Hai vụ việc gây bức xúc và một câu hỏi: xăm trổ là người xấu, hung hãn?

Chỉ có người dữ tợn mới xăm mình?

Trên mạng xã hội có nhiều bình luận như: “Chỉ có người dữ tợn mới xăm mình. Người hiền thì chẳng xăm để làm gì”, “Người xăm trổ thường hung dữ. Minh chứng rõ nét là nhiều vụ việc mà thủ phạm, nghi can đều có hình xăm”…

Anh Vũ Minh Viên (34 tuổi, ngụ ở chung cư Belleza, P.Tân Mỹ, TP.HCM; trước đây là P.Phú Mỹ, Q.7, TP.HCM) dẫn chứng: “Hình ảnh những vụ bạo lực, trộm cướp xảy ra và thủ phạm có xăm trổ khiến tôi ám ảnh. Nên từ lâu, tôi luôn nghĩ chuyện xăm người có liên quan đến tính cách. Với tôi, xăm mình là không tốt”.

Lê Nữ Quyên Ni (27 tuổi, ngụ tại Phạm Văn Bạch, P.An Hội Tây, TP.HCM; trước đây là P.12, Q.Gò Vấp, TP.HCM) cũng nói: “Tôi không thích những người có hình xăm trên cơ thể, dù hình xăm đó có bất kỳ ý nghĩa gì”.

ẢNH: CHỤP TỪ MÀN HÌNH

Ở chiều ngược lại, ngày nay có không ít người trẻ chọn xăm mình để thể hiện cá tính, để lưu giữ kỷ niệm, hay đơn giản chỉ vì yêu thích cái đẹp.

Anh Nguyễn Văn Lâm (31 tuổi, làm việc ở P.Tân Sơn Hòa, TP.HCM; trước đây là P.2, Q.Tân Bình, TP.HCM), cho biết: “Tôi có xăm hình cánh máy bay ở vai. Đó là để nhớ về ba, người từng ước mơ được đi máy bay nhưng chưa bao giờ có cơ hội. Với tôi, đó không phải là sự bặm trợn, mà là tình cảm gia đình”.

Nhiều ý kiến của những người trong cuộc, tức có xăm trên người, nói rằng không phải cứ xăm là xấu. Đỗ Thị Kim Dung (26 tuổi, làm việc ở P.Thuận Giao, TP.HCM; trước đây là P.Thuận Giao, TX.Thuận An, tỉnh Bình Dương), không ngại kể có sở hữu 7 hình xăm nhỏ trên cơ thể.

Dung nói: “Mỗi hình xăm là một dấu mốc của tuổi trẻ. Nếu ai đó mặc định tôi hung hãn chỉ vì vài vệt mực đã xăm thì thật bất công”.

ẢNH: P.H

“Kẻ xấu thường xăm mình”, nhưng…

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Thế Phong (32 tuổi, làm việc tại studio Anna, đường Hồ Văn Huê, P.Đức Nhuận, TP.HCM; trước đây là P.9, Q.Phú Nhuận, TP.HCM), cho biết bản thân cũng có nỗi khổ vì từng bị gán mác “xăm trổ”. Anh Phong kể: “Thời gian đầu làm việc, không ít khách hàng từ chối tôi chỉ vì tôi để lộ nhiều hình xăm trên cánh tay. Cũng đã từng có thời gian phải mặc áo dài tay quanh năm suốt tháng”.

Theo anh Phong: “Cần thẳng thắn là không ít kẻ xấu có hình xăm trên người. Nhưng không thể vì thế mà nói tất cả người xăm đều xấu. Cách nói “kẻ xấu thường xăm mình” đúng một phần, nhưng “xăm mình là kẻ xấu” thì sai hoàn toàn”.

Anh Phong chia sẻ thêm: “Xăm trổ không phải hành vi tội lỗi. Đó chỉ là một lựa chọn thẩm mỹ, một hình thức thể hiện bản thân. Nhưng kẻ xấu, khi muốn thị uy, lại hay chọn xăm để làm bản thân trở nên đáng sợ hơn. Đó là lý do định kiến “xăm trổ là bặm trợn” vẫn còn dai dẳng. Thế nên những người xăm mình cũng cần ý thức là hình xăm vẫn gây tranh cãi. Từ đó càng phải chứng minh bằng hành vi tử tế, để xóa dần định kiến”.

ẢNH: THANH NAM

Huỳnh Hoài An (24 tuổi, ngụ ở Linh Trung, P.Linh Xuân, TP.HCM; trước đây là P.Linh Trung, TP.Thủ Đức, TP.HCM), cũng đồng tình với quan điểm “người xăm trổ chưa hẳn là người xấu”.

An nói: “Trong nhiều lĩnh vực như: thể thao, giải trí, hình xăm trở thành biểu tượng phong cách. Có không ít ca sĩ, diễn viên, vận động viên nổi tiếng xăm hình. Hay không ít người thành đạt vẫn mang trên mình những hình xăm lớn mà vẫn được xã hội tôn trọng”.

