Bên cạnh các tuyến đường huyết mạch bị lỗi hẹn, nhiều dự án trọng điểm ở cửa ngõ phía đông cũng thi công chậm chạp, trì trệ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc đi lại của người dân và vận chuyển hàng hóa của doanh nghiệp. Để “giải cứu” vấn nạn kẹt xe, giảm TNGT, tăng năng suất vận tải ở cửa ngõ này, Thành phố (TP) cần một giải pháp mang tính đột phá bền vững.
“Điệp khúc” thi công “rùa bò”
Là điểm kết nối trọng yếu giữa cảng Cát Lái với đường Nguyễn Thị Định, Đồng Văn Cống, Võ Chí Công và hệ thống logistics trong khu vực, nút giao (NG) Mỹ Thủy (P.Cát Lái mới) có vai trò đặc biệt quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa của doanh nghiệp cũng như nhu cầu đi lại của người dân. Mỗi ngày, NG này có hàng chục ngàn phương tiện lưu thông qua lại khiến nó thường xuyên quá tải, tai nạn liên tục. Việc nâng cấp, mở rộng NG Mỹ Thủy là nhu cầu cấp bách.
Năm 2016, dự án xây dựng NG Mỹ Thủy được khởi công, tổng mức đầu tư 3.400 tỷ đồng, trong đó phần xây lắp là 1.826 tỷ đồng, bồi thường GPMB hơn 1.623 tỷ đồng, do Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM (Ban Giao thông) làm CĐT. Tổng diện tích cần GPMB là 16,6ha, có 195 hộ dân bị ảnh hưởng.
Theo thiết kế, dự án này có 4 tầng, chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn 1: Xây dựng hầm chui, cầu vượt, cầu Kỳ Hà 3, cầu Mỹ Thủy 3 (một số hạng mục đã hoàn thành). Giai đoạn 2: Xây cầu vượt rẽ trái từ Cát Lái đi cầu Phú Mỹ (18/01/2025). Giai đoạn 3 khởi công ngày 14/3/2025: Xây cầu vượt trên đường Võ Chí Công – nhánh phải (4 làn xe), xây dựng cầu Kỳ Hà 3 – nhánh phải (4 làn xe).
Sau 9 năm triển khai, công trình mới đạt hơn 45% tổng khối lượng, nhiều gói thầu vẫn còn ì ạch. Điển hình là gói thầu xây dựng nhánh đường phía bờ tả rạch Mỹ Thủy mới đạt 15%. Gói bờ hữu rạch Mỹ Thủy đạt 50%. Gói cầu Kỳ Hà 4 và nhánh rẽ từ cầu Phú Mỹ đi Cát Lái đã hoàn thành phần móng cũng phải dừng thi công do chưa có mặt bằng.
Ban Giao thông cho biết, tiến độ thi công “cầm chừng” là do công tác GPMB – vốn là trách nhiệm của UBND TP.Thủ Đức (cũ) triển khai chậm. Hiện công tác GPMB mới đạt 70%, còn 61 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng. Để bảo đảm hoàn thành dự án vào tháng 4/2026, Ban Giao thông kiến nghị địa phương khẩn trương bàn giao toàn bộ mặt bằng còn lại trước ngày 30/5/2025.
Tại dự án, lượng phương tiện máy móc, nguyên vật liệu tập trung khá nhiều nhưng không khí thi công khá im ắng. Nhiều hạng mục thi công cầm chừng, một số hạng mục không có công nhân, máy móc ngưng hoạt động. Với tiến độ thi công này, việc dự án hoàn thành vào tháng 4/2026 đang bị hoài nghi.
Cũng được kỳ vọng gỡ “nút thắt” kẹt xe ở cửa ngõ phía đông, nhưng sau hơn 2 năm thi công và buộc phải lùi tiến độ, đến nay nhiều hạng mục tại NG An Phú tiếp tục được thi công trì trệ. Khởi công ngày 29/12/2022, NG An Phú có tổng vốn đầu tư hơn 3.400 tỷ đồng do Ban Giao thông làm CĐT. “Siêu” NG lớn và hiện đại nhất cả nước này là nơi “gặp mặt” của các tuyến đường trọng điểm như: Mai Chí Thọ, cao tốc TPHCM – Long Thành – Dầu Giây, Đồng Văn Cống, Nguyễn Thị Định, Lương Định Của… Mỗi ngày, NG An Phú có hàng chục ngàn lượt phương tiện qua lại, nhất là xe container, xe ben, xe bồn, xe tải… gây kẹt xe trầm trọng, trở thành nỗi ám ảnh của người dân.
