VTV.vn – Hơn cả con số và danh hiệu, Cúc Phương mang đến những trải nghiệm có thể chạm vào cảm xúc, để bất cứ ai từng đến đều nhớ mãi.
® Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản. Ghi rõ nguồn VTV.vn khi phát hành lại thông tin từ website này.
Cúc Phương – vườn quốc gia đầu tiên của Việt Nam, được thành lập từ năm 1962 – là một điểm đến khiến bất kỳ ai yêu thiên nhiên đều phải dừng chân. Với hơn 22.000ha rừng nguyên sinh nằm giữa ba tỉnh Ninh Bình, Phú Thọ (tỉnh Hòa Bình cũ) và Thanh Hóa, nơi đây giống như một “bảo tàng sống” về hệ sinh thái, vừa bí ẩn, vừa kỳ vĩ. Nhưng hơn cả con số và danh hiệu, Cúc Phương mang đến những trải nghiệm có thể chạm vào cảm xúc, để bất cứ ai từng đến đều nhớ mãi.
Hơn 60 năm kể từ ngày thành lập, Cúc Phương vẫn giữ được vẻ nguyên sơ và đa dạng sinh học bậc nhất Việt Nam. Ảnh: VQG Cúc Phương
Con đường dẫn vào rừng Cúc Phương vào một buổi sớm tháng 10 giống như mở ra một thế giới khác. Trên mặt đường còn ẩm sương, từng vệt nắng xuyên qua những tán cây rậm rạp, đổ xuống thành những vệt sáng vàng nhạt. Tiếng chim hót líu lo, gió rì rào, côn trùng thức giấc hòa quyện thành một bản nhạc hoang sơ, dẫn lối con người dần bước khỏi ồn ào phố thị để hòa mình vào không gian của thiên nhiên trong lành.
Dưới tán rừng ngàn năm
Ấn tượng đầu tiên khi bước vào Cúc Phương là cảm giác mát lành, dễ chịu. Những thân cây đại thụ vươn thẳng lên trời xanh, gốc xù xì, rêu phong, cành lá sum suê tỏa bóng mát. Đi sâu hơn, du khách sẽ bắt gặp cây chò ngàn năm – biểu tượng của Vườn quốc gia này. Với chiều cao hơn 50 mét, gốc cây to đến mức vài người ôm không xuể, cây chò đứng đó như chứng nhân trầm mặc của lịch sử. Ngước nhìn lên, ai cũng có thể cảm nhận sự nhỏ bé của con người trước vẻ hùng vĩ của thiên nhiên.
Cây chò chỉ ngàn năm. Ảnh: VQG Cúc Phương
Không chỉ có cây cổ thụ, nơi đây còn lưu giữ nhiều hang động cổ gắn với dấu tích của người tiền sử. Hang Người Xưa, hang Con Moong hay hang Thủy Tiên đều chứa đựng công cụ bằng đá, xương, vỏ sò… cho thấy dấu vết sinh sống của con người cách đây hàng vạn năm. Bước vào những hang đá ẩm lạnh, ánh sáng đèn pin quét qua vách nhũ đá lung linh, du khách như được trở về quá khứ, chạm vào hơi thở cổ xưa của vùng đất này.
Nếu ban ngày Cúc Phương gây ấn tượng bởi vẻ hùng vĩ, thì ban đêm lại mở ra một thế giới hoàn toàn khác. Trong màn đêm, tiếng côn trùng rả rích, tiếng dế kêu râm ran, đôi khi xen lẫn tiếng kêu bí ẩn của thú rừng khiến ai mới lần đầu trải nghiệm cũng thấy hồi hộp. Cùng hướng dẫn viên đi dạo đêm, ánh đèn pin bất ngờ phản chiếu đôi mắt sáng lấp lánh của một con thú nhỏ trong bụi cây, khiến cả đoàn nín lặng rồi ồ lên thích thú.
