”Cuộc chiến” pháp lý giữa 2 vợ chồng giành quyền nuôi con sau ly hôn

ẢNH: PHÚC BÌNH

Đầu năm 2024, TAND Q.Đống Đa cũ, Hà Nội, xét xử vụ án ly hôn, giao ông P. nuôi cả 2 con chung với bà N., gồm bé sinh năm 2017 và bé gái sinh năm 2019. Sau phiên tòa, ông P. đón con gái về ở với mình, con trai tạm thời ở với mẹ trong thời gian chờ thi hành án.

Tuy nhiên, đã hơn 1 năm, việc thi hành án giao con đến nay vẫn chưa thể thực hiện. Cơ quan thi hành án dân sự cho biết, bà N. có điều kiện nhưng không thi hành án, thậm chí đã bị xử phạt hành chính nhưng vẫn không chấp hành, nên chuyển hồ sơ đến công an đề nghị xem xét xử lý hình sự về hành vi không chấp hành bản án.

Bà N. trình bày, bà và chồng cũ chung sống từ năm 2016 rồi sinh bé trai, đến năm 2019 mới đăng ký kết hôn. Ông P. luôn muốn áp đặt suy nghĩ trong mọi việc. Khoảng năm 2020, sau khi sinh bé gái, mâu thuẫn bắt đầu nảy sinh, ngày càng trầm trọng. Do không thể tìm được tiếng nói chung, 2 bên quyết định ly hôn.

Người phụ nữ không đồng ý với phán quyết của TAND Q.Đống Đa khi giao cả 2 con cho chồng cũ, nên đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm. Đồng thời, bà N. cũng khởi kiện yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con, với mong muốn được tiếp tục nuôi dưỡng bé trai thay vì giao cho bố.

Nguyên đơn khẳng định mình có đủ điều kiện nuôi con. Bà N. cho hay, bản thân đang ở nhà thuê, nhưng đã được mẹ tặng một căn nhà tập thể. Về công việc, ngoài mức lương 10 triệu đồng từ một công ty, bà N. còn dạy gia sư tại nhà cho một số học sinh, tổng thu nhập 25 – 30 triệu đồng, đủ để trang trải sinh hoạt hàng tháng.

Nói về việc không chịu thi hành án, bà N. thừa nhận thời gian đầu đúng là bản thân không chấp hành, cũng vì mong muốn được nuôi con. Sau khi được khuyên nhủ, bà N. đã hiểu và chấp nhận. Thế nhưng, bé trai hiện nay không còn muốn về ở với bố nữa. “Cháu sợ hãi khi thấy bố, thậm chí tấn công khi bố bế đi. Cháu không muốn chứ không phải tôi không giao con”, bà N. phân trần.

Người phụ nữ cho rằng dù sao 2 vợ chồng đã ly hôn, nếu mỗi người nuôi 1 con sẽ hợp lý hơn. Bà N. tha thiết được nuôi bé trai, bởi “con là động lực để tôi tiếp tục sống”.

“Cứ tranh giành qua lại thì chỉ khổ đứa trẻ”

Ngược lại, ông P. nhiều lần cho rằng lời của vợ cũ là không đúng. Bị đơn hiện đang làm giám đốc một doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, sở hữu nhiều bất động sản, thu nhập hàng năm khoảng 1 tỉ đồng.

Ông P. nói, suốt thời gian chung sống, mọi chi phí sinh hoạt đều do một tay mình gánh vác, từ tiền thuê nhà đến chi phí sinh hoạt hàng ngày. Trong khi đó, vợ cũ không có nơi ở ổn định, thu nhập bấp bênh, rất khó để lo cho con.

Vẫn theo lời ông P., trước khi ly hôn, các con đều yêu quý bố. Con gái từ khi về ở với bố được chăm sóc với điều kiện tốt, rất vui vẻ. Nhưng với con trai, sau thời gian ở với mẹ, cháu bị “tiêm nhiễm vào đầu những điều không tốt”, nên mới phản ứng tiêu cực khi gặp bố.