Về quy mô, NG An Phú là dự án có số vốn không quá lớn, nhưng có tới hơn 20 nhà thầu tham gia với khoảng 24 gói thầu, bao gồm xây lắp, tư vấn, giám sát, bảo hiểm, di dời hạ tầng, cây xanh… Riêng xây lắp có hơn 10 gói thầu chính. Mặc dù có nhiều nhà thầu cùng làm, nhưng tiến độ thi công thì thuộc dạng “rùa bò”.
Hiện chỉ có gói thầu XL5 – xây dựng hầm chui HC1-01 (từng lùi tiến độ) mới được thông xe ngày 30/6. Các gói thầu còn lại đều chậm tiến độ so với dự kiến. Thậm chí có nhà thầu cả năm chỉ làm được 7% khối lượng công việc. Nhiều gói thầu có giá trị rất nhỏ, nhưng sản lượng thi công chưa đạt tới… 1%/tháng.
Theo kế hoạch, dự án này dự kiến hoàn thành vào ngày 30/4/2025, nhưng tính đến cuối tháng 7/2025, tổng tiến độ tại NG An Phú mới đạt khoảng 70%. Trong đó, gói thầu XL5: Hầm chui HC1-01 đạt 88%; gói XL6: Hầm chui HC1-02 đạt 70%; gói XL7 cầu Bà Dạt đạt 95%; gói XL8 cầu Giồng Ông Tố đạt 95%; XL10 cầu N3, N4 đạt 12%; gói XL11 cầu N2 đạt 45%, gói XL 12 cầu vượt N1.1 và N1.3 đạt 17%; gói XL13 cầu vượt nhánh N1.2 đạt 12%.
Theo ghi nhận của chúng tôi, nhiều khu vực tại công trường bị rào chắn, đất đá, máy móc, nguyên vật liệu nằm ngổn ngang, công nhân thưa thớt, không khí thi công trầm lắng, tình trạng kẹt xe xảy ra triền miên, người dân, doanh nghiệp vận tải khổ sở.
Ban Giao thông cho biết, nguyên nhân chính khiến NG An Phú chậm tiến độ là do công tác tổ chức giao thông phục vụ thi công, di dời hạ tầng còn chậm. Trước thực trạng này, dự án đã bị Sở Xây dựng “điểm danh” chưa bảo đảm tiến độ, CĐT buộc phải xin lùi thời hạn hoàn thành đến tháng 12/2026.
Giải pháp kéo giảm ùn tắc
Để “giải cứu” nạn kẹt xe tại cầu Phú Mỹ và cảng Cát Lái, mới đây, Sở Xây dựng TPHCM tổ chức họp liên ngành với Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an TPHCM, Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông, giao thông đô thị, hạ tầng kỹ thuật và các phòng chuyên môn trực thuộc sở nhằm đánh giá tình hình giao thông và đưa ra các giải pháp kéo giảm ùn tắc.
Về ngắn hạn, Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ khẩn trương nghiên cứu phương án phân làn cho phương tiện trên đường Võ Chí Công (đoạn từ cầu Phú Mỹ đến NG Mỹ Thủy) tương tự như tổ chức giao thông cầu Phú Mỹ. Nghiên cứu bố trí đèn tín hiệu giao thông, vạch kẻ đường, hệ thống biển báo, xây dựng các vị trí dừng đỗ khẩn cấp khi xe bị sự cố…
Bên cạnh đó, nghiên cứu lắp đặt dải phân cách di động tại các điểm mở dải phân cách trên đường Nguyễn Thị Định (đoạn từ NG Mỹ Thủy đến phà Cát Lái) và giao lực lượng CSGT quản lý; nghiên cứu phương án hạn chế xe tải, container trên đường Nguyễn Thị Định theo thời gian nhất định.
Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ mở rộng các cầu trên đường Võ Chí Công, lên phương án sửa chữa đường chui dưới dạ cầu Phú Mỹ, chủ động rà soát hệ thống báo hiệu giao thông đường bộ, kịp thời phát hiện các bất cập để sửa chữa, khắc phục, bảo đảm mặt đường êm thuận trên các tuyến đường ra vào cảng Cát Lái.
