Mỹ “mở cửa” quỹ hưu trí cho tiền mã hóa

Mỹ “mở cửa” quỹ hưu trí cho tiền mã hóa

Bà Cathy – 56 tuổi tâm sự: “Có lẽ chúng tôi đã mất một khoản kha khá tiền tiết kiệm hưu trí chỉ trong những ngày qua, do bất ổn thuế quan. Tôi biết có lẽ rất nhiều người khác ở độ tuổi của tôi đang nghĩ đến việc nghỉ hưu cũng đang theo dõi rất sát sao. Tôi có hai đứa con ngoài 20 tuổi đang rất chú ý đến điều này vì sự tự do và độc lập về kinh tế của chúng sẽ phụ thuộc vào điều đó”.

Bà Vicki Knight – 70 tuổi chia sẻ: “Tôi đang làm giáo viên dạy yoga bán thời gian và tôi phải làm việc vì thu nhập an sinh xã hội của tôi không đủ sống. Tôi cực kỳ lo lắng về các khoản đầu tư của mình hiện nay. Chúng được phân bổ đa dạng vào cổ phiếu, bảo hiểm niên kim và trái phiếu. Nhưng tôi rất lo lắng về tình hình hiện tại”.

Ông Victor Fettes – 54 tuổi cho biết: “Khi chúng tôi sắp nghỉ hưu, mọi thứ chúng tôi đều cần trong ngắn hạn, chúng tôi đã phải rút tiền từ quỹ lương hưu. Đúng vậy. Phần lớn Quỹ hưu trí 401(k) chúng tôi không dự định sử dụng cho đến khi tôi ít nhất 60 tuổi. Thế nhưng, khi chúng tôi nhìn vào tài khoản đó, thật đáng sợ khi thấy chúng bắt đầu cạn kiệt. Bạn biết đấy, đó là số tiền mà bạn sẽ không thể trông cậy vào sau này”.

Có thể thấy, nhiều người trung niên và cao tuổi đang lo lắng về kế sinh nhai của họ sau khi nghỉ hưu, lúc về già. Lương hưu chính là cứu cánh. Nếu những khoản tiền tiết kiệm cho tuổi già này đến lúc dùng có quá ít hoặc bỗng dưng bị thất thoát, thì phải làm sao?

Tại Mỹ, gần 90 triệu người lao động tham gia Chương trình hưu trí tư nhân mang tên 401(k) đang đứng trước một ngã rẽ khá rủi ro, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/8 vừa qua ký một sắc lệnh hành pháp – cho phép nguồn tiền từ quỹ hưu trí này được đổ vào đầu tư tiền mã hóa, bất động sản hay quỹ tư nhân.

Quỹ hưu trí 401(k) là gì?

Ở Mỹ, quỹ 401(k) là một trụ cột quan trọng về lương hưu, do khu vực tư nhân lập ra. Với tổng số tiền là 9,3 nghìn tỷ USD – một số tiền bằng GDP của cả Đức và Nhật Bản cộng lại. Vì vậy, sắc lệnh mới này dự báo sẽ tạo ra một sự chấn động trong lĩnh vực đầu tư hưu trí. Nó cho phép các hình thức đầu tư mang tính đầu cơ cao hơn, đôi khi là kém thanh khoản, được thâm nhập vào một lĩnh vực vốn luôn thận trọng và bảo thủ.

Thông thường, những người tham gia Quỹ hưu trí 401(k) như ông Tucker Balch chỉ được cung cấp một danh mục đầu tư an toàn, bao gồm các quỹ cổ phiếu, quỹ trái phiếu. Nhưng sắc lệnh hành pháp do Tổng thống Trump ký sẽ cho phép dùng các khoản tiền này đầu tư vào các tài sản thay thế khác có tính rủi ro bao gồm cả tiền mã hóa – mà theo Nhà Trắng – là sẽ mang lại lợi nhuận cạnh tranh cao.

GS. Tucker Balch – Trường Kinh doanh Goizueta, Đại học Emory, Mỹ nêu ý kiến: “Tôi nghĩ rất nhiều doanh nghiệp, chính trị gia… đã thấy những điều ông Trump hứa nếu đắc cử và họ đã nghĩ rằng ông ấy sẽ làm những điều tốt cho người lao động và doanh nghiệp của chúng ta”.

Quỹ hưu trí 401(k) là một loại quỹ tiết kiệm hưu trí do doanh nghiệp tại Mỹ lập ra cho nhân viên.

Tên gọi 401(k) xuất phát từ Điều khoản 401(k) của Luật Thuế Mỹ. Nó cho phép người lao động đóng góp một phần tiền lương của mình vào một quỹ đầu tư và thường đi kèm với các khoản đóng góp tương ứng từ nhà tuyển dụng. Tiền trong tài khoản 401(k) sẽ không nằm im, mà được một hệ thống các bên quản lý quỹ – đem đi đầu tư vào các tài sản công khai như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ tương hỗ… với nhiều ưu đãi thuế.

Khi nghỉ hưu, người tham gia có thể rút tiền từ tài khoản 401(k) để trang trải cho cuộc sống về sau. Đây được coi là công cụ chính để tự xây dựng quỹ hưu trí bên cạnh lương hưu từ chính phủ.

Nó cũng phản ánh một xu hướng: khuyến khích người lao động và doanh nghiệp chủ động chia sẻ gánh nặng an sinh hưu trí với Nhà nước.

Nhiều tranh luận trái chiều tại Mỹ

Quyết định của Tổng thống Donald Trump đang gây nhiều tranh luận trái chiều tại Mỹ. Những người ủng hộ, trong đó có các tập đoàn tài chính lớn như BlackRock coi đây là bước đi mang tính cách mạng, mở rộng cơ hội đầu tư và có thể giúp người lao động tăng lợi nhuận trong dài hạn. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo, đây cũng là một “canh bạc rủi ro”, bởi tiền mã hóa biến động mạnh, dễ mất giá và hiện chưa có khung pháp lý rõ ràng để bảo vệ.

Trong khi đó, một số nghiệp đoàn lao động lại ra sức phản đối, cho rằng quỹ hưu trí vốn là khoản tiết kiệm cho tuổi già, không nên đem ra mạo hiểm với thị trường đầy biến động như tiền mã hóa.

Nhìn chung, chính sách mới này mở rộng quyền đầu tư, nhưng rủi ro vẫn được đánh giá cao hơn so với cơ hội, đặc biệt với những người đang đặt niềm tin vào khoản tiền lương hưu của mình.

Lương hưu – chiến lược tài chính cá nhân suốt đời

Già hóa dân số đang trở thành một thách thức lớn tại nhiều quốc gia. Tuổi thọ tăng, nguồn quỹ an sinh xã hội của Nhà nước không đủ để đảm bảo mức sống cho người cao tuổi. Vì thế, các mô hình hưu trí tư nhân ra đời nhằm san sẻ trách nhiệm giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người lao động. Tư duy về hưu trí cũng đang thay đổi mạnh. Lương hưu không chỉ là phúc lợi xã hội, mà đang trở thành một chiến lược tài chính cá nhân xuyên suốt cả cuộc đời lao động.

Tại những quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật Bản, hay Singapore, giới trẻ đang chủ động tích lũy từ sớm. Tại Mỹ, phần lớn người trẻ bắt đầu đóng vào quỹ hưu trí tư nhân 401(k) ngay từ khi đi làm. Họ tự chọn danh mục đầu tư, từ cổ phiếu đến trái phiếu, hoặc các quỹ tương hỗ. Nếu thuận lợi, số tiền tích lũy có thể tăng gấp 5-7 lần sau 30 năm.

GS. Jay Maddock – Trường Y tế công cộng, Đại học Texas A&M, Mỹ cho biết: “Việc được an toàn về mặt tài chính khi nghỉ hưu là một điều rất tốt. Để khi ở tuổi 50, các bạn được hưởng một khoản tăng trưởng nhờ tài khoản hưu trí cá nhân và tiền tiết kiệm hưu trí. Vì vậy, bạn thực sự có thể xem xét điều này và bỏ thêm vài nghìn USD vào đó”.

Tại Singapore, Quỹ Tiết kiệm Trung ương bắt buộc người lao động và doanh nghiệp cùng đóng góp, nên toàn bộ người lao động Singapore đều có quỹ hưu trí cá nhân. Tuy nhiên, phần đầu tư và sử dụng quỹ lại rất linh hoạt: người dân có thể dùng số tiền trong quỹ để mua nhà, chi cho y tế, hoặc đầu tư dài hạn.

Chính phủ Nhật Bản khuyến khích người dân mở tài khoản hưu trí cá nhân, được trừ thuế và tự chọn quỹ đầu tư. Điều này đã thúc đẩy thế hệ trẻ tự lập tài chính, không phụ thuộc vào hệ thống hưu trí công đang chịu áp lực lớn do dân số già hóa.

Thay vì “Nhà nước lo hết” hoặc “người dân tự thân vận động hoàn toàn”, nhiều quốc gia đang đi theo mô hình hưu trí kết hợp, giữa Nhà nước – đảm bảo phần an sinh cơ bản – và các quỹ hưu trí của doanh nghiệp hoặc tài khoản tiết kiệm hưu trí do từng cá nhân chủ động tích lũy.