Sự phổ biến của màn hình cảm ứng đang mở ra kỷ nguyên lái xe số hóa, song cũng đặt ra thách thức mới về an toàn giao thông và khả năng tập trung sau tay lái.
Từ khi Tesla tiên phong với khoang lái màn hình cảm ứng, xu hướng này nhanh chóng lan rộng và trở thành đặc trưng của ô tô hiện đại. (Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, đằng sau vẻ hiện đại và tiện nghi đó, ngày càng nhiều chuyên gia đặt câu hỏi: liệu màn hình cảm ứng có thực sự an toàn cho người lái xe? Nếu việc sử dụng điện thoại khi lái xe bị coi là hành vi nguy hiểm và bị phạt ở nhiều quốc gia, thì việc thao tác liên tục trên màn hình cảm ứng ô tô có bản chất tương tự cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro không kém.
Khác với các nút bấm vật lý mà người lái có thể ghi nhớ vị trí và thao tác bằng cảm giác, màn hình cảm ứng không mang lại phản hồi xúc giác. Để điều chỉnh một tính năng, người lái phải nhìn thẳng vào màn hình, đảm bảo chạm đúng vị trí, thậm chí phải đi qua nhiều lớp menu để tìm được cài đặt mong muốn. Trong lúc đó, họ buộc phải rời mắt khỏi đường – hành vi cực kỳ nguy hiểm khi xe đang di chuyển ở tốc độ cao. Nói cách khác, một phần “sự xao nhãng” mà công nghệ hứa hẹn loại bỏ, nay lại được tích hợp sẵn trong chính chiếc xe.
Thực tế, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mức độ nguy hiểm đáng lo ngại của loại giao diện này. Năm 2022, tạp chí ô tô Thụy Điển Vi Bilägare tiến hành một thử nghiệm với 11 mẫu xe sử dụng màn hình cảm ứng và một mẫu xe đời cũ dùng nút bấm truyền thống. Kết quả cho thấy, người lái xe cũ chỉ mất khoảng 10 giây, tương đương 300 mét di chuyển ở tốc độ 110 km/h, để thực hiện các thao tác như đổi kênh radio hay chỉnh điều hòa. Trong khi đó, với mẫu MG Marvel R, thời gian tăng lên đến 45 giây, tức chiếc xe đã chạy quãng đường 1,4 km mà người lái gần như không nhìn đường.
Một nghiên cứu khác của tổ chức nghiên cứu SINTEF (Na Uy) năm 2024, sử dụng camera theo dõi chuyển động mắt, tiếp tục củng cố kết luận trên. Theo đó, chỉ riêng thao tác nhanh nhất là điều chỉnh nhiệt độ cũng khiến người lái rời mắt khỏi đường trung bình 3,5 giây; đổi kênh radio mất 11 giây; còn nhập địa chỉ mới vào hệ thống định vị có thể kéo dài tới 16 giây. Phân tích của Transport Research Laboratory (Anh) còn chỉ ra rằng việc sử dụng màn hình cảm ứng làm giảm tốc độ phản ứng của người lái nhiều hơn cả khi vượt quá giới hạn nồng độ cồn cho phép.
Trước thực tế đó, các tổ chức an toàn giao thông đã bắt đầu hành động. Từ tháng 1/2026, Euro NCAP – cơ quan đánh giá an toàn xe hàng đầu châu Âu sẽ áp dụng tiêu chuẩn mới: xe không được xếp hạng 5 sao nếu các chức năng thiết yếu như đèn xi-nhan hay gạt mưa không có nút điều khiển vật lý. Dù chỉ là khuyến nghị, song tiêu chuẩn này có sức nặng lớn, bởi điểm số Euro NCAP là “thước đo” quan trọng ảnh hưởng trực tiếp tới doanh số của các hãng xe tại châu Âu.
Đáng chú ý, nhiều hãng xe lớn đã chủ động quay lại với thiết kế truyền thống. Sau khi nhận nhiều phản hồi tiêu cực từ người dùng, Volkswagen, Hyundai và Porsche đã đưa trở lại các nút bấm trên những mẫu xe mới. Theo họ, dù màn hình cảm ứng giúp khoang lái trông hiện đại hơn, song việc thao tác bằng nút vật lý vẫn mang lại cảm giác an toàn, thuận tiện và dễ kiểm soát hơn đặc biệt khi đang di chuyển.
Trước phản hồi từ người dùng, nhiều hãng như Volkswagen, Hyundai và Porsche đã quay lại sử dụng nút bấm truyền thống để tăng tính an toàn và thuận tiện khi lái xe. (Ảnh minh họa)
Tất nhiên, xu hướng đổi mới trong ngành ô tô chưa bao giờ dừng lại. Trong khi màn hình cảm ứng dần mất điểm, các hãng lại chuyển hướng sang điều khiển bằng giọng nói, cho phép người lái tương tác với xe mà không rời tay khỏi vô lăng. Tuy nhiên, công nghệ này vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện, còn gặp nhiều hạn chế về khả năng nhận diện tiếng ồn, ngữ cảnh hay ngôn ngữ địa phương.
Rõ ràng, giữa công nghệ và an toàn, ngành ô tô đang phải tìm lại sự cân bằng. Màn hình cảm ứng có thể là biểu tượng của thời đại số, nhưng nếu khiến người lái mất tập trung và tăng nguy cơ tai nạn, đó không còn là “tiện nghi” mà trở thành mối nguy.
Nguồn: diendandoanhnghiep.vn