Phòng Quản lý bảo trì và khai thác công trình giao thông phối hợp Phòng CSGT khảo sát thực địa, đặc biệt tại giao lộ Nguyễn Văn Linh – Nguyễn Hữu Thọ và khu vực cảng Cát Lái; chỉ đạo các CĐT rút gọn phạm vi rào chắn, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án. Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị chủ động thông tin tình hình giao thông tại các điểm nóng như: Cát Lái, cầu Phú Mỹ qua các bảng báo điện tử, phương tiện truyền thông để người dân nắm bắt kịp thời.
Về dài hạn, TPHCM cần lên phương án điều tiết hàng hóa giữa các cảng lớn như: Cát Lái, Hiệp Phước, Cái Mép; tăng cường vận chuyển hàng hóa bằng hệ thống đường thủy, giúp giảm áp lực lên hệ thống đường bộ hiện hữu. Đầu tư hạ tầng giao thông, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án giao thông. Sở Xây dựng giao Phòng Quản lý đường thủy và Phòng Quản lý xây dựng công trình giao thông đường bộ khẩn trương tham mưu đề xuất giải pháp, báo cáo lãnh đạo Sở trong tháng 7/2025.
Đối với NG An Phú, ngày 21/8, UBND TPHCM có văn bản gửi Ban Giao thông và các sở, ngành liên quan về việc đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án NG An Phú. Sau khi xem xét đề nghị của Sở Xây dựng, Chủ tịch UBND TPHCM – Nguyễn Văn Được giao Giám đốc Ban Giao thông nghiêm túc kiểm tra, rà soát, đánh giá toàn bộ các nhà thầu thi công. Từ đó, siết chặt quản lý hợp đồng, áp dụng các chế tài theo hợp đồng đối với nhà thầu yếu kém bao gồm: điều chuyển khối lượng, thay thế nhân sự, đánh giá năng lực, cập nhật thông tin lên hệ thống đấu thầu quốc gia, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tạm ứng…
Kết quả xử lý phải báo cáo UBND TP và Sở Xây dựng trước ngày 25/8. UBND TP “lệnh” phải đưa dự án vào khai thác trước ngày 31/12/2025 theo đúng nghị quyết của HĐND TP; đẩy mạnh mở rộng đường Nguyễn Thị Định lên 30m. Dự kiến trong năm tới, dự án sẽ hoàn thành tạo sự đồng bộ hạ tầng và rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa cho doanh nghiệp.
Liên quan đến đường Nguyễn Duy Trinh, vừa qua, Sở GTVT (nay là Sở Xây Dựng) đã xây dựng và trình UBND TP kế hoạch đầu tư phát triển các dự án trọng điểm, giai đoạn 2026-2030. Trong đó xem xét nâng cấp, mở rộng đường Nguyễn Duy Trinh. Sở GTVT đề xuất TP bố trí bổ sung kế hoạch vốn đầu tư công, thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án trong năm 2025. Sau đó, tổ chức thực hiện và hoàn thành dự án trong giai đoạn 2026-2030.
Đối với đường Vành đai 2, quý III/2025, TPHCM bắt đầu xây dựng các đoạn còn lại, trong đó có đoạn từ đại lộ Phạm Văn Đồng đến nút giao Gò Dưa, dài 2,7km, đặt mục tiêu hoàn thành và khép kín toàn tuyến vào quý II/2027. Sau nhiều lần trì hoãn, dự án nâng cấp mở rộng đường Lương Định Của cũng được lãnh đạo TP ưu tiên triển khai và có thể khởi công trong giai đoạn 2026-2030. Hiện cơ quan quản lý đang đề xuất bổ sung vốn trong năm 2025 để khởi công dự án.
Bên cạnh các giải pháp trên, theo một số chuyên gia giao thông, TPHCM cần quy hoạch hệ thống bến bãi một cách bài bản, xóa các BX container, trạm trộn bê-tông, điểm sửa chữa, vá xe tự phát, tăng cường công tác tuyên truyền ý thức chấp hành giao thông cho người dân…
Với sự vào cuộc tích cực của lãnh đạo TP cũng như các Sở, ngành, cơ quan liên quan với nhiều giải pháp căn cơ ngắn hạn lẫn dài hạn, hy vọng tình trạng TNGT và kẹt xe cửa ngõ phía đông sớm được giải quyết…
Nguồn: congan.com.vn