Suốt phiên tòa, nguyên đơn và bị đơn luôn có quan điểm trái ngược nhau, khiến chủ tọa hơn một lần đứng ra khuyên nhủ. “Cứ tranh giành qua lại như này thì chỉ khổ đứa trẻ. Chúng ta là người lớn có suy nghĩ, tính toán của người lớn, nhưng trẻ con thì không nghĩ được nhiều đến vậy, chúng chỉ cần ở với ai chúng thấy hạnh phúc. Chị ấy tha thiết như vậy, liệu có thể giao một con cho chị ấy tiếp tục nuôi dưỡng ổn định không?”, chủ tọa hướng câu hỏi về bị đơn.

Ông P. đưa ra câu trả lời là “không”. Bởi lẽ, ông từng đồng ý để vợ cũ nuôi con nhưng bà N. có nhiều “hành động tiêu cực” như đưa con đi trốn, nhồi nhét cho con hình ảnh xấu về bố, không cho con đi học, chưa kể điều kiện kinh tế thì không đảm bảo…

“Là đàn ông, không ai muốn tranh giành nuôi con. Bố mẹ ly hôn đã quá khổ rồi. Nhưng chị ấy cố tình trì hoãn chuyện thi hành án, chờ đến khi cháu đủ 7 tuổi để có ý đồ riêng. Một người mẹ suy nghĩ quá tiêu cực như vậy thì không thể giao con nuôi dưỡng được”, ông P. quả quyết.

Tuy không đồng ý để vợ cũ nuôi con, song ông P. khẳng định sẵn sàng tạo mọi điều kiện cho bà N. thăm gặp các con. Nếu sau này việc nuôi dưỡng không đảm bảo, vợ cũ hoàn toàn có quyền khởi kiện thay đổi quyền nuôi con.

VKS đề nghị chấp nhận nhưng tòa bác bỏ

Nêu quan điểm giải quyết, đại diện viện kiểm sát cho hay, bản án ly hôn giao ông P. nuôi dưỡng cả 2 con chung, nhưng vì khó khăn nên tới nay chưa thể thi hành án. Ông P. chưa thể trực tiếp nuôi dưỡng con trai, cháu vẫn đang ở với mẹ.

Theo kiểm sát viên, về điều kiện kinh tế, ông P. có thể tốt hơn nhưng không có nghĩa bà N. không đủ điều kiện nuôi dưỡng, bởi cũng có chỗ ở ổn định, thu nhập đảm bảo cho đời sống hàng ngày.

Hơn thế, bé trai có nguyện vọng ở với mẹ. Mà theo quy định tại luật Hôn nhân và gia đình, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét đến nguyện vọng của con từ đủ 7 tuổi trở lên. Nếu cứ tiếp tục thi hành bản án ly hôn thì sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của cháu.

Đại diện viện kiểm sát nhận thấy việc giao ông P. và bà N. mỗi người nuôi dưỡng một con là phù hợp, đề nghị tòa chấp nhận nguyện vọng của nguyên đơn.

Tuy nhiên, sau khi nghị án, hội đồng xét xử không chấp nhận quan điểm của đại diện viện kiểm sát, bác yêu cầu khởi kiện của bà N.

Theo tòa, nguyện vọng nuôi con của cả nguyên đơn và bị đơn đều là chính đáng. Luật Hôn nhân và gia đình quy định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi bố mẹ có thỏa thuận trên cơ sở phù hợp với lợi ích của con; hoặc người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện nuôi dưỡng, giáo dục con.

Ở vụ việc này, bản án ly hôn giao cả 2 con cho ông P. nuôi dưỡng. Sau khi bản án có hiệu lực, ông P. đã đón được bé gái, bé trai vẫn ở với mẹ. Dù thông qua cơ quan thi hành án nhưng đến nay việc bàn giao bé trai chưa thể thực hiện, đồng nghĩa không có căn cứ cho thấy ông P. không đủ điều kiện tiếp tục nuôi dưỡng, để mà thay đổi quyền trực tiếp nuôi con.

Do đó, tòa không chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn. Quá trình nuôi dưỡng, nếu ông P. xâm phạm đến quyền thăm nom các con, bà N. có quyền khởi kiện ở một vụ án khác.