh áp dụng bảng giá đất mới đối với thửa đất của gia đình bà Hồng và việc xử lý hồ sơ chậm so với quy định là do vướng mắc pháp lý trong giai đoạn chuyển tiếp.

Cụ thể, theo báo cáo, ngày 21.5.2025, UBND tỉnh Nghệ An có Quyết định số 18/2025 sửa đổi, bổ sung Quyết định số 57/2019 ngày 20.12.2019 về việc ban hành bảng giá đất trên địa bàn TP.Vinh giai đoạn 2020 – 2024, trong đó tại điều 3 thể hiện quyết định có hiệu lực kể từ ngày ký.

Tuy nhiên, trước đó, ngày 28.4.2025, HĐND tỉnh Nghệ An ban hành Nghị quyết số 03/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 19/2019 của HĐND tỉnh này về việc thông qua bảng giá đất trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn từ ngày 1.1.2020 đến ngày 31.12.2024. Nghị quyết số 03 có hiệu lực kể từ ngày 9.5.2025.

“Như vậy, có một khoảng thời gian từ ngày 9 đến ngày 21.5.2025 không có cơ sở để tiếp tục áp dụng bảng giá đất cũ theo Quyết định số 57/2019 của UBND của UBND tỉnh (do Nghị quyết làm cơ sở để ban hành bảng giá đất cũ này đã bị sửa đổi), cũng không có cơ sở để áp dụng bảng giá đất mới do UBND tỉnh ban hành quyết định điều chỉnh theo Nghị quyết 03/2025 của HĐND tỉnh”, báo cáo viết.

Chưa thuyết phục

Luật sư Quách Thành Lực, Công ty luật Pháp Trị, Đoàn luật sư TP.Hà Nội, cho rằng bảng giá đất là văn bản quy phạm pháp luật, thuộc đối tượng điều chỉnh của luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.  

Tại điều 5 của luật này quy định nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải đảm bảo “kịp thời, ổn định, khả thi, hiệu quả”.

Do vậy không thể để một quan hệ xã hội quan trọng như vậy không có pháp luật điều chỉnh dù chỉ trong một khoảng thời gian nhất định và cơ quan chức năng để mặc cho sự đứt gãy, thiếu hụt, trống vắng các quy định xử lý.

Luật sư Lực cũng cho rằng, theo quy định của luật Đất đai, Bảng giá đất do UBND xây dựng dự thảo, sau đó trình HĐND thông qua bằng nghị quyết. Dựa trên nghị quyết đó, UBND ban hành một quyết định quy phạm pháp luật có đính kèm bảng giá đất để làm căn cứ tính tiền sử dụng đất, thực hiện các nghĩa vụ tài chính.

ẢNH: K.HOAN

Quy trình này nên được hiểu rằng: Sau khi thông qua, Nghị quyết của HĐND đã hoàn thành nhiệm vụ thông qua, còn bảng giá đất được áp dụng là kết quả của Quyết định ban hành bảng giá đất của UBND. Bảng giá đất cũ chỉ không còn hiệu lực khi có Quyết định mới ban hành bảng giá đất mới thay thế.

“Do vậy cách hiểu như báo cáo nêu trên của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An là một nhận định chưa thuyết phục”, luật sư Lực nói.

Ngoài ra, tại điểm b, khoản 1, điều 57 luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 khẳng định: Văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực toàn bộ hoặc một phần trong các trường hợp sau đây: b) Được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế bằng văn bản quy phạm pháp luật mới của chính cơ quan, người có thẩm quyền đã ban hành văn bản quy phạm pháp luật đó.

“Như vậy, Bảng giá đất địa bàn TP.Vinh giai đoạn 2020 – 2024 được UBND tỉnh Nghệ An ban hành tại Quyết định số 57/2019 cùng bảng giá đất đính kèm quyết định này chỉ kết thúc, hết hiệu lực khi và chỉ khi có Quyết định mới của UBND tỉnh Nghệ An ban hành thay thế, sửa đổi, chấm dứt hiệu lực, cụ thể ở đây là ngày 21.5.2025”, luật sư Lực cho hay.

ẢNH: K.HOAN

Luật sư Lực cũng cho rằng, UBND tỉnh Nghệ An cần giải thích cho người dân biết tại sao không quy định điều khoản chuyển tiếp trong việc áp dụng giá đất đối với hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất đã nộp trước ngày có bảng giá đất mới có hiệu lực như nhiều địa phương khác để đảm bảo quyền lợi người dân.