Thợ xăm Vũ Ngọc Tuấn (31 tuổi), làm việc ở một cơ sở xăm hình trên đường Lê Văn Thọ, P.An Hội Tây, TP.HCM; trước đây là P.14, Q.Gò Vấp, TP.HCM), kể: “Khách của tôi có cả bác sĩ, giảng viên đại học, doanh nhân. Họ chọn xăm để lưu dấu điều gì đó trong cuộc đời, không hề liên quan đến bạo lực hay cổ xúy hoặc thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật. Nhưng ra đường, nhiều người vẫn bị xoi mói, nhất là khi lộ hình xăm ở cánh tay hay cổ”.

Anh Tuấn nói: “Chính vì một bộ phận nhỏ những tội phạm, giang hồ chọn xăm mình để thị uy, hay có không ít “giang hồ mạng” thường khoe hình ảnh xăm mình khắp người” nên những người xăm nghệ thuật vô tình… chịu trận”.

Chị Nguyễn Thị Tuyết Mai (36 tuổi, chủ một quán cà phê trên đường Lê Thị Riêng, P.Thới An, TP.HCM; trước đây là P.Thới An, Q.12, TP.HCM, nói: “Nhiều nhân viên ở quán có hình xăm. Nhưng họ rất hòa đồng, hiền lành. Có những người khách bước vào, thấy nhân viên có hình xăm, lại nói to nhỏ “nhân viên quán này nhìn dữ quá, ghê quá”… Tôi nghe, chỉ cười và nói: “Không, dù xăm hình nhưng rất dễ thương”. Nên tôi không đồng tình với quan điểm cho rằng hễ ai xăm hình là mặc định họ xấu tính, hung dữ”.

Xăm mình không quyết định bản chất

Theo nghiên cứu sinh tiến sĩ tâm lý Lê Thành Tân, Trường ĐH Newcastle (Úc), tâm lý “nhìn mặt mà bắt hình dong” dường như trở thành phản xạ. 

“Trong văn hóa Á Đông, hình xăm vốn gắn liền với tù nhân, giang hồ, giới “xã hội đen”. Vì vậy, dù ngày nay hình xăm đã trở thành nghệ thuật, nhiều người vẫn có khuynh hướng liên tưởng tiêu cực khi nhìn thấy ai đó xăm trổ. Và trong thực tế, không thể phủ nhận rằng nhiều nhóm tội phạm, những tay “anh chị” vẫn dùng hình xăm như một cách “ra oai”, tạo hình ảnh đáng sợ. Vết xăm rồng rắn, hổ báo trên cơ thể đôi khi trở thành “lá bùa thị uy”. Chính sự thật đó góp phần nuôi lớn định kiến, rằng kẻ xấu thường xăm mình Và từ đó, người xăm mình thường bị coi là kẻ xấu. Người xăm mình bị “kết tội” trước cả hành vi”, nghiên cứu sinh tiến sĩ tâm lý phân tích.

Theo thạc sĩ tâm lý Đỗ Huỳnh Dũng (Trung tâm tư vấn tâm lý An Nam, TP.HCM), sở dĩ định kiến với người xăm mình khó gỡ bỏ, vì nhiều lý do. “Trong đó có việc nhiều truyện, phim, khi mô tả nhân vật phản diện thường khắc họa bằng hình xăm dữ tợn. Để rồi hình ảnh “dân xã hội” mặc nhiên đồng hành với xăm trổ. Yếu tố an toàn xã hội cũng là một nguyên nhân. Khi những vụ việc bạo lực như ở Hà Nội xảy ra, hình ảnh thủ phạm trùng khớp với định kiến (xăm người là hung hãn) càng khiến nhiều người củng cố niềm tin sai lệch”, ông Dũng nói.

Ông Dũng cho rằng: “Có nhiều hình xăm tử tế, người xăm muốn lưu giữ kỷ niệm của người thân, khắc ghi một dấu ấn trong cuộc đời… Và những người này sống có ích, tạo ra giá trị tích cực thì không thể nói là họ xấu, họ hung dữ. Xăm mình không quyết định bản chất, hành vi mới là thước đo giá trị con người. Một hành vi phạm tội nên được đánh giá bằng pháp luật, chứ không phải bằng mực trên da. Nếu cứ đồng nhất xăm là người xấu thì xã hội sẽ vô tình phân biệt đối xử, đẩy nhiều người trẻ ra ngoài lề chỉ vì họ có một lựa chọn thẩm mỹ khác biệt”.

Nghiên cứu sinh tiến sĩ tâm lý Lê Thành Tân nói: “Cần một góc nhìn công bằng hơn với những người xăm mình. Những vụ việc bạo lực vừa qua là lời cảnh báo về an ninh và ứng xử. Nhưng không thể vì thủ phạm có hình xăm mà gắn nhãn toàn bộ cộng đồng người xăm. Điều cần lên án là hành vi hung hãn, chứ không phải những vệt mực trên da”.