Tiết lộ của cựu Thủ tướng Merkel làm các nước Baltic, Ba Lan giận dữ

Theo bà Merkel, vào năm 2021, bà đã đề xuất một khuôn khổ đối thoại mới với Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm giảm bớt căng thẳng. Tuy nhiên, đề xuất này đã bị nhiều quốc gia Đông Âu từ chối, với lo ngại rằng Liên minh châu Âu (EU) có thể không đạt được một lập trường chung.

ẢNH: REUTERS

Tại một cuộc họp của Hội đồng châu Âu tháng 6.2021, bà Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề xuất đàm phán trực tiếp với các lãnh đạo châu Âu, sau khi Nga tăng cường hiện diện quân sự gần biên giới Ukraine. Tuy nhiên, cựu thủ tướng Đức một số nước Đông Âu phản đối ý tưởng này, chủ yếu là các nước Baltic và có cả Ba Lan.

“Vào tháng 6.2021, tôi thấy Tổng thống Nga Vladimir Putin không còn coi trọng thỏa thuận Minsk nữa. Do đó, tôi đã đề xuất một cơ chế mới mà EU có thể đối thoại trực tiếp với ông Putin”, bà Merkel nói. Thỏa thuận Minsk – được Nga và Ukraine ký kết và hai nước Đức, Pháp làm trung gian – đề cập khu vực kiểm soát vùng Donbas, miền đông Ukraine sau cuộc xung đột năm 2014 – 2015.

Bà Merkel cho rằng các quốc gia Đông Âu đã “lo sợ” rằng sẽ không có một chính sách chung đối với Nga. “Sau đó thì tôi rời nhiệm sở và Nga bắt đầu tấn công”, bà nói.

Quan chức Ba Lan và các nước Baltic đã phản ứng gay gắt trước phát ngôn của bà Merkel.

Cựu Thủ tướng Latvia Krisjanis Karins ngày 6.10 nói rằng vào thời điểm giữa năm 2021, nhiều nước không hiểu rõ về Nga, “bao gồm Đức và cả bà Merkel”.

“Tôi liên tục nói với bà ấy rằng không thể đối phó với ông Putin chỉ bằng thiện chí, tuy nhiên bà ấy cho rằng các nước Baltic đã sai. Tôi nhận thức được quan điểm của bà Merkel, nhưng ngạc nhiên rằng sau những gì xảy ra ở Ukraine, bà ấy vẫn giữ quan điểm như vậy”, ông Karins nói.

Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna hôm 6.10 khẳng định Nga phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho cuộc xung đột.

Những bình luận của bà Merkel cũng gây ra một làn sóng phản ứng dữ dội ở Ba Lan, đặc biệt từ các nhà lập pháp cánh hữu.

Cựu Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki, hiện là phó lãnh đạo đảng đối lập Luật pháp và Công lý (PiS) viết trên X: “Bà Angela Merkel, thông qua cuộc phỏng vấn, đã chứng minh rằng bà ấy nằm trong số những chính khách Đức gây hại nhất cho châu Âu trong một thế kỷ qua”.

Cựu Đại sứ Ba Lan tại Nga Katarzyna Pelczynska-Nalecz nói tuyên bố của cựu thủ tướng Đức chỉ có lợi cho các diễn ngôn của Moscow.

Trong khi đó, cựu Đại sứ Ba Lan tại Mỹ Marek Magierowski lại cho rằng truyền thông đang cố bóp méo phát ngôn của bà Merkel. “Bà cựu thủ tướng chỉ nói rằng các nước Baltic và Ba Lan không đồng ý với định dạng đàm phán mới của EU với Nga. Từ tuyên bố đó mà biến nó thành ‘Ba Lan chịu chung trách nhiệm về cuộc xung đột’ là thái quá”, ông Magierowski viết. Dù vậy, ông vẫn chỉ trích nhiệm kỳ cầm quyền của bà Angela Merkel tại Đức, kéo dài 16 năm.

Moscow chưa phản hồi về các bình luận trên.