Đêm hè, hàng triệu con đom đóm cùng lúc thắp sáng cả khu rừng. Ảnh: VQG Cúc Phương
Vào những đêm mùa hè, nhất là khoảng tháng 5 – tháng 6, Cúc Phương còn tặng du khách món quà đặc biệt: hàng triệu con đom đóm cùng lúc thắp sáng cả khu rừng. Những chấm sáng vàng nhỏ xíu bay chập chờn giữa bóng tối khiến khu rừng như biến thành dải ngân hà lung linh. Ngồi yên lặng trên một triền dốc, ngắm đom đóm bay và nghe tiếng lá xào xạc, con người dễ dàng quên đi khái niệm thời gian.
Một trải nghiệm khác không thể bỏ lỡ là mùa bướm trắng vào tháng 4-5 hằng năm. Hàng chục nghìn cánh bướm bay thành từng đàn, phủ trắng lối đi trong rừng. Giữa “cơn mưa bướm”, du khách như lạc vào khung cảnh thần tiên. Cánh bướm đậu trên vai, bay theo từng cử động, nhẹ nhàng và tinh khiết đến mức ta chỉ muốn bước thật khẽ để không làm vỡ “giấc mơ hoang”. Nhiều người ví đây là “mùa lễ hội của thiên nhiên”, món quà độc nhất vô nhị mà Cúc Phương dành tặng cho người yêu rừng.
Mùa bướm trắng. Ảnh: VQG Cúc Phương.
Lời nhắn từ rừng xanh
Bên cạnh cảnh quan kỳ vĩ, Vườn quốc gia Cúc Phương còn nổi tiếng với các trung tâm bảo tồn và cứu hộ động vật quý hiếm. Trung tâm cứu hộ linh trưởng đang nuôi dưỡng và bảo tồn những loài quý hiếm như voọc mông trắng – hiện chỉ còn lại số lượng ít ỏi. Cùng với đó là các trung tâm bảo tồn rùa, thú ăn thịt nhỏ, nơi du khách có thể tận mắt chứng kiến công việc kiên trì và thầm lặng của các nhà khoa học, tình nguyện viên. Mỗi con vật ở đây đều mang theo câu chuyện riêng, nhắc nhở về sự mong manh của tự nhiên và bảo tồn của con người.
Không chỉ có rừng, vùng đệm quanh Cúc Phương cũng mang đến những trải nghiệm văn hóa đậm chất bản địa. Người Mường sinh sống nơi đây đã khéo léo kết hợp du lịch cộng đồng với văn hóa truyền thống. Một buổi tối nghỉ tại homestay, du khách có thể thưởng thức cơm lam, gà nướng, uống rượu cần, và cùng múa xòe quanh bếp lửa. Âm thanh của cồng chiêng, tiếng cười nói rộn rã khiến chuyến đi không chỉ dừng lại ở thiên nhiên, mà còn là cuộc gặp gỡ ấm áp với con người.
Vọoc mông trắng – loài linh trưởng quý hiếm. Ảnh: VQG Cúc Phương
Hơn 60 năm kể từ ngày thành lập, Cúc Phương vẫn giữ được vẻ nguyên sơ và đa dạng sinh học bậc nhất Việt Nam. Nhưng dưới áp lực của biến đổi khí hậu, khai thác và du lịch thiếu kiểm soát, hệ sinh thái nơi đây cũng đứng trước nhiều thách thức. Vì thế, mỗi bước chân vào rừng xanh là một lời nhắc nhở: Hãy giữ cho rừng mãi xanh, để những thế hệ sau còn được thấy đom đóm mùa hè, bướm trắng mùa xuân và bóng dáng của cây chò ngàn năm.
Rời Cúc Phương, nhiều người vẫn mang theo dư âm về tiếng chim hót lẩn khuất đâu đó dưới những bụi cây, ánh sáng của đom đóm trong đêm, mùi gỗ rừng ngai ngái. Có người gọi nơi đây là “lá phổi xanh” của miền Bắc, có người ví nó như một bản trường ca thiên nhiên. Nhưng với bất kỳ ai đã từng đặt chân tới, Cúc Phương là một trải nghiệm khó quên – nơi bạn không chỉ ngắm rừng, mà còn cảm nhận nhịp thở nguyên sơ của đất mẹ